Steward Ownership in Familiebedrijven

Familiebedrijven zijn cruciaal voor innovatie en economische stabiliteit in Europa, met een bijzonder grote rol in Nederland waar ze 70% van de economie vertegenwoordigen. Deze bedrijven dragen bij aan brede welvaart door hun focus op lange termijn continuïteit, stabiliteit en crisisbestendigheid. Hun betrokkenheid bij de lokale gemeenschap en duurzaamheid maakt hen vaak voorlopers op het gebied van circulaire innovaties. Het voortbestaan van familiebedrijven wordt echter bedreigd, vooral bij generatiewisselingen. Conflicten en het ontbreken van geschikte opvolgers binnen de familie kunnen leiden tot overnames door investeerders die vooral op kortetermijnwinst gericht zijn, wat negatieve gevolgen heeft voor werknemers en de lokale gemeenschap. Traditionele eigendomsstructuren zijn vaak niet geschikt om de continuïteit van familiebedrijven te waarborgen. Steward ownership (SO) biedt een alternatief waarbij stemrechten en winstrechten gescheiden zijn en de controle bij stewards ligt. Deze structuur kan familiebedrijven helpen hun unieke cultuur te behouden en de continuïteit te waarborgen, zelfs zonder opvolging binnen de familie. Sinds 2016 is het aantal steward-owned bedrijven in Nederland verdubbeld, mede dankzij de inspanningen van organisaties zoals We Are Stewards (WAS) en Purpose. Familiebedrijven tonen steeds meer interesse in SO als oplossing voor opvolgingsproblemen, waarbij de focus ligt op het behoud van bedrijfscultuur en missie. Het groenaannemers familiebedrijf MJ Smits (MJS) bevindt zich midden in de transitie naar SO en ervaart hierbij diverse uitdagingen, zoals financiële en juridische obstakels. De bestaande toolkits van WAS en Purpose zijn onvoldoende toereikend voor familiebedrijven vanwege hun unieke dynamiek en kenmerken. Dit onderzoek richt zich op het identificeren van de specifieke uitdagingen die familiebedrijven ondervinden bij de transitie naar SO en het bieden van handvaten om deze transitie te faciliteren. Dit resulteert in de volgende onderzoekvraag: Hoe kunnen we een op best practices gebaseerde toolkit ontwerpen om familiebedrijven te helpen uitdagingen te overkomen en hun transitie naar steward ownership te vergemakkelijken?