In oktober 2019 vond een Europese werkconferentie over loopbaanontwikkeling van leraren plaats op Cyprus.Een kleine groep vertegenwoordigers uit 10 Europese lidstaten en twee stakeholder organisaties (de vakbondskoepel ETUCE en de Europese vereniging voor lerarenopleidingen ATEE) wisselden aanpakken en loopbaanmogelijkheden in verschillende landen uit. Op basis van die uitwisseling ontstonden beelden over beleid en infrastructuren die ondersteunend kunnen zijn voor loopbaanontwikkeling van leraren.De Nederlandse deelname bestond uit Marco Snoek (lector HvA) en Sharon Olsthoorn (directie voorgezet onderwijs, ministerie van OCW). In dit rapport doen zij verslag van de werkconferentie en wat het voor de Nederlandse context oplevert.
Leerlingen in het beroepsonderwijs staan voor de taak ergens goed in te worden en hun scholen moeten hen daarbij helpen. Vanuit het lectoraat Didactiek van het beroepsonderwijs wordt gezocht naar antwoorden op vragen m.b.t. processen van competentie- en arbeidsidentiteitsontwikkeling bij leerlingen, processen van competentieontwikkeling en kenmerken van krachtige en competentiegerichte leeromgevingen.
In november hebben de Kritische Vrienden van de Lerarenagenda een advies uitgebracht aan de bewindslieden van OCW over ontwikkelmogelijkheden en loopbaanpaden voor leraren. De kritische vrienden is een groep leraren, schoolleiders en lerarenopleiders die door de minister en staatssecretaris is ingesteld met als doel om de ontwikkeling en implementatie van de Lerarenagenda 2013-2020 kritisch te volgen. In het nieuwste advies gaan Marco Snoek en de andere leden van de Kritische Vrienden in op het belang van een samenhangende visie op ontwikkeling en loopbaanpaden van leraren, waarbij het perspectief van de leraar, ondersteuningsstructuren, loopbaanstructuren, competentiestructuren en lokale schoolculturen en –structuren in samenhang bekeken worden. Tevens schetsen de Kritische Vrienden drie modellen voor loopbaanpaden van leraren: Een model waarbij het individuele ondernemerschap van een leraar centraal staat Een model waarin sprake is van gestructureerde loopbaanpaden gekoppeld aan gerichte scholingstrajecten die daar op aansluiten (vergelijkbaar met het model in Singapore, zie het rapport van Louise Elffers hierover: Versterking van de loopbaanladder van leraren: wat kunnen we leren van Singapore? ) Een model waarbij teams centraal staan en waar binnen teams afspraken gemaakt worden wie voor welke periode een bepaalde rol op zich neemt. Dit laatste model heeft de voorkeur van de Kritische Vrienden omdat het minder statisch en meer flexibel is dan de bestaande loopbaanpaden via de functiemix. Het advies sluit nauw aan bij een rapport vanuit de Europese Commissie over de ontwikkeling van leraren: ‘Shaping career-long perspectives on teaching’
In Brainportregio Eindhoven worden de komende jaren meer dan 70.000 extra arbeidsplaatsen verwacht, waarvan een groot deel in de techniek. Hiervoor zullen fors meer mensen moeten worden opgeleid volgens de laatste inzichten uit de praktijk. Dit kan echter alleen met voldoende docenten die over deze praktijkervaring beschikken. Hybride professionals worden in verschillende strategische agenda’s aangedragen als mogelijke oplossing voor dit vraagstuk. Hybride professionals combineren hun huidige baan binnen een organisatie met werken in het onderwijs. Zij blijven daarmee voor een groot deel verbonden aan hun huidige werkgever en kunnen een belangrijke brug vormen tussen onderwijs en werkveld. In eerdere onderzoeksprojecten is inzicht verkregen in succesfactoren en knelpunten om als professional of werkgever te starten met het hybride docentschap. Er is echter nog weinig inzicht in hoe je het hybride docentschap duurzaam kunt bestendigen in de loopbanen van professionals, in de betrokken (onderwijs)organisaties en in de regio. De doelstelling van dit Professional Doctorate traject is om interventies te ontwikkelen, testen en implementeren zodat hybride professionals: 1) Gelukkig, gezond en productief banen kunnen blijven combineren 2) Ingebed zijn in de structuur en cultuur van (onderwijs)organisaties en bijdragen aan de (strategische) doelstellingen. 3) Bijdragen aan de sterkere verbindingen tussen (onderwijs)organisaties in de regio Om deze doelen te bereiken worden leergemeenschappen opgericht met hybride professionals leidingevenden, HRM’ers en HRD’ers binnen en buiten het onderwijs. Samen met hen wordt bepaald welke interventies worden ontwikkeld en waaraan deze moeten voldoen. Deze interventies worden vervolgens geïmplementeerd in de onderwijsinstellingen en bedrijven. De impact die hiermee wordt beoogd is dat hybride professionals van duurzame meerwaarde zijn voor de Brainportregio door bij te dragen aan een nauwe aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Daarnaast kan het flexibel inzetten van personeel in organisaties binnen en/of buiten het onderwijs de druk op de arbeidsmarkttekorten verlichten.
