Op 8 november hield prof.dr. Hans van Ewijk zijn oratie Maatschappelijk werk in een sociaal gevoelige tijd*. Dit artikel is hierop gebaseerd. De oorsprong van het maatschappelijk werk ligt vooral in het bestrijden van armoede, ongeletterdheid en onbeschaafdheid. De inzet was mensen te sterken in het verbeteren van hun maatschappelijke positie. Door de jaren heen hield het zich bezig met een hele reeks van achterstandsgroepen; arbeiders, vrouwen, werklozen, mensen met een handicap of stoornis, nieuwkomers en oudkomers. In de jaren tachtig wilde het maatschappelijk werk erkend worden als een beroep in de geestelijke gezondheidszorg. Hierbij lag het accent op behandelen en therapie. Van een armoede gerichte professie ging het naar een stoornis gerichte professie. In de praktijk wilde het vooral mensen die de complexiteit van het leven (tijdelijk) niet aankonden, zo helpen dat ze met minimale professionele ondersteuning weer wat beter in staat zouden zijn zichzelf en hun omgeving ter hand te nemen.
Voor een effectieve persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten is samenwerking tussen gemeenten, veiligheids- en zorgorganisaties noodzakelijk. In dit product vind je tips, tops, en wat er nodig is om deze persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten te verbeteren. In 2019 en 2020 hebben 17 gemeenten in regio Midden-Nederland elkaar samen met hun netwerkpartners geholpen met complexe cases. De intervisie over de gemeentegrenzen leverde herkenning en inspiratie op en faciliteerde het leren van elkaar. Uit sessies met gemeenten kwam het belang van kennis over de doelgroep, vroegsignalering en tijdig opschalen naar voren. Professionals zoeken actief naar maatwerkoplossingen. Lange wachtlijsten, personeelswisselingen en werken vanuit een vrijwillig kader zorgen voor uitdagingen. Samen met Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Midden-Nederland begeleidde het lectoraat Kennisanalyse Sociale Veiligheid deze intervisiesessies en analyseerde de rode draden die naar voren kwamen. Lees al de tips, tops & wat er nodig is via de verhalen van herkenbare personages. Deze kunnen pga-experts en netwerkpartners steunen bij hun werk met vergelijkbare ingewikkelde cases en helpt het vakmanschap verder te ontwikkelen. Ook vertellen deelnemers van de gemeente Woerden en Nieuwegein en de programmamanager Verbinding Veiligheid & Zorg van Bureau Regionale Veiligheidsstrategie in vlogs over hun intervisie-ervaringen.
MULTIFILE
English Abstract:Administrative turbulence in social work: the challenge of pluralist coalition-formation As elsewhere in Europe, social work in the Netherlands is facing ever more administrative changes. This article analyzes the administrative changes that local social work institutions are currently facing and how representatives of these institutions are reacting to these changes. The article is divided into three sections. The first section describes four administrative changes that organizations in the field of social work are currently facing. The second section is based on the results of four studies in local social work, and analyzes how social workers and managers from these organizations are experiencing and handling these administrative changes. We group the reactions into four different clusters: the confused reaction, the introvert reaction, the extravert reaction and the binding reaction. The third section zooms in on what we see as the most beneficial strategy: the binding reaction. We argue that these turbulent times call for organizations that are able to create strong coalitions, both internally and externally. These are necessary to guarantee service provision as well as innovation in a meaningful way.--Dutch Abstract:Bestuurlijk turbulentie in het sociaal werk: de uitdaging van meervoudige coalitievorming Net als elders in Europa wordt het sociaal werk in Nederland geconfronteerd met indringende bestuurlijke veranderingen. In dit artikel analyseren wij met welke bestuurlijke veranderingen instellingen in het lokaal sociaal werk te maken hebben en hoe representanten van deze instellingen op deze veranderingen reageren. Het artikel bestaat uit drie delen. In het eerste deel beschrijven we vier in het oog springende bestuurlijke veranderingen waarmee organisaties in dit veld geconfronteerd worden. In het tweede deel analyseren we op basis van verschillende onderzoeken in het lokaal sociaal werk hoe representanten van deze organisaties – sociaal werkers en managers – deze veranderingen ervaren en hoe zij hiermee omgaan. We onderscheiden vier clusters reacties: de verwarde reactie, de introverte reactie, de extraverte reactie en de verbindende reactie. In het derde deel zoomen we in op de ons inziens meest vruchtbare reactiewijze: de verbindende reactie. We betogen dat deze turbulente tijd vraagt om organisaties die erin slagen om zowel sterke interne als krachtige externe coalities te creëren, nodig om de kwaliteit van de dienstverlening te waarborgen en betekenisvol te innoveren.
Dit project richt zich op het bevorderen van het samen beslissen tussen klanten en professionals in complexe zorgsituaties om te komen tot betere en beter passende zorg. Hoewel professionals aangeven het belangrijk te vinden samen met klanten te beslissen, doen zij dit vaak niet in complexe zorgsituaties (o.a. zorg in een gedwongen kader, situaties waarbij sprake is van een onder toezicht stelling, de zorg voor multiprobleemgezinnen en de crisishulpverlening). Daarnaast is er nog veel onduidelijkheid over hoe het samen beslissen in deze situaties goed vormgegeven kan worden. Dit project vormt de basis voor een nieuwe onderzoekslijn binnen het lectoraat Klantenperspectief in Ondersteuning en Zorg. De postdoc zal factoren die van invloed zijn op het samen beslissen en tools die daarbij eventueel ondersteunend kunnen zijn volgens klanten, professionals en de literatuur onderzoeken. Een belangrijke vraag daarbij is wat toekomstige (studenten Social Work) en huidige professionals nodig hebben om deze nieuwe inzichten in de praktijk te brengen. Daarom zal de postdoc als onderdeel van dit project samen met docenten en studenten onderzoeken op welke wijze de opbrengsten van dit onderzoek verwerkt kunnen worden in het curriculum van Social Work. Het doen van kwalitatief onderzoek samen met de praktijk (klanten, professionals en docenten) staat hierbij centraal. De dataverzameling zal bestaan uit diepte interviews, observaties, action learning trajecten en literatuurstudies. Het project en de postdoc zijn ingebed in het lectoraat Klantenperspectief in Ondersteuning en Zorg van Windesheim Flevoland. Studenten zullen tijdens dit project werken aan het doen van praktijkgericht onderzoek en het realiseren van innovaties voor de praktijk. De opbrengsten van dit onderzoek zullen verwerkt worden in het curriculum van Social work. Dit onderzoeksproject draagt daarmee bij aan de verbetering van de huidige beroepspraktijk en aan het opleiden van toekomstige professionals (studenten) om in deze praktijk te kunnen werken.
