Wijkteams jeugd en gezin vormen de spil van de nieuwe gemeentelijke jeugdzorg. Hoe werken en ontwikkelen deze teams zich? Deze praktijk is door middel van interviews en participerende observatie in Amsterdam in kaart gebracht. Drie centrale leerprincipes komen in dit artikel aan de orde: leren als teamleren; leren in dialoog; en leren van (zelf)monitoring. Het onderzoek wijst op een verandering in het veld van zorg en welzijn: van regelgestuurd naar waardegericht werken en leren. Niet regels en protocollen met betrekking tot handelen staan daarin centraal, maar de vraag wat met de zorg en steun wordt gerealiseerd voor cliënten.
LINK
Hoofdstuk 17 In dit hoofdstuk gaan we in op de vraag waardoor samenwerken en teamleren binnen mbo-instellingen bevorderd kan worden.
DOCUMENT
Het aantal masteropgeleide docenten in het beroepsonderwijs is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Met hun onderzoekende vermogen kunnen ze weerbarstige praktijkvraagstukken oppakken ten gunste van het onderwijs. Dit verloopt echter niet overal even soepel. De vraag is hoe de kwaliteiten van masteropgeleiden met een teacher leader profiel (verder ‘masters’ genoemd) meer te verzilveren zijn als het gaat om onderzoekend samenwerken aan onderwijskwaliteit.
DOCUMENT
Het consortium Tools voor Teamleren, bestaande uit masteropgeleide teacher leaders in het mbo en onderwijsonderzoekers van daarbuiten, heeft zich sinds 2014 gebogen over de versterking van de rol van de masteropgeleiden. Het consortium beschouwde zich daartoe als een Research Practice Partnership (RPP), en wilde daarmee zowel werken aan oplossingen voor praktijkvraagstukken als bijdragen aan de stand van de wetenschappelijke kennis. Dit artikel beschrijft hoe dit consortium de onderzoekende samenwerking tussen onderwijs- en onderzoeksprofessionals in 2019-2022 (een door NRO gesubsidieerde projectperiode) heeft vormgegeven en wat het in de loop der jaren daaruit heeft geleerd. Kwalitatief vragenlijstonderzoek aangevuld met reflectieve gesprekken binnen het consortium leverde inzichten op over hoe consortiumleden het proces van collectief leren binnen een RPP kunnen versterken. Hierbij heeft het wetenschappelijk praktijkgericht onderzoek als vliegwiel gewerkt voor zowel het werken aan praktijkvraagstukken in de scholen, als het ontwikkelen van breder bruikbare en relevante inzichten voor praktijk en wetenschap.
DOCUMENT
De term ‘Best persons’ wordt in deze les gebruikt voor: bijzonder slagvaardige mensen die problemen in achterstandswijken helpen aanpakken. Niet alleen professionals, maar ook vrijwilligers kunnen een best person zijn. Het zijn duidelijk geen doorsnee personen, maar personen die door hun omgeving worden opgemerkt als mensen die ‘het verschil maken’. In deze les worden in totaal 5 verbindingen uitgewerkt, oftewel manier om de beweging van onderop en de beweging aan de top met elkaar te verbinden: • best persons • verhalen • verandermethodieken • teamleren • People Analytics In deze openbare les zet de lector zijn visie en die van zijn kenniskringleden uiteen op het organiseren van verandering in het publieke domein. In zijn woorden: Hoe kijken wij daarnaar en wat gaan we komende jaren doen op de snijvlakken tussen onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk? Om te beginnen gaan we in op de alsmaar toenemende snelheid in onze maatschappij. We staan daarmee stil bij de maatschappelijke acceleratie die plaatsvindt en wat dit betekent voor het publiek domein (hoofdstuk 2). In het derde hoofdstuk introduceren we ons onderzoeksmodel, dat we in de twee daarop volgende hoofdstukken uitwerken. In hoofdstuk 6 formuleren we ons programma voor onderzoek en onderwijs en in het laatste hoofdstuk gaan we in op de impact die we met dit lectoraat voor publieke professionals willen genereren.
