hoofdstuk 5 in HRM Heden en Morgen In dit hoofdstuk presenteren we de wetenschappelijke en professionele stand van zaken op het gebied van gezondheid en vitaliteit, om hier vervolgens enkele conclusies aan te verbinden die organisaties en professionals op dit gebied verder zouden kunnen helpen. Hiertoe definiëren we – na een meer algemene beschrijving van de maatschappelijke context van en ontwikkelingen rond dit thema – eerst de algemene begrippen gezondheid en vitaliteit, waarna verschillende perspectieven op gezondheidsbeleid worden gepresenteerd. …
In het Utrechtse voortgezet onderwijs is vastgesteld dat er sprake is van circa honderd leerlingen die langer dan twee maanden ‘thuiszitten’. De betrokken partners – het samenwerkingsverband Sterk VO, de afdeling leerplicht van gemeente Utrecht, de jeugdgezondheidszorg en de buurtteams jeugd en gezin – geven aan deze situatie onwenselijk te vinden. Tegen deze achtergrond gaven zij een analyse te willen laten uitvoeren van deze problematiek en advies te ontvangen om hier als kernpartners slagvaardiger in te kunnen opereren. Gebruik makend van dossier analyse en kwalitaiteve interviews is dit advies tot stand gekomen.
Evaluatieonderzoek naar de invoering van het Schoolveiligheidsteam (SVT) op het Calvijn met Juniorcollege in Amsterdam-West, uitgevoerd door de Hogeschool van Amsterdam. Omdat knelpunten in de samenwerking binnen het SVT waarschijnlijk zijn terug te voeren op cultuurfricties, is gekozen voor een cultuuronderzoek. In het onderzoek is ook een tweede school betrokken, waar het SVT nog niet is ingevoerd. Deze tweede school, het Westburg College, fungeert als referentieschool. Door de resultaten van beide scholen met elkaar te vergelijken ontstaat een beeld van de waarde van het SVT.
Chronische pijn is een groot, complex en duur probleem en heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten, dagelijks functioneren, stemming en ziekteverzuim. Er zijn verschillende interventies ontwikkeld die met name gericht zijn op het beïnvloeden en veranderen van het gedrag waarbij zelfmanagement een belangrijke rol speelt. Echter het bestendigen van resultaten op lange termijn blijkt een groot probleem en leidt zelfs tot terugval naar “oud” gedrag waardoor patiënten opnieuw vaak kostbare hulp gaan zoeken. Er zijn twee additionele interventies ontwikkeld in een eerder RAAK-project (SOLACE) ter voorkoming van deze terugval: “Do It Your Self” en “Waarde gerichte Doelen” , echter de werkzaamheid van deze interventies op de lange termijn is niet onderzocht. Een eerste feasibility studie lijkt veelbelovend met positieve effecten naar de bruikbaarheid van deze interventies in de betrokken revalidatiecentra. Vanuit dit werkveld maar ook vanuit de patiënten kwam nadrukkelijk de vraag om deze interventies op effectiviteit te toetsen. Dit heeft geleid tot de onderzoeksvraag; “Is een additionele interventie (do it yourself en/of waarde gerichte doelen) gericht op het blijven toepassen van aangeleerde vaardigheden na een succesvol doorlopen pijn programma effectief in het bestendigen van de resultaten op de lange termijn en leidt dit tot een afname van het zorggebruik.” Het onderzoek wordt uitgevoerd in twee werkpakketten; (1) het ontwikkelen van een bruikbare app voor de ontwikkelde interventies in samenwerking met DIO Design en (2) een effectiviteit studie in de revalidatiecentra Adelante in Hoensbroek en Maastricht, Libra R&A locatie Weert en Heliomare Revalidatie in Wijk aan Zee. De doelstelling van het consortium is om de samen met zorgprofessionals, patiënten, beroepsvereniging en ontwerpers een product ter voorkoming van terugval verder te ontwikkelen en te toetsen. Na afronding van dit project zijn de op effectiviteit getoetste additionele interventies, DIY en WD, klaar om landelijk te worden uitgerold.
Dit project exploreert de potentie van een eHealth-gebaseerde hoofdpijnapp ‘Hoofdpunt’ voor fysiotherapeuten en hoofdpijnverpleegkundigen die patiënten met hardnekkige hoofdpijn of ernstige migraine ondersteunen bij het (weer) optimaal kunnen functioneren in hun dagelijkse leven. Het concept is gebaseerd op een recent ontwikkelde interactieve app die fysiotherapeuten ondersteunt bij blended coaching van rugpijnpatiënten naar eigen regie over leven met lage rugpijn. De inhoud van deze app is gestoeld op een cognitieve gedragstherapeutische benadering (de Acceptance and Commitment Therapy: ACT) die de persoonlijke situatie, wensen en klachten van de patiënten als uitgangspunt neemt bij blended coaching naar eigen regie. Eerstelijns fysiotherapeuten en hoofdpijnverpleegkundigen van hoofdpijncentra willen het potentieel van bovenstaand concept exploreren voor hun ondersteuning van patiënten met hardnekkige hoofdpijn of ernstige migraine. Een optimale benutting van app-technologie in combinatie met het ACT-concept draagt naar verwachting bij aan hun mogelijkheden om patiënten inzicht te verschaffen in factoren die de ‘uitlokkers’ van hoofdpijn en de hevigheid van symptomen beïnvloeden. Het belang daarvan is gelegen in de forse aanslag van ernstige hoofdpijn op de kwaliteit van leven. Migraine staat bijvoorbeeld op de tweede plaats van de Global Burden of Disease Study. De met hoofdpijn en migraine gemoeide kosten zijn hoog als gevolg van veelvuldig medicatiegebruik en hoog ziekteverzuim. Inzicht in beïnvloedende factoren stelt patiënten in staat om eigen regie en verantwoordelijkheid te nemen over het dagelijkse functioneren en kan aanvallen van hoofdpijn/migraine voorkomen en/of verzachten. De verwachting is dat medicatiegebruik en ziekteverzuim daardoor zullen afnemen. In dit project exploreren wij aan de hand van actieonderzoek de wensen en mogelijkheden van de ‘Hoofdpunt-app’ bij zorgprofessionals en patiënten. Het project is een voorbereiding op de evaluatie van de doelmatigheid van deze ondersteuning bij hoofdpijninterventie.
Ongeveer één op de vijf vrouwen die borstkanker overleven, ontwikkelen (lymf)oedeem. Oedeem is een ophoping van vocht in een lichaamsdeel en kan zeer ingrijpende gevolgen hebben voor het dagelijks leven. Behandelingen van oedeem worden uitgevoerd door bijvoorbeeld huid -en oedeemtherapeuten, (mammacare)verpleegkundigen, fysiotherapeuten en bandagisten. Vaak bestaan deze behandelingen uit een combinatie van manuele lymfedrainage (massagetechniek), lymfetaping en compressietherapie. De behandelingen van odeem zijn voor patiënten zeer pijnlijk, langdurig, intensief en kostbaar. Tevens is het geven van massagetechnieken voor fysiotherapeuten en oedeemtherapeuten lichamelijk zeer zwaar, wat resulteert in eerder ziekteverzