De productie en consumptie van voedselproducten is op dit moment verantwoordelijk voor een groot deel van de milieubelasting en uitstoot van broeikasgassen. Het wordt daarom steeds belangrijker om manieren te vinden om de milieueffecten van voedsel te verminderen, bijvoorbeeld door gedragsveranderingen bij consumenten. Het doel van het huidige onderzoek is om inzicht te krijgen in de huidige (wetenschappelijke) kennis over gedragsdeterminanten en digitale gedragsveranderingsinterventies die een duurzaam voedingspatroon stimuleren met als doel tot aanbevelingen te komen voor het stimuleren van een duurzaam en gezond voedingspatroon van inwoners van Noord-Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd door het lectoraat Transformational Media van NHL Stenden Hogeschool en maakt deel uit van het door SNN-gesubsidieerde project ‘Van Veggie Lab naar Veggie Farm Fab’.
DOCUMENT
Voedselproductie en consumptie dragen voor een belangrijk deel bij aan de milieubelasting. Het is daarom van belang de consumptie van duurzame voeding te stimuleren. Een belangrijke factor hierin is het creëren van bewustwording en het vergroten van kennis over de impact die voeding heeft op het milieu. In dit onderzoek proberen we inzicht te krijgen in de kennis en voorkeuren wat betreft gezonde- en duurzame voeding onder de Noord Nederlandse bevolking om zo effectieve communicatiestrategieën te ontwikkelen die bijdragen aan meer gezonde en duurzame voedselconsumptie.
MULTIFILE
De wens om voedselconsumptie uit de korte keten op te schalen is alomtegenwoordig bij publieke organisaties. Daarmee bedoelen ze dat cateringgasten en burgers een hoger percentage voedsel uit de eigen regio of provincie eten. Dit zouden duurzamere en gezondere producten zijn dan die uit lange ketens en ook logistiek duurzamer zijn. In de praktijk blijkt echter dat veel lokale producten niet duurzamer of gezonder zijn en de logistieke meerprijs en extra administratieve kosten van inkopen uit de korte keten het simpelweg te duur maken om veel meer dan enkele specifieke producten uit de korte keten te halen. Opschalen is daardoor lastig. In het project ‘Ontketen de korte keten voor catering’ (HvA, 2021) wordt onderzocht of en hoe logistiek en transacties efficiënter georganiseerd kunnen worden – bijvoorbeeld door samenwerking in en tussen ketens – om de kosten omlaag te brengen en opschaling van korte ketens mogelijk te maken. Uit een analyse van het Integraal Logistiek Concept van de betrokken partijen in de cateringketen, wordt duidelijk waardoor dit lastiger te realiseren dan soms wordt verondersteld. Er is meer aan de hand dan het oplossen van een probleem van logistieke inefficiëntie. Partijen hebben verschillende doelen en belangen waardoor zij verschillende vereisten hebben aan hun logistieke processen. Bovendien wil iedere ketenpartij regie behouden. Korte keten leveranciers en producenten die uit de niche weten te stappen, danken hun succes aan efficiëntie en schaal waarbij ze een hoge mate van controle over de keten hebben. Hierdoor hebben zij veel meer weg van een grootschalige landbouw of reguliere groothandel dan van het ideaalplaatje: een kleinschalige, natuur inclusieve boerderij met verschillende landbouwactiviteiten. Hierdoor botsen oplossingen die de logistieke efficiëntie vergroten met de kern van waar het voor publieke organisaties in de korte keten om gaat. Tijd dus om op een andere manier oplossingen te zoeken.
MULTIFILE
In Europa worden diverse kruiden geteeld, geïmporteerd en verwerkt voor de voedselconsumptie en medicinale toepassingen. Vanaf 2015 zijn er Europese normen van kracht voor de aanwezigheid van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) in gedroogde kruiden. Sindsdien is onverwachts duidelijk geworden dat er in diverse kruiden o.a. uit Europa, PAKs zijn aangetroffen boven de door de EU vastgestelde maximale niveaus van PAKs in gedroogde kruiden. Om te kunnen voldoen aan de normen is het van belang de oorzaak van de PAK gehalten te achterhalen. Als er naar de keten van de kruiden wordt gekeken, kunnen PAKs op verschillende momenten in de kruiden terechtkomen bijvoorbeeld tijdens de teelt, mogelijk ook tijdens de oogst en het transport, tijdens de droging en de verdere verwerking. Vaak wordt het droogproces aangewezen als oorzaak van de verhoogde PAK gehalten. Er zijn echter aanwijzingen dat het drogen niet (alleen) leidt tot de aanwezigheid van PAKs in kruiden. Het huidige onderzoek heeft als doel het achterhalen van de herkomst van PAKs in gedroogde kruiden en het formuleren van mogelijke (gehalte reducerende) maatregelen en adviezen waarmee bedrijven die actief zijn in de kruidensector, producten kunnen (blijven) leveren die voldoen aan de geldende normen. Het huidige project richt zich eerst op het kruid valeriaan, en dient mede als voorbeeldproject voor vervolgonderzoek naar andere kruiden waarin ook PAKs zijn aangetroffen.
In dit project wordt vanuit verschillende invalshoeken de zogenaamde korte keten bestudeerd. Twee MKB-bedrijven in de regio Arnhem-Nijmegen staan centraal. Het doel is een vergroting van het aandeel regionaal voedsel in het stedelijk boodschappenmandje. Om dat te bereiken is innovatie nodig in het transport van voedsel. Het project bestudeert de organisatie van de keten, de rol van transport daarin en het effect op landschap.