DOCUMENT
Teamwerk is in ontwikkeling. Kennen we teams in het verleden vooral als een afgebakende groep mensen die werkt aan een vaste taak of project met een team-/projectleider, tegenwoordig zien we tal van andere vormen: leergemeenschappen, netwerken, communities, programma’s. De opgaven waaraan ze werken zijn complexer en vaak minder scherp omlijnd. De samenstelling wisselt onderweg, professionals acteren in meerdere teams tegelijk en het leiderschap is minder hiërarchisch ingericht. Er is geen tijd voor uitgebreide teambuilding met ieder team waar je aan deelneemt. Het leren in teams verandert mee.
LINK
Het volbrengen van een innovatieve teamtaak, zoals het herontwerpen van onderwijs, gaat het beste als teamleden hun individuele kennis delen, integreren en bediscussiëren in een proces van teamleren. Uit onderzoek blijkt dat teamleren in docententeams bevorderd wordt door gedeeld leiderschap. Formele leiders kunnen dat stimuleren door hun leiderschapsstijl aan te passen. Ook denkbeelden van teamleden, over bijvoorbeeld teamwerk, leiderschap en innovativiteit van de teamtaak, kunnen invloed hebben op het delen van leiderschap. Omdat denkbeelden vaak onbewust en impliciet zijn, is het lastig voor een formele leider de leiderschapsstijl daaraan aan te passen. Reflecteren en het voeren van een dialoog als team kunnen dan behulpzaam zijn. Deze exploratieve, kwalitatieve studie heeft tot doel inzicht te krijgen in denkbeelden van teamleden die van invloed kunnen zijn op het delen van leiderschap. Het expliciteren van denkbeelden kan de dialoog over leiderschap in teams vereenvoudigen. In dit onderzoek is nagegaan welke individuele denkbeelden leden van docentontwikkelteams hadden ten aanzien van teamwerk, leiderschap en de innovativiteit van de teamtaak en of daar patronen in te herkennen waren. Ook is aandacht besteed aan de mate van overeenstemming over deze denkbeelden in de deelnemende teams. Er werden individuele online semigestructureerde interviews afgenomen met in totaal 15 leden van twee docentontwikkelteams De denkbeelden werden verkend door middel van open vragen en vignetten met behulp van de Post-It®-methode. Uit de kwalitatieve data-analyse bleek dat alle deelnemers een collectieve oriëntatie op teamwerk hadden, onderverdeeld in een groep die gedeelde betekenisgeving als doel van teamwerk had en een groep die vooral de nadruk legde op de resultaatgerichtheid van het teamwerk. Daarnaast waren de deelnemers in te delen naar een formele of informele leiderschapsovertuiging. Op basis van deze data zijn de deelnemers in groepen met een bepaald profiel ingedeeld. De deelnemers die behoorden tot profiel I en II beschikten over deelbeelden die bevorderend zijn voor het ontstaan van gedeeld leiderschap terwijl deelnemers die onder profiel III werden geschaard minder denkbeelden hadden die hier bevorderend voor zijn. Per profiel is tenslotte een persona gecreëerd, een karakterisering van een bepaald type deelnemer De analyse inzake de overeenstemming in de teams liet zien dat de deelnemers van Team A meer gedeelde denkbeelden hadden die vruchtbaar zijn voor het ontstaan van gedeeld leiderschap. Dit kleinschalige exploratieve onderzoek heeft bijgedragen aan nieuwe inzichten over impliciete denkbeelden van teamleden. De persona’s die in dit onderzoek zijn ontwikkeld zijn een bruikbaar instrument voor het expliciteren van denkbeelden in teams. Als teamleden hierop als groep reflecteren, draagt dit bij aan een dialoog over teamwerk en leiderschap.
DOCUMENT
Presentatie Congres voor lerarenopleiders, VELONconferentie Zwolle, 10 en 11 maart 2014.Een jong team lerarenopleiders werkt aan de eigen professionalisering door het gebruik van de methode Krachtig Meesterschap, waarbij zij werkt aan haar eigen handelingsreportoire en als team leren. De centrale vragen binnen hun intervisietraject waren: • Hoe kunnen we leren werken met de methode Krachtig Meesterschap toegepast in het eigen team?• Hoe leren we als team?• Hoe geven we vorm aan een duurzame vorm van professionalisering? • Is deze aanpak geschikte eerste stap naar een leven lang leren?Het team heeft aan de hand van videobeelden van de eigen lespraktijk leerpunten in beeld gebracht, geanalyseerd en interventies bedacht die opnieuw getest zijn aan de hand van nieuw videomateriaal in de eigen lespraktijk. Deze werkwijze heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan hun eigen self-efficacy. Het resultaat van deze werkwijze is ook dat zij samen hun eigen teamcultuur hebben gecreëerd, die gekenmerkt wordt door openheid en transparant zijn over je eigen werkwijze als docent. De opbrengst is een team dat nieuwe onderwijsvormen uitprobeert aan de hand van hun eigen invulling van hun rol als docent.
