Dat technologie goed is voor de economie, dat is al eerder gesuggereerd. Maar is technologie ook goed voor het sociale van onze samenleving? We zijn digitaal en worden steeds digitaler, worden we er nu ook sociaal beter van? En hoe kun je technologie gebruiken om de sociale kwaliteit te verhogen? Met deze vragen worstelde Digistein de afgelopen jaren. In deze publicatie wordt verslag gedaan van dat experiment. Digistein is een van de vier landelijke pilotprojecten geweest waarin gekxperimenteerd werd met ICT als drager van sociale interventies, van maatschappelijke ontwikkeling.
In deze bijdrage aan het vierjaarlijkse SURF trendrapport wordt nader ingegaan op de wijze waarop digitale innovaties als computers en internet zich ingevoegd hebben in de levens van studenten en docenten cq. Onderzoekers in het Nederlandse hoger onderwijs. Verschillende thema s worden daarbij nader beschreven. In de eerste plaats wordt ingegaan op de invloed van digitalisering op het aanbod, met name de wetenschappelijke informatievoorziening en de veranderende rol van tijdschriften en bibliotheken. Het spiegelbeeld van dat aanbod is de vraagzijde, de mate waarin studenten (en medewerkers) toegang hebben tot nieuwe media. Daarbij stelt zich meteen de vraag naar sociale ongelijkheid in het bezit en gebruik van deze technologiekn. Die vraag is rechtstreeks gerelateerd aan diffusiepatronen van innovaties, zowel in huishoudens, studentenhuizen als in organisaties. Vervolgens wordt aandacht besteed aan het bereik: wie maakt er gebruik van de nieuwe mogelijkheden en wat betekent dit voor de tijdsbesteding. De tekst wordt afgesloten met aandacht voor een specifieke groep studenten, te weten studenten met functiebeperkingen, en het omschrijven van onze rol in de vraag of digitalisering van het hoger onderwijs voor hen een zegen of een vloek is.
De Nederlandse overheid staat voor een uitdaging op het terrein van klimaat en energie. De afgelopen jaren heeft zij ambitieuze beleidsdoelstellingen geformuleerd om de broeikasuitstoot te verminderen door onder meer het aandeeld hernieuwbare energie te verhogen en het totale energieverbruik te verlagen. Om de ambities ook daadwerkelijk te realiseren, is een 'energistransitie ' vereist. Daarbij is een belangrijke rol voor burgerinitiatieven weggelegd. Maar burgers kunnen het niet alleen. Het is noodzakelijk dat overheden hen daarbij ondersteunen. Sommige overheden pakken dit inmiddels enthousiast op. In het Duurzaam Dorp-programma van de Provincie Overijssel worden burgers gestimuleerd en gefaciliteerd om hun eigen energie-ambities te bereiken.
MULTIFILE
Het uitlijnen van optische elementen, zoals hoogwaardige lenzen, is een complexe taak die essentieel is voor de assemblage van diverse fotonische producten. Een circulaire lens moet in vijf vrijheidsgraden worden gepositioneerd, terwijl asymmetrische lenzen in zes vrijheidsgraden uitgelijnd moeten worden. Huidige technieken in de industrie en onderzoeksinstellingen richten zich op het optimaliseren van dit proces, bijvoorbeeld door gebruik te maken van algoritmen die meerdere assen tegelijkertijd kunnen aanpassen in plaats van sequentiële stappen. SuperLight Photonics (SLP), een spin-off van de Universiteit Twente, ontwikkelt breedbandige supercontinuüm lasers die worden toegepast in onder andere spectrometrie en optische coherentietomografie (OCT). Eén van hun producten is een breedbandige lichtbron gebaseerd op een fotonische chip. Om dit licht optimaal te benutten, moet het met een lens worden gecollimeerd, wat momenteel handmatig gebeurt door het analyseren van het bundelprofiel en parameters zoals grootte en circulariteit van de lichtbundel. De uitlijning van de lens is cruciaal voor de prestaties van het systeem, vooral omdat de complexe interacties tussen meerdere optische componenten elkaars uitlijning kunnen beïnvloeden. SLP heeft daarom Saxion's lectoraat Applied Nanotechnology (ANT) benaderd om een geautomatiseerd uitlijnalgoritme te ontwikkelen dat de lens nauwkeurig en consistent positioneert volgens specificaties. Het ANT heeft uitgebreide ervaring met fotonische integratie, precisieassemblage, en heeft samenwerkingen met bedrijven en onderzoeksinstellingen zoals de Universiteit Twente. Dit project onderzoekt nieuwe methoden om het uitlijnproces te automatiseren, met focus op snelheid, kostenefficiëntie en een lage foutmarge. Hoewel vastlijmen buiten de huidige scope valt, zal dit aspect mogelijk in een vervolgproject worden meegenomen. Het project sluit aan bij landelijke innovatiethema's en draagt bij aan de verdere ontwikkeling van geavanceerde productieprocessen binnen de fotonica-industrie.
