Deze rede gaat over het verrichte werk en de eerste vervolgplannen van het NHL Stenden Thorbecke Academie lectoraat ‘Bestuur in een Digitaliserende Samenleving’. Dit lectoraat werkt actief samen en vormt samen met het lectoraat ‘digitale weerbaarheid van mens en organisatie’ en de cross-over ‘digital citizenship’ de onderzoeksgroep Cybersafety.
![Bestuurlijk koorddansen in een digitaliserende samenleving [inaugurele rede]](https://publinova-harvester-content-prod.s3.amazonaws.com/thumbnails/files/previews/pdf/20241113154629040701.ijk20koorddansen20in20een20digitaliserende20samenleving-thumbnail-400x300.png)
Binnen sociaal werk opleidingen is er steeds vaker aandacht voor mensenrechten. Het belang om mensenrechten een plek te geven in sociaal werk curricula wordt benadrukt door het manifest ‘Stel mensenrechten centraal in het sociaal werk’ (Hartman et. al. 2016) dat sinds mei 2016 door tientallen lectoren en docenten is ondertekend. Om een bijdrage te leveren aan deze ontwikkeling heeft het Lectoraat Toegang tot het Recht van het Kenniscentrum Sociale Innovatie van de Hogeschool Utrecht een onderzoeksproject ‘Sociaal Werk en Mensenrechten’ gestart om beter inzicht te krijgen in de verbanden tussen sociaal werk en mensenrechten. Deze verkenning is een product van dit project.
Integriteitsvraagstukken blijven de mensgerichte beroepsgroepen bezighouden. Denk aan de medewerkers van een ziekenhuis die onbevoegd het patiëntendossier van een bekende Nederlander inkeken. Hoe kunnen teams van professionals werken aan integriteit? Instanties voor inbreuken op professionele integriteit hanteren vaak een regelethiek of gevolgenethiek. Opleidingen doceren voor ethiekonderwijs veelal deugdenethiek en zorgethiek. Hoe kunnen regionale werkveldpartners en hogeschool Viaa vragen werken aan een ‘en/en’-benadering van integriteitsvraagstukken in de beroepspraktijk? Het voorgestelde project ontwikkelt over twee sporen een domeinoverstijgend praktijkonderzoek naar het omgaan met integriteitsvraagstukken in de mensgerichte beroepen. Het eerste spoor is een empirische verkenning van integriteitsvraagstukken in beroepspraktijken van werkveldpartners in de regio, de eisen die deze stellen aan een bredere benadering, en de toerusting die dit vraagt. Werkveldpartners en studenten van de hogeschool werken mee aan deze kennisontwikkeling. Dit levert tools op voor teams van professionals in de beroepspraktijk, zoals competentieprofiel, teamrol ‘aandachtsvelder integriteit’ en een handreiking. Dit levert voor professionals in opleiding een hogeschoolbrede minor met o.a. videocolleges en praktijkopdrachten. Het tweede spoor is een theoretische verdieping om bijdragen aan een brede benadering van integriteitvraagstukken te kunnen wegen en integreren. Om een extern gezichtspunt op beroepsethische benaderingen te hebben wordt een beroep gedaan op de bronnen van sociale en professionele ethiek uit de traditie waaraan de hogeschool haar visie op mens, beroep en samenleving ontleent. In dialoog met andere beroepsethische stromingen draagt deze beschrijving bij aan een integrale benadering van integriteitsvraagstukken in de mensgerichte beroepen, terug te vinden in de praktijk- en onderwijsproducten. De beoogde postdoc is aan de hogeschool in vaste dienst als seniordocent en onderzoeker beroepsethiek en zal dat ook tijdens het project zijn. Hij heeft binnen het lectoraat Zingeving en zorg ervaring met praktijkonderzoek naar competenties, werkwijzen en teamrollen op het gebied van ethiek en zingeving.
De opkomst van Artificiële Intelligentie (AI) verandert de marketingsector ingrijpend door de kansen die het biedt, zoals het automatiseren van marketingtaken, voorspellen van consumentengedrag of personaliseren van aanbod. Tegelijkertijd brengt de inzet van AI potentieel negatieve neveneffecten met zich mee, zoals inbreuk op menselijke waarden als privacy of autonomie. Dit creëert een maatschappelijke vraag naar verantwoord gebruik van AI, vanuit naleving van juridische kaders, met aandacht voor ethische overwegingen en met respect voor maatschappelijke waarden. Waar van marketingprofessionals primair wordt verwacht om (economische) waarde te creëren voor hun organisatie en klanten, wordt daarmee ook in toenemende mate van hen verwacht om op respectvolle wijze waarde te creëren voor diverse stakeholders, en om bij te dragen aan bredere maatschappelijke belangen. Waar grote bedrijven doorgaans de middelen hebben om aan bovengenoemde verwachtingen te voldoen, zoals budget, specialistische kennis en IT-infrastructuur, leidt de beperkte beschikbaarheid hiervan bij mkb-ondernemers tot een barrière voor verantwoord AI inzet. Om deze barrière te slechten, richt voorliggend project zich op het bieden van concrete handelingsperspectieven voor het mkb op de vier voornaamste uitdagingen bij het verantwoord toepassen van AI in marketing: (1) technologische complexiteit; (2) meervoudige waardecreatie, (3) ethische afwegingen, en (4) juridische kaders. Via ontwerpgericht praktijkonderzoek wordt invulling gegeven aan de uitvoering van verantwoord AI in de marketingpraktijk. Vanuit onderzoek naar de specifieke behoeften van het mkb wordt een praktisch instrumentarium ontwikkeld, bestaande uit ethische richtlijnen, technologische hulpmiddelen, juridische ondersteuning en praktisch toepasbare modellen voor meervoudige waardecreatie. Dit stelt marketingprofessionals in het mkb in staat om met hun organisatie competitief te opereren in een almaar digitaliserende markt, en tegelijkertijd te voldoen aan de veranderende verwachtingen van klanten, samenleving en regelgeving, met maatschappelijke verantwoordelijkheid voor hun marketingactiviteiten. De resultaten van dit project zullen daarmee met name doorwerking vinden in de marketingpraktijk alsook in het onderwijs van (aankomende) marketingprofessionals.
