Het begrip levend verlies is in verband te brengen met de, soms moeizame, samenwerking tussen leerkrachten en ouders. Levend verlies is een term die de Belgische emeritus hoogleraar Rouw en Verlieskunde Keirse gaf aan verdriet om verlies dat nooit eindigt. Het is zijn vertaling van het begrip 'chronic sorrow'.
DOCUMENT
In november 2018 overleed Frans Meijers; onderzoeker, lector, en levenspartner van Reinekke Lengelle. Reinekke en Frans werkten en schreven samen en hebben de narratieve methode Career Writing (loopbaanschrijven) ontwikkeld. In haar onlangs verschenen boek Writing the Self in Bereavement beschrijft ze haar leven met Frans. Ze vertelt ook over haar verdriet en combineert eigen ervaringen met huidig wetenschappelijk onderzoek over rouw. In dit artikel reageert ze op een aantal vragen die ze in eerdere interviews werd gesteld.
DOCUMENT
We hebben een ingewikkelde band met dieren en ook in onze huidige geïndustrialiseerde samenleving hebben we een bijzondere band met dieren. Want hoe kan het dat we intens verdriet hebben bij het overlijden van ons huisdier, en we tegelijkertijd producten consumeren waar veel dieren het leven voor laten? Wat maakt – grof gezegd – nu het verschil tussen een hond die we dagelijks verzorgen en een kip die we ’s avonds op ons bord hebben? We kunnen hier op verschillende manieren naar kijken. In dit whitepaper ‘Dieren en ethiek: voedsel of vriend?’ legt Bart Wernaart aan de hand van theoretische modellen en hypotheses de achtergronden hiervan uit en biedt hij een tweetal discussieopdrachten die in groepen kunnen worden uitgevoerd.
LINK
Coachingsgeprekken rond spiritueel – ritueel geladen handelen in de residentiele jeugdhulp. Vraagstukken rond jeugd, gezin en opvoeding zijn blijvend actueel. De vraag hoe het leven van jongeren eruit ziet en hoe zij voor hun leven en rol in de maatschappij worden gevormd, is daarbij wezenlijk. In mijn promotieonderzoek heb ik verslag gedaan van het dagelijks leven van adolescenten in de residentiele jeugdhulp en de rol van pedagogische medewerkers daarbij (Vierwind, 2019). Het perspectief van waaruit dat gebeurt is dat van de ritual studies. Naast dagelijkse- en overgangsrituelen worden in dit onderzoek ‘rituelen met een spirituele dimensie’ blootgelegd. De jongeren vertellen in de interviews hoe zij in situaties van tegenslag en verdriet overgaan tot spirituele handelingen waaraan zij moed en kracht ontlenen. Eerder onderzoek toont dat de adolescentietijd, onafhankelijk van eigen al of niet spirituele opvoeding, voor meerdere jongeren een periode van spiritueel ontwaken is. Religie en spiritualiteit blijken als coping mechanisme een bron van veerkracht. Een van de bevindingen in mijn onderzoek is dat pedagogisch medewerkers zeggen dat zij weten dat jongeren bij tegenslag en verdriet spirituele handelingen verrichten, maar daarbij expliciet benoemen dat ze in mentorgesprekken daar niet op afstemmen. Als een reden daarvoor wordt genoemd dat dit niet aansluit bij de eigen visie en levensrichting. Deze bevinding sluit aan bij eerder onderzoek waarin wordt geconcludeerd dat het kunnen hanteren van de eigen voorkeurstijl door pedagogisch medewerkers blijvend aandacht vraagt. Ook de door jongeren in eerder onderzoek uitgesproken behoefte om met hun begeleiders ‘echte gesprekken’ te kunnen hebben, is in dit verband noemenswaardig. Het hier voorgestelde onderzoek richt zich op de vraag hoe pedagogisch medewerkers in mentorgesprekken die binnen de residentiele jeugdhulp worden gevoerd kunnen afstemmen op het spiritueel handelen van jongeren. De resultaten van dit onderzoek zijn ook voor aanpalende beroepsgroepen van belang (Verpleegkunde, Onderwijs, Theologie).
Onderzoek naar levend verlies (chronic sorrow): terugkerende gevoelens van pijn, verdriet en verlies waar je mee te maken kunt krijgen als je een kind hebt met een beperking. Hoe zien de ervaringen van ouders eruit, hoe ontwikkelen die zich en hoe kunnen professionals ouders ondersteunen?
Onderzoek naar levend verlies (chronic sorrow): terugkerende gevoelens van pijn, verdriet en verlies waar je mee te maken kunt krijgen als je een kind hebt met een beperking. Hoe zien de ervaringen van ouders eruit, hoe ontwikkelen die zich en hoe kunnen professionals ouders ondersteunen? Doel Doelen van dit onderzoek zijn: Het beter begrijpen van chronic sorrow van ouders Het doen van aanbevelingen over manieren waarop professionals ouders kunnen ondersteunen Het doorontwikkelen van het begrip ‘chronic sorrow’ Beoogde resultaten Betekenisvolle verhalen van ouders en professionals Dialoog tussen ouders en professionals Aanbevelingen voor professionals Relevantie Uit het onderzoek volgen aanbevelingen voor de beroepspraktijk. Studenten en professionals leren wat zij kunnen doen om beter aan te sluiten bij gevoelens van levend verlies van ouders met een kind met een beperking of chronische aandoening. Looptijd 17 augustus 2020 - 17 augustus 2024 Aanpak Overkoepelend kader: participatief actieonderzoek. Daarbinnen interpretatief fenomenologisch onderzoek naar ervaringen bij ouders en professionals van levend verlies. Gevolgd door verhalenworkshops tussen ouders onderling en ouders en professionals samen. Podcasts Samen met een moeder van een zoon met een ernstig meervoudige beperking maakt Edith Raap sinds 2019 de podcastserie Levend Verlies, over terugkerende gevoelens van verdriet en rouw bij ouders van een kind met een beperking of chronische aandoening. Luister ook onderstaande aflevering van de serie Lessen uit #HUonderzoek, waarin Edith vertelt over haar onderzoek. Ook te vinden via je favoriete podcastapp.
