Overgewicht en Leefstijl in zorgopleidingen

Overgewicht neemt in Nederland sterk toe. Daarom is er in het Nationaal Preventieakkoord een groot aantal maatregelen opgenomen om overgewicht tegen te gaan.

Het is belangrijker dan ooit om leefstijl-gerelateerde ziekten te voorkomen. De helft van de volwassenen in Nederland heeft overgewicht, 14% heeft zelfs ernstig overgewicht (obesitas). Artsen, verpleegkundigen en paramedici kunnen een belangrijke rol spelen bij het terugdringen hiervan. Wanneer zorgprofessionals n meer aandacht hebben voor een gezonde leefstijl van hun patiënten en ook de achterliggende factoren bij het ontstaan van overgewicht en obesitas bespreken kan er veel gezondheidswinst geboekt worden.  Het landelijk doel, zoals benoemd in het Nationaal Preventieakkoord, is om in 2030 in het onderwijs voor zorgprofessionals voldoende aandacht te hebben voor voeding, bewegen, ontspanning, een brede blik op de achterliggende problematiek bij obesitas en samenwerking in de keten.  De opdracht ‘Overgewicht en Leefstijl in Zorgopleidingen’ van het ministerie van VWS in het kader van het nationaal preventie akkoord heeft sinds de start in 2019 een beweging in gang gezet om binnen de opleidingen geneeskunde, HBO-V en MBO-V structurele aandacht voor het ontstaan, de gevolgen en de behandeling van overgewicht te vragen gezien de impact op zowel het individu als de samenleving. 

Aanjagen en stimuleren van onderwijsvernieuwing voor structurele aandacht voor overgewicht en leefstijl in het curriculum van de WO opleidingen Geneeskunde en de HBO en MBO opleidingen Verpleegkunde.  

Dit project draagt bij aan: 

• het door ontwikkelen en/of opstarten van aandacht voor overgewicht in de opleidingen geneeskunde, HBO-V en MBO-V. 

• het stimuleren van structurele inbedding van het thema overgewicht in het onderwijs. 

• het delen van ervaringen en het uitwisselen van kennis tussen de diverse opleidingen ten behoeve van borging van het thema overgewicht in het curriculum. 

• het actief betrekken van relevante sleutelfiguren in zorgonderwijs. 

01 juni 2019 - 31 maart 2023

Er is een netwerk opgezet met geneeskunde en verpleegkunde opleidingen met docenten en opleiders van WO, HBO en MBO zorgonderwijs. Dit netwerk is betrokken bij de aanpak, behoefte-analyse, pilots,  kennisverspreiding en het ontwikkelen van materialen voor onderwijsvernieuwing.

Na afronding van het project zetten de betrokken opleidingen zelfstandig het netwerk voort. 


Er is een netwerk opgezet met inhoudelijke en branche-organisaties (gebundeld in de klankbordgroep) en met vertegenwoordigers van beroepsgroepen en patiëntenvertegenwoordiging (werkgroep PON-partners). 


Voor docenten in WO, HBO en WO zijn leeruitkomsten geformuleerd, zijn lesmaterialen ontwikkeld en  is een online bibliotheek opgezet. Tevens wordt scholing aangeboden aan docenten van HBO en MBO met als doel voldoende competent lessen over overgewicht en leefstijl te kunnen geven aan studenten Verpleegkunde.