© 2024 SURF
De VR-interventie complexe scheiding is in de periode 2021-2024 ontwikkeld met behulp van
een participatief actiegericht onderzoek dat is uitgevoerd door het lectoraat Social Work van
hogeschool Saxion in samenwerking met Jeugdbescherming Overijssel, Jeugdhulporganisaties
Jarabee, Trias, Pactum en Virtual Reality (VR) simulatie ontwikkelaar Enliven. Dit project is
gefinancierd door het Regieorgaan SIA en de academie Mens en Maatschappij van hogeschool
Saxion. Het doel was om een overdraagbare en effectieve VR-interventie te ontwikkelen, die
geïntegreerd kan worden in het methodisch handelen van jeugdhulpprofessionals bij de hulp
aan ouders in een complexe scheiding. Tijdens het onderzoek is zowel evidence-based als
practice-based kennis verzameld en ontwikkeld ten behoeve van de VR-interventie. Er zijn
ouders, jeugdhulpprofessionals en studenten, betrokken in dit proces. Gedurende het onderzoek
stond het individuele en collectieve leerproces centraal waarin met de praktijkorganisaties werd
gereflecteerd op de ervaringen met het inzetten van VR. Dat is gedaan door middel van
interviews, focusgroepgesprekken, werkgroepbijeenkomsten, intervisiebijeenkomsten,
evaluaties en het bijhouden van logboeken. Daarnaast is er in trainingsbijeenkomsten met
professionals geoefend met het inzetten van VR aan de hand van de (eerste versie van)de
handleiding, waarin kennis en vaardigheden zijn geleerd om met de VR-interventie te kunnen
werken in de praktijk.
De volgende producten zijn hieruit voortgekomen:
1. De handleiding VR-interventie bij complexe scheidingen: een inhoudelijke beschrijving
van de inhoud, structuur, opbouw en onderbouwing van de interventie met concrete
handvatten voor professionals om VR als hulpmiddel methodisch in te kunnen zetten.
2. De implementatiewijzer: een gestructureerd en gefaseerd overzicht van het
implementatieproces en de activiteiten die daarbij passend en helpend zijn, inclusief de
vereiste randvoorwaarden, tips en tools om dit proces te ondersteunen.
3. De gesprekswaaier: een hulpmiddel voor het nagesprek, waarin gereflecteerd wordt op
de VR-beleving
4. Een training in de VR-interventie
5. Presentaties op congressen & symposia.
Met deze postdocaanvraag wordt beoogd Virtual Reality (VR) in te bedden in het methodisch handelen van professionals in de jeugdhulp. Dit wordt gedaan binnen het thema hulpverlening bij conflictscheidingen dat als casus fungeert.
Bij conflictscheidingen hebben ouders ernstige, vaak langdurige conflicten, waardoor kinderen (blijvend) kunnen worden beschadigd. Kenmerkend voor conflictscheidingen is dat ouders het belang van hun kinderen uit het oog verliezen en nauwelijks zien hoe kun kinderen lijden onder de situatie. Empathie is een belangrijke voorwaarde voor sociaal gedrag en dus een belangrijk element in de hulpverlening aan ouders in conflictscheidingen. Met de komst van technologie, waaronder VR, zijn er mogelijkheden om de hulpverlening te versterken. Jeugdbescherming Overijssel heeft samen met jeugdhulpaanbieders en Enliven Social Enterprise een VR simulatie ontwikkeld waarin ouders vanuit het perspectief van het kind naar de conflictsituatie kunnen kijken om vanuit daar te leren voelen, denken en handelen. VR als een krachtige vorm van ‘Perspectiefwisseling’ kan op deze manier bijdragen aan bewustwording, zelfreflectie en empathisch vermogen van ouders en (aanzetten tot) gedragsverandering. Het lukt nog niet goed om technologische tools structureel in te bedden in hulptrajecten.
Dit project heeft als doel om VR te integreren in de methodische werkwijze van professionals. Ook wordt effectiviteit onderzocht en worden de voorwaarden voor implementatie in kaart gebracht. Dit onderzoeksplan is in multidisciplinair samenwerkingsverband tot stand gekomen en wordt in dit verband uitgevoerd. Deze postdoc valt binnen het strategische zwaartepunt ‘Gezondheid en Welzijn’ van Saxion, en maakt een verbinding tussen de Academies Mens & Maatschappij, Mens & Arbeid en Creatieve Technologie. In de opleiding Social Work en in de Master Health Care & Social Work wordt dit thema in modules verwerkt. Een ambitie van deze postdoc is om technologie en methodisch werken in de jeugdhulp als speerpunt in te bedden in de onderzoekslijn Jeugd van het lectoraat Social Work.