Promotieonderzoek: Het ontwerpen van een responsief curriculum voor lerarenopleidingen in het hbo

Hoe kan een responsief curriculum voor lerarenopleidingen in het hbo worden vormgegeven?

Lerarenopleidingen staan onder druk. Ze worden geconfronteerd met snelle ontwikkelingen in de samenleving en op scholen. Bovendien wordt van hen verwacht dat ze voldoende goede leraren opleiden als antwoord op het lerarentekort. De diversiteit van studenten die instromen in de lerarenopleiding is groot. Dit vraagt om flexibiliteit en maatwerk van lerarenopleidingen, zodat ze kunnen meebewegen met die ontwikkelingen. In het mbo wordt dit responsief genoemd, maar in het hbo is er nog weinig kennis over responsiviteit. De vraag die in dit promotieonderzoek centraal staat is: Hoe kan een responsief curriculum voor lerarenopleidingen in het hbo worden vormgegeven?

We nemen in dit promotieonderzoek een ontwerpperspectief in, omdat er nog nauwelijks ontwerpkennis is over het ontwikkelen van responsieve beroepsgerichte curricula. Het levert wetenschappelijk gefundeerde ontwerpkennis op. Met deze ontwerpkennis kunnen lerarenopleidingen in het hbo (binnen en buiten de Hogeschool Utrecht) deze, en vergelijkbare vraagstukken aanpakken.

Het beoogde resultaat is wetenschappelijke ontwerpkennis over responsiviteit van een hbo-curriculum. Daarnaast is het de bedoeling dat er een directe doorwerking ontstaat bij de betrokken lerarenopleidingen. Er zijn een aantal lerarenopleidingen van Instituut Archimedes en de opleidingsscholen waarmee zij samenwerken, direct betrokken in dit promotieonderzoek. Voor het breder valideren van de beoogde kennis participeren ook andere lerarenopleidingen in dit promotieonderzoek.

01 februari 2020 - 31 januari 2024

Tijdens dit promotieonderzoek werken we met een model voor ontwerpgericht onderzoek dat uit drie ontwerpstappen bestaat: 1) analyse/exploratie, 2) ontwerp/constructie en 3) evaluatie/reflectie. We ontwikkelen interventies voor een cluster van lerarenopleidingen in een longitudinaal onderzoek. Tijdens deze ontwerpstudie worden o.a. interviewstudies verricht voor het verhogen van de kwaliteit en de beoogde overdraagbaarheid.

• Tool: spel Flexpore! met ook de speluitleg. 


• Podcast: Een responsief curriculum ontwikkelen, hoe doe je dat? Een podcast over Hybride leeromgevingen van Fontys Hogescholen waarin Rieke van Bemmel samen met twee andere promovendi de vraag beantwoordt.


• Praktijkpublicatie: Van Bemmel, R. (2022). Flexibele keuzes binnen het curriculum. Solution Rooms 2022 Blijvend vernieuwen. Uitdagingen en oplossingsrichtingen voor het hoger onderwijs van de toekomst.