DOCUMENT
In het mbo zijn teams de eenheden waar het om draait. Zij zijn verantwoordelijk voor kwaliteit en innovatie. Kwaliteit, ook in innovaties, is echter steeds moeilijker vast te pakken. Het werk wordt complexer en onzekerder, ook omdat het werkveld waartoe opgeleid wordt, verandert. Teamwork is nodig omdat het werk simpelweg niet alleen gedaan kan worden; je kunt niet meer alleen overzien wat goed is en wat het goede is om te doen. Tel daarbij op dat veel partijen een beeld hebben bij die kwaliteit - ouders, studenten, overheden, inspectie, de school, en natuurlijk collega’s -, dan stijgt de complexiteit en is wat goed is om te doen nog lastiger te bepalen. Het werken in teams is daarbij in zichzelf ook uitdagend. Samenwerken, samen een beeld hebben van de opdracht, samen een ambitie hebben: zaken die niet vanzelf gaan, maar die wel nodig zijn als we ervan uit gaan dat professionals goed werk willen leveren; wij doen dat. Als team werken aan complexe opdrachten vraagt leren: het niet-weten in die complexiteit aangaan. Het vraagt vanzelfsprekend ook dat het team resultaat boekt. In dit leren en realiseren is het hebben van een gedeelde set aan normen van belang: die geeft richting aan gezamenlijk handelen en houvast voor gezamenlijke reflectie. Want geen reflectie zonder norm en geen betekenisvolle actie zonder reflectie. We weten echter dat het samen komen tot een set aan normen, een professioneel frame zoals wij dat noemen, niet eenvoudig is, juist vanwege die complexiteit en vanwege de uitdagingen van teamwerk. De vraag die daarom in dit door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) gesubsidieerde onderzoek centraal staat, luidt: hoe kan een team samen bepalen wat goed werk is in de klus die voorligt? De formulering als onze hoofdvraag is: ‘Op welke wijze kunnen teams in het mbo leren een professioneel frame te vormen zodat dit leidt tot een grotere effectiviteit van het team en wat zijn daarbij de randvoorwaarden?’. We hebben deze vraag onderzocht samen met zeven teams die één tot anderhalf schooljaar aan de slag zijn geweest met hun eigen opdracht. We hebben ze in die tijd in gemiddeld vijf à zes bijeenkomsten ondersteund. Omdat we ook wilden leren hoe we het teamleren het beste konden ondersteunen, zijn de teams in twee rondes gestart. Het belangrijkste inzicht is dat het waarderen en benutten van eerdere ervaringen nodig is in het samen bepalen van goed werk. Wat kom je in de nieuwe complexe opdracht tegen waar je al eerder ervaring in hebt opgedaan? In de ervaringen start het met elkaar zoeken naar: dit vinden wij goed werk.
MULTIFILE
Lifelong learning is necessary for nurses and caregivers to provide good, person-centred care. To facilitate such learning and embed it into regular working processes, learning communities of practice are considered promising. However, there is little insight into how learning networks contribute to learning exactly and what factors of success can be found. The study is part of a ZonMw-funded research project ‘LeerSaam Noord’ in the Netherlands, which aims to strengthen the professionalization of the nursing workforce and promote person-centred care. We describe what learning in learning communities looks like in four different healthcare contexts during the start-up phase of the research project. A thematic analysis of eleven patient case-discussions in these learning communities took place. In addition, quantitative measurements on learning climate, reciprocity behavior, and perceptions of professional attitude and autonomy, were used to underpin findings. Reflective questioning and discussing professional dilemma's i.e. patient cases in which conflicting interests between the patient and the professional emerge, are of importance for successful learning.
MULTIFILE
