Wavy Zone - stressreductie voor een beter herstel bij hartpatiënten

In Nederland lijden 1,4 miljoen mensen aan hart- en vaatziekten. Dit aantal zal oplopen tot 1,9 miljoen in 2030 . Hevige of langdurige stress is een belangrijk risicofactor voor hart- en vaatproblemen. Cardiologen hebben vastgesteld dat omgaan met stress nu als een belangrijk onderdeel van de behandeling wordt beschouwd. In 2020 publiceerde de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie de richtlijn voor de behandeling van pijn op de borst, waarin stressmanagement wordt beschreven als een belangrijke pijler. De invulling is daarentegen nog niet uitgewerkt.

In 2019 is het Radboudumc gestart met het project Blue Zone, één ontspanningsprogramma dat zich richt op gezonde, ontspannen en zinvolle levensstijl . Het Blue Zone programma zorgt voor een verbetering van kwaliteit van leven; zowel tijdens de behandeling als daarna. Hiermee komt er een structureel betere gezondheid en minder snelle terugval van de patiënt. Op dit moment is Blue Zone voornamelijk gericht op ontspanningsprogramma’s binnen het Radboudumc en wordt er geen data verzameld.

Binnen het KIEM project “Wavy Zone - stressreductie voor een beter herstel bij hartpatiënten” wordt onderzoek gedaan naar de effectiviteit van stressmanagement en reductie door middel van de Blue Zone interventies in combinatie met biofeedback bij hartpatiënten gedurende de ziekenhuisopname en revalidatie in de eigen leefomgeving. Het doel is om de kwaliteit van zorg bij hartpatiënten te vergroten, waarbij er minder stress, angst en symptomen ontstaan. Het project draagt bij aan de KIA Gezondheid en Zorg, waaronder missie II en III.

De kracht van dit project betreft de directe samenwerking tussen het Radboudumc, twee innovatieve MKB-ondernemingen Wavy Assistant B.V. en Imagine AI B.V., en de stichtingen Hart voor Vrouwen en Lindenberg Cultuurhuis. Daarnaast participeert het lectoraart Personalised Digital Health van de Hanzehogeschool als betrokken partij mee. De samenwerking in dit consortium met deze diversiteit aan kennis, vaardigheden en achtergronden is nieuw.

Hart- en vaatziekten vormen wereldwijd een groeiend gezondheidsprobleem, waarbij stress een belangrijke rol speelt in het ontstaan en de progressie van deze aandoeningen. Atriumfibrilleren, een veelvoorkomende hartritmestoornis, wordt sterk beïnvloed door psychologische en gedragsfactoren. Om de negatieve effecten van stress te verminderen en de kwaliteit van leven van patiënten te verbeteren, startte het Radboudumc in 2019 het Blue Zone project.

Dit initiatief werd ingevoerd als reactie op de emotionele belasting waarmee patiënten in ziekenhuizen worden geconfronteerd. Angst en onzekerheid, veroorzaakt door het ziek zijn en de focus op medische zorg,
zorgen voor een gebrek aan afleiding en plezier in het dagelijks leven van patiënten. Het Blue Zone project biedt een oplossing door patiënten meer te bieden dan alleen medische zorg, met culturele en creatieve
activiteiten die stress verminderen en bijdragen aan hun algehele welzijn.

Met de kiem subsidie onderzoeken we de effecten van Blue Zone activiteiten op stressreductie en het gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven bij patiënten met atriumfibrilleren. Binnen het project heeft Radboudumc een gerandomiseerde studie uitgevoerd, de twee mkb-bedrijven Wavy Assistant B.V. en Imagine AI B.V. hebben de technische onderdelen uitgevoerd waaronder het integreren van de oefeningen in de app, het verzamelen/analyseren van biometrische data, en het mee ondersteunen van de technische support. Stichting Lindenberg Cultuurhuis heeft meegeholpen met verschillende ontspanningsoefeningen.

De studie evalueert het effect van creatieve en culturele interventies zoals tekenen, schilderen, mindfulness en fotografie op ervaren stress, gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven, en hartritmevariabiliteit. Uit de resultaten blijkt dat de interventiegroep een trend naar stressreductie vertoont, hoewel verdere validatie met een grotere steekproef vereist is. De bevindingen suggereren ook dat Blue Zone activiteiten mogelijk
bijdragen aan verbeteringen in emotioneel welzijn en energie, wat een positief effect kan hebben op het mentale welzijn van patiënten. Wat betreft hartritmevariabiliteit zijn er geen significante veranderingen
waargenomen.

Belangrijkste aanbevelingen en conclusies:

Conclusies:

• Uit de resultaten blijkt dat de interventiegroep een trend naar stressreductie vertoont, hoewel verdere validatie met een grotere steekproef vereist is.
• De bevindingen suggereren dat de Blue Zone activiteiten mogelijk bijdragen aan verbeteringen in emotioneel welzijn en energie, wat een positief effect kan hebben op het mentale welzijn van patiënten.
• Er zijn geen significante veranderingen bij hartritmevariabiliteit waargenomen.

Aanbevelingen:

• Vergroten van de steekproefgrote en samenwerking met andere instellingen.
• Uitbreiden en diversifiëren van het activiteitenaanbod met meer toegankelijkheid
• Gebruik van de resultaten als onderbouwing voor subsidieaanvragen.
• Verzamelen van patiëntgerichte feedback voor verdere optimalisatie.
• Integratie van ontspanningsactiviteiten in preoperatieve zorg om stress en angst te verminderen.

Deze studie schijnt licht op de potentie van niet-medicamenteuze interventies zoals Blue Zone activiteiten voor het verbeteren van de kwaliteit van leven en patiëntenervaring binnen de klinische zorg. Verdere studies zijn noodzakelijk om de bevindingen te bevestigen en te onderzoeken hoe deze kunnen worden toegepast op een bredere patiëntenpopulatie.