Van bruin naar groen: Verduurzaming van de Bruine Vloot

De historische zeilschepen van de ‘bruine vloot’ varen grotendeels duurzaam zeilend, maar
hebben aan boord ook oude dieselmotoren waarvoor – wanneer deze nu kapotgaan of op termijn
wanneer strengere eisen aan uitstoot en geluid het gebruik ervan gaan beperken – schippers
moderne en duurzame alternatieven moeten overwegen. Dit gaat om grote investeringen in
bijvoorbeeld een moderne Stage 5 dieselmotor of een batterij-elektrisch systeem met een
elektromotor en batterijpakketten. Om de investeringsopgave en kostenstructuur van deze
motoren inzichtelijk te maken is een Total Cost of Ownership (TCO)-analyse gemaakt van deze
twee alternatieven. Het rapport beschrijft de TCO berekening voor een schip met een
veronderstelde voortstuwingsbehoefte en vaargedrag, met daarbij enkele gevoeligheidsanalyses.
Bijgevoegd is een eenvoudig rekenmodel waarmee schippers of investeerders de parameters
van de berekening kunnen aanpassen op hun eigen situatie.
 De analyse laat zien dat op dit moment de investeringskosten van een batterij-elektrisch systeem
doorgaans hoger liggen dan die van een Stage 5 dieselmotor. Hierbij is de prijs van de
accupakketten de belangrijkste kostenpost. In het meest gunstige scenario, waarin de schipper
toe kan met een relatief kleine (doch afdoende) actieradius, en de batterijen een lange
levensduur hebben, en ook nog een zekere restwaarde in hergebruik of recycling is de
investering in een batterij-elektrisch systeem minder kostbaar dan de investering in een Stage 5
diesel. Verder is een rekenvoorbeeld doorgerekend voor een Battery-as-a-Service model.
Schippers kunnen dan jaarlijks een accupakket leasen. Deze service laat zien dat ook hierbij de
huidige kilowattuurprijs van batterijen deze optie relatief kostbaar maakt ten opzichte van een
Stage 5 diesel.
 Bij beide onderzochte alternatieven worden schippers geconfronteerd met hoge
investeringskosten. Deze moeten gedekt worden, bijvoorbeeld door subsidies en/of
tariefverhogingen – waarbij idealiter een schoon en stil schip onderdeel kan worden van de
propositie richting passagiers, en op termijn een standaard in de sector, tegen een eerlijke prijs.

De bruine zeilvloot omvat ongeveer 400 schepen die historisch van grote waarde zijn. De schippers, die vaak zelfstandig ondernemer zijn, staan voor een grote opgave. Ook hun schepen moeten verduurzamen, waar grote investeringen nodig zijn. Echter de toegang tot financieringsmogelijkheden en bedrijfskundige kennis is zwak. Vanuit hun aard zijn de zeilschepen duurzaam, maar ze hebben wel een dieselmotor en er is energie (stroom) nodig voor alle andere activiteiten aan boord. De schepen worden meestal voor één- of meerdaagse tochten gebruikt en hebben dus ook een horecafunctie.
Dit project beoogt een bijdrage te leveren aan inzicht in de financiële haalbaarheid van de verduurzaming van de bruine zeilvloot door vergroting van de bedrijfskundige kennis en financieringsmogelijkheden voor de bruine zeilvloot.
Dit gebeurt door
• een vergelijkende berekening tussen 2 investeringsopties te maken op basis van total-cost-of-ownership. Dit is een methode om alle kosten van aanschaf, gebruik en verwijdering van een goed over een bepaalde looptijd inzichtelijk te maken.
• Het maken van een risico inventarisatie. Een beter inzicht in de risico’s zorgt voor meer onderbouwde keuzes en komt ook de financierbaarheid van investeringen ten goede.
• Het ontwikkelen van nieuwe business- en verdienmodellen, waarin de toeristische functie versterkt kan worden door aandacht voor het historisch (wereld)erfgoed, en het van oorsprong emissievrije karakter van de zeilschepen.
Voor het welslagen van het project wordt samengewerkt door verschillende disciplines en opleidingen binnen de Hogeschool Rotterdam, partijen uit de sector zoals de belangenorganisatie voor de beroepszeilvaart en de kennisorganisatie voor de binnenvaart.