Eind 2012 is Kwintes in Almere begonnen met het voorbereiden van een crisisnachtopvang in zelfbeheer door voormalige zwerfjongeren voor zwerfjongeren. Het opzetten van de nachtopvang was de directe aanleiding voor Kwintes om de Hogeschool van Amsterdam te laten onderzoeken hoe de betrokkenen in de praktijk vormgeven aan nachtopvang in zelfbeheer. Het doel van het onderzoek is om de praktijk van zelfbeheer te beschrijven en te verstevigen. Dit onderzoeksverslag beschrijft de resultaten van dit onderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoekers van Eropaf! & Co. U.A. en de Hogeschool van Amsterdam.
Het signaleren en bespreken van en verwijzen bij financiële problemen vraagt om een brug tussen het medische en sociale domein. Voorliggende rapportage is gericht op huisartsenpraktijken en bevat een aantal aansprekende voorbeelden van manieren waarop daaraan invulling kan worden gegeven. De voorbeelden zijn bondig beschreven en hebben met elkaar gemeen dat er een verbinding is gelegd tussen de huisartsenpraktijken enerzijds en de hulp bij schulden anderzijds. Niet alleen in achterstandswijken van de grote steden, maar ook in kleinere plattelandsgemeenten als het Twentse Losser. Dit levert mooie resultaten op. Wat opvalt is dat de aanpak sterk verschilt. In de ene praktijk hebben huisartsen gekozen voor het binnenhalen van een professional op financieel gebied, in andere praktijken is er juist een zorgpad ontwikkeld waardoor de doorverwijzing efficiënter is geworden. De voorbeelden zijn niet alleen divers in geografische spreiding, maar ook in staat van dienst. Sommige initiatieven zijn nog pril, maar veelbelovend. Andere hebben zich echt al neergezet als nieuwe werkwijze. Voorliggende rapportage is opgesteld door het lectoraat Schulden en Incasso van Hogeschool Utrecht en Zorggroep Almere. Zij beogen met deze rapportage huisartsenpraktijken te enthousiasmeren om de samenwerking te zoeken met partijen die hulp bieden bij schulden. De opzet van deze rapportage is als volgt. In het eerste hoofdstuk is kort beschreven waarom het voor huisartsen en patiënten van belang is dat er in de spreekkamer over schulden wordt gesproken. In hoofdstuk 2 worden vervolgens concrete handreikingen gegeven aan praktijken die samenwerking willen zoeken met het sociaal domein. Dat hoofdstuk bevat onder meer achtergrondkennis over de opzet van schuldhulpverlening in Nederland, concrete tips om samenwerking vorm te geven, een toelichting op het interventiepakket dat het lectoraat en Zorggroep Almere voor praktijken in heel Nederland ontwikkelden en op mogelijkheden om nauwere samenwerking te financieren. Hoofdstuk 3 vat de voorbeelden kort samen. De beschrijving van de voorbeelden is gegeven in de hoofdstukken vier tot en met negen.
Onderzoek toont aan dat financiële problemen en gezondheidsklachten sterk met elkaar samenhangen. Samenwerking tussen zorg- en financiële professionals is daarom belangrijk. In dit project werden best practices in kaart gebracht en interventies voor huisartsen en praktijkondersteuners ontwikkeld, zodat patiënten met schulden in een vroeg stadium geholpen kunnen worden. Doel Het interventiepakket draagt eraan bij dat zowel patiënten als artsen geldzorgen in de huisartsenpraktijk kunnen bespreken. De patiënten worden door de poster en animatie gestimuleerd om het te bespreken en de artsen leren door de e-learning hoe ze deze problematiek goed kunnen adresseren en patiënten kunnen doorverwijzen naar schuldhulpverlening. Resultaten Het project heeft de volgende resultaten opgeleverd: Een interventiepakket met materialen die ingezet kunnen worden door de huisartsenpraktijk Een e-learning voor huisartsen De publicatie Samenwerken bij Schulden met inspirerende voorbeelden van samenwerking Het eindrapport Financiën in de spreekkamer Looptijd 01 juni 2018 - 30 november 2020 Aanpak Bij huisartsen en praktijkondersteuners is nagegaan waar behoeften liggen in het bespreekbaar maken van en verwijzen bij schulden. Daarop is een interventiepakket ontwikkeld en getest. De ervaringen in deze testfase zijn gebruikt om de interventie door te ontwikkelen.
Geldzorgen maken ziek. Financiële stress kan doorwerken in tal van fysieke en mentale klachten waarvoor mensen de huisartsen opzoeken. Om verlichting te brengen voor huisartsen en te zorgen dat mensen doorverwezen worden naar schuldhulpverlening, worden leernetwerken aangeboden. Doel In dit project werken we aan de disseminatie van kennis door een gratis leernetwerk en de doorontwikkeling van de interventie ‘Financiën in de spreekkamer’. Resultaten Huisartsen en schuldhulpverleners kunnen samenwerkingen organiseren en kunnen adequaat cliënten naar elkaar doorverwijzen. Er is advies uitgebracht bij de ontwikkeling van de huisartsencampagne ‘’Kom jij eruit?’’. De accreditatie van de e-learning ‘patiënten met schulden in de huisartsenpraktijk’ is gestart. Looptijd 01 december 2020 - 01 december 2021 Aanpak Er worden drie leernetwerken georganiseerd voor huisartsen, praktijkondersteuners en schuldhulpverleners. De opbrengst van deze leernetwerken wordt eind 2021 gepresenteerd op relevante bijeenkomsten en congressen.