De AHK ontwikkelt zich van een onderwijsinstelling naar een kennisinstelling voor onderwijs en onderzoek en heeft onderzoek benoemd als een belangrijk speerpunt. Met de Impuls2020 middelen wil de AHK de onderzoeksinfrastructuur en –cultuur versterken door te investeren in het recent opgerichte Research Centre AHK. Het Research Centre AHK komt voort uit ambitie van AHK om coördinatie, beleidsvorming, advies en ondersteuning rond onderzoek te versterken met en voor alle lectoraten en andere betrokkenen aan de AHK. Met de recent vastgestelde Strategische Agenda Onderzoek AHK 2020-2025 kiest de AHK tevens voor een brede externe strategie en meer samenwerking tussen lectoraten rond een gezamenlijk onderzoeksprofiel. Doel daarbij is onder andere meer massa en focus. Versterken van het netwerk rond onderzoek extern -met onder andere kennisinstellingen, maatschappelijke partners - en intern -in en met het eigen onderwijs- is daarbij een belangrijk speerpunt. De Impuls2020 middelen hebben een aanjagende werking op de uitvoering van projecten voortkomend uit de Strategische Agenda Onderzoek. Het gaat dan om projecten rond relevante thema’s, zoals ‘loopbanen voor onderzoekers binnen de AHK’, ‘datamanagement’ en ‘de derde cyclus/doorlopende leerlijnen’. Ook wil de AHK de middelen benutten voor het versterken van samenwerken in KUO verband. En voor het verkennen en voorbereiden van deelname aan een SPRONG in samenwerking met andere kennisinstellingen en maatschappelijke partners. De AHK wil hierin samen optrekken met de HKU en geeft dit vorm door het voornemen tot het gezamenlijk financieren van een verkenner van raakvlakken en concrete kansen rond SPRONG en eventuele andere subsidiemogelijkheden als RAAK en Europese regelingen. De AHK wil koersen op het realiseren van een kansrijke SPRONG (ronde 2 voorjaar 2022).
De verwachting is dat de gevraagde kennis en vaardigheden en omvang van het werk de komende jaren flink verandert. Deze veranderingen hebben impact op de manier waarop werkenden, werkzoekenden en studenten bekwaam worden gemaakt én worden gehouden voor de arbeidsmarkt en maatschappij van vandaag en morgen. Specifiek voor Groningen geldt dan nog dat we in de toekomst het werk moeten doen met minder mensen waardoor het werven, opleiden, binden en ontwikkelen van talent in de regio van vitaal belang is. Het voorbereiden van de beroepsbevolking en werkgevers voor de arbeidsmarkt van de toekomst is de kern van het Talent in de Regio-programma. Om dat doel te halen willen we 1. Bijdragen aan baanzekere loopbanen door goede matching op de arbeidsmarkt;2. Talent monitoren en interventies evalueren; 3. Kennisontwikkeling en -circulatie tussen en ten behoeve van burgers, bedrijven, onderwijsinstellingen en intermediairs op de regionale arbeidsmarkt.
