Samenwerken aan het oplossen van wachtlijsten in logopedische zorg voor kinderen

In dit KIEM project zijn kansrijke oplossingen verkend voor het verminderen van de wachtlijsten voor
jonge kinderen met spraak/taalstoornissen in eerstelijns logopediepraktijken. Kinderen moeten een
half jaar tot een jaar wachten op behandeling terwijl we weten dat logopedische hulp bij deze jonge
kinderen het meest effectief is en veel problemen in leren en sociaal-emotionele ontwikkeling kan
voorkomen. Samen met logopediepraktijken, een ICT-ondernemer in de zorg, docenten en studenten
logopedie, oudervereniging FOSS en beroepsvereniging NVLF hebben we barrières, wensen en
kansen onderzocht. We hebben (inter)nationaal literatuuronderzoek uitgevoerd, een online enquête
uitgezet en interviews gehouden met praktijken. Ouders van kinderen met spraak/taalproblemen
hebben hun input gegeven. Daarnaast hebben we ingezet op vergroten van ons netwerk door
contacten te leggen met nieuwe logopediepraktijken, zorgondernemers en onderzoekers van andere
lectoraten van Hogeschool Utrecht en andere hogescholen die betrokken zijn bij transities in de zorg,
ontwikkelen van e-health oplossingen en professionalisering van zorgprofessionals.
Oorzaken voor de wachtlijsten zijn dubbele vergrijzing (toename zorgvraag doordat mensen ouder
worden, minder logopedisten door pensionering); logopedisten verlaten vroegtijdig het beroep door
ervaren hoge werkdruk en slechte beloning; minder studenten kiezen voor logopedie. Alle
betrokkenen vinden de wachtlijsten een uiterst urgent probleem. Ouders en logopedisten raken
gefrustreerd en moedeloos. Meer logopedisten en meer geld zijn echter geen haalbare korte termijn
oplossingen. Het meest kansrijk is het inzetten op het jonge kind met spraak/taalproblemen en
zijn/haar ouders, de grootste groep in de caseload van eerstelijns logopediepraktijken. De wachttijd
kan verkort worden door ouders beter te ondersteunen, zodat ze zelf eerder en beter de
taalontwikkeling kunnen gaan ondersteunen i.p.v. 1x per week een half uur individuele behandeling.
Het empoweren van ouders is hierin essentieel, zodat hun eigen regie en zelfmanagement vergroot
worden. Digitale middelen, zoals informatieve websites en apps moeten hierbij ondersteunen. In een
RAAK-MKB vervolgaanvraag willen we deze oplossingen verder gaan uitwerken

Een goede taalontwikkeling is voorwaardelijk voor de sociaal/emotionele en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Taalachterstanden veroorzaken lees- en leerachterstanden en vergroten kansenongelijkheid tussen kinderen. De centrale missie van Health Holland is het verkleinen van gezondheidsverschillen met 30%. Een goede taalontwikkeling bevordert gezondheid. Door personeelstekorten in de logopedie zijn er lange wachtlijsten ontstaan in de eerstelijnszorg. Kinderen met spraak/taalproblemen moeten inmiddels 6-12 maanden wachten op therapie. Steeds meer praktijken hanteren zelfs een aanmeldstop. De toegankelijkheid van de zorg staat steeds verder onder druk (IZA 2022). Vacatures blijven onvervuld, meer personeel is niet haalbaar, er is een nieuwe manier van werken nodig. In dit KIEM-project gaan we aan de slag met deze nieuwe manier van werken. We willen een netwerk oprichten van innovatieve logopedisten, ouders en kinderen, en ontwikkelaars van nieuwe behandelvormen, zoals mkb-Logoclicks, en de branchevereniging logopedie NVLF. In co-creatie gaan we een probleemanalyse uitvoeren, criteria vaststellen voor oplossingen en een Top-5 ontwikkelen van kansrijke oplossingen. Het nieuwe consortium beschikt over een grote betrokkenheid en deelname van relevante stakeholders (mkb-Logoclicks, mkb-logopediepraktijken, oudervereniging FOSS, NVLF). Concrete resultaten van deze KIEM aanvraag zullen zijn: (1) Analyse van de wachtlijstproblematiek binnen eerstelijns-logopediepraktijken voor kinderen met spraak/taalproblemen, (2) Criteria voor kansrijke oplossingen volgens ouders, logopedisten in eerste en tweede lijn, innovatie-MKB, logopedist-onderzoekers, (3) Een Top-5 van kansrijke oplossingen voor wachtlijstproblematiek volgens genoemde stakeholders. Ons consortium willen we consolideren om samen toe te werken naar een RAAK-mkb projectaanvraag om de kansrijke oplossingen verder uit te werken.