Waarom gaan de meeste mensen toch altijd op vakantie naar de zee, een meer of rivier? Is dit omdat we meestal naar warmere klimaten op vakantie gaan en het fijn vinden om af te koelen in het water of zit er meer achter?
LINK
Inaugurele rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van lector aan Hogeschool van Hall Larenstein, 16 juni 2023. Rivieren en beken zijn een gemeenschappelijk, gedeeld goed (in het Engels: common property). De grote rivieren stonden via transport van sediment aan de oorsprong van ons Deltaland en zijn een manifestatie van een belangrijk gedeeld proces: de waterkringloop (Fig. 1). De biogeochemische processen binnen diehydrologische kringloop zorgen voor ons belangrijkste gemeenschappelijk goed: zoet water. Oppervlaktewater – zoals zeewater – verdampt, en wordt door de wind in de vorm van wolken landinwaarts gebracht. Daar valthet als neerslag en zakt in de aarde, wordt gebruikt door planten, verdampt of stroomt vanuit een groter of kleiner stroomgebied via beken en rivieren terug naar zee. Het is daarbij van levensbelang voor ons allen: mensen, dieren en planten. Wij gebruiken rivieren en beken voor ons drinkwater, omvoedsel te verzamelen, als transportader, als riool, als natuurlijke hulpbron inagrarische en industriële productie, voor energieproductie (zowel waterkracht als koeling), als aantrekkelijke woonplaats en voor recreatie. Maar ook wilde dieren en planten gebruiken het als drinkwater,transportader, om voedsel te verzamelen en als leefomgeving. Daarnaast genieten we van de schoonheid van rivieren en beken en biedt het onsinspiratie. Een goed beheer van (het stroomgebied van) beken en rivieren is daarom een gemeenschappelijk belang, waarbij het cruciaal is om de draagkracht van onze watersystemen te kennen en ze niet te overschrijden. Soms moeten we daarvoor terug of verder kijken: naar hoe het vroegerwas, hoe onze buren het doen, of hoe het zou kunnen. In deze rede wordt geschetst hoe er met natuur-gebaseerd rivierbeheer op zoek wordt gegaan naar grote gemene delers: maatregelen waar velen baat bij hebben en waar de belangen ook samenvallen, terwijl we binnen de systeemgrenzen blijven en de draagkracht niet wordt overschreden.
DOCUMENT
Om actief te kunnen deelnemen aan de samenleving, moet iemand toegang hebben tot financiële diensten. Onze samenleving wordt steeds meer divers, mobiliteit en sociale media beiden nieuwe kansen voor ondernemende mensen. Ondernemers zijn niet meer plaats gebonden en kennen geen grenzen als zij markten verkennen. Werk en ondernemen worden steeds meer in combinatie opgepakt. Oude vormen ondernemen en werken verdwijnen snel. Deze hybride vormen van ondernemen vragen om een kijk op financiële ondersteuning. Banken die daar niet op inspelen zullen zien dat mensen zelf het heft in handen nemen. Crowdfunding, P2P platforms, en informele spaar – een leen groepen komen snel op als reactie daarop. Mensen willen weer zeggenschap en controle hebben over hun geld. In het buitenland is gebleken dat microfinanciering een goed instrument is om mensen die buitengesloten zijn, weer bij de maatschappij te betrekken ( Financial Inclusion). Microfinanciering leert anders te denken over geld en ondernemend handelen. Microkredieten bewijzen dat je waarde kunt genereren door maatschappelijk verantwoord handelen en de relatie tussen mensen en organisaties weer centraal te stellen. Ondernemende mensen, die worden ondersteund door microfinanciering, blijken vaker voor nieuwe (meng)vormen van ondernemen te kiezen, waarbij het sociale of maatschappelijk belang ook een belangrijke rol speelt ( New Entrepreneurship). Nederland en andere Europese landen kunnen veel leren van de ontwikkelingen die door microfinanciering in ontwikkelingslanden zijn ingezet. Door terugkoppeling (Reversed Transfer of Knowledge South – North) kan deze kennis bijdragen aan de totstandkoming van meer klantgerichte financiële diensten voor ondernemende mensen, ongeacht hun nationaliteit of sociaal-economische status.
DOCUMENT
Wageningen ligt in een Nederlands fiets- en waterlandschap. In warme zomers zijn de strandjes aan de Nederrijn een geliefde plek waar veel mensen naartoe trekken om te zwemmen en te recreëren. Zwemmen wordt gedoogd, maar is niet zonder gevaar. Veel vluchtelingen kunnen niet of slecht zwemmen en onderschatten het risico van zwemmen in de rivier. Het project WoW! Wageningen richtte zich op veilig en inclusief sporten en bewegen in de openbare ruimte. We wilden achterhalen hoe het COA kan voorkomen dat vluchtelingen zichzelf in gevaar brengen of soms zelfs verdrinken. Dat leverde deze informatiefolder op, waarmee COA-medewerkers (of vrijwilligers) op een zeer laagdrempelige manier toegang krijgen tot alle verschillende voorlichtingsmaterialen en -mogelijkheden.
DOCUMENT
Wageningen wordt vanwege haar geschiedenis in de Tweede Wereldoorlog ook wel de ‘Stad van de vrijheid’ genoemd, wat er mogelijk toe bijdraagt dat de gemeente erg ruimhartig is met het opvangen van vluchtelingen. De stad ligt in een typisch Nederlands fiets- en waterlandschap. Vrijwilligers van ‘Welkom in Wageningen’ bieden doorlopend fietslessen aan, en in de warme zomers zijn de strandjes aan de Nederrijn een geliefde plek waar veel Wageningers en vluchtelingen naartoe trekken om te zwemmen en te recreëren. Zwemmen wordt gedoogd, maar het is niet zonder gevaar. Veel vluchtelingen kunnen niet/slecht zwemmen en onderschatten het risico van zwemmen in de rivier. Het project WoW! Wageningen richtte zich daarom op veilig en inclusief sporten en bewegen in de openbare ruimte en bestaat uit twee projectdelen. Deelproject I ‘Water of Wageningen!’ leverde een kennisbundeling (iPDF) op van bestaande materialen en interventies. Het voorziet in een advies voor een doeltreffende, duurzame en attractieve werkwijze om voorlichting te geven over zwemmen in natuurwater en te wijzen op de gevaren van het zwemmen in de rivier. Ook is een poster met QR-code naar de iPDF ontwikkeld zodat de iPDF beschikbaar en bekend blijft voor COA-medewerkers, ook als er personele wisselingen plaatsvinden. Deelproject II ‘W on Wheels!’ heeft met een art-based research methode de betekenisverlening van de vluchtelingen die deelnamen aan de fietslessen onderzocht. Tijdens een slotbijeenkomst zijn hun video's gedeeld en waren onder andere vluchtelingen, beleidsmedewerker van de gemeente, fietslesvrijwilligers en COA-medewerker aanwezig. Deze creatieve methode gaf vluchtelingen een stem richting de beleidsmedewerkers en tijdens de slotbijeenkomst kwamen verdiepende gesprekken op gang tussen de vluchtelingen en andere aanwezigen.
DOCUMENT
Het lectoraat Co-Design van Hogeschool Utrecht doet met een systemisch-inclusieve ontwerpende aanpak praktijkgericht onderzoek, om complexe maatschappelijke vraagstukken te helpen oplossen. Binnen die onderzoeken stellen we vragen over het ontwerpproces en de mensen die daarbij betrokken zijn. Hoe kun je goed co-designen in de weerbarstige werkelijkheid? Wat kan helpen in die ontwerpende aanpak? Hoe kunnen mensen die niet zijn opgeleid als ontwerpers volwaardig meedoen in het ontwerpproces, en wat hebben zij daarvoor nodig aan ontwerpend vermogen? De kennis over ontwerpend vermogen die we de afgelopen vier jaar hebben opgedaan, delen we in dit boekje. We hebben dat proces getekend en beschreven als een reisverhaal van Co, die ons meeneemt op een boot over een rivier, door stroomversnellingen en langs landschappen. Met bijdragen van: Marry Bassa, Anita Cremers, Tanja Enninga, Anita van Essen, Christa van Gessel, Berit Godfroij, Joep Kuijper, Remko van der Lugt, Caroline Maessen, Lenny van Onselen, Dirk Ploos van Amstel, Karlijn van Ramshorst, Carolijn Schrijver, Fenne Verhoeven, Danielle Vossebeld, Rosa de Vries
DOCUMENT
De overgang naar nieuwe energie kan een stuk soepeler als we oog krijgen voor de mogelijkheden die het landschap biedt, betoogt Kim van Dam. Daarbij kunnen we ons laten inspireren door het programma Ruimte voor de Rivier.
LINK
"De Grensmaas moet vervolg krijgen" kopte Lan+Water op 23 juni. Riviermanagement is immers nooit klaar, ook niet in de Grensmaas. Afwegingen rondom waterveiligheid, waterhoeveelheid, waterkwaliteit en biodiversiteit blijven discussies teweeg brengen rondom integraal rivier management. Klimaat-cafés bieden een platvorm hiervoor.
DOCUMENT
In Nederland zal het natter worden ten gevolge van de klimaatverandering. Meer regens, meer smeltwater in rivieren en een stijging van de zeespiegel zorgen voor een groter risico op overstromingen. Daarmee wordt klimaatverandering een niet weg te denken element in waterbeheer, kustverdediging, stedelijke ontwikkeling en natuurbeheer. Ieder ontwerp voor stedelijke of gebiedsontwikkeling zal rekening moeten houden met de mogelijke gevolgen van de opwarming van de aarde, of met een mooi woord 'klimaatbestendig' moeten zijn. De vraag hoe je klimaatbestendige landschappen kunt ontwerpen, speelt een grote rol binnen Europese projecten waar de groene hogeschool aan heeft deelgenomen en deelneemt.
DOCUMENT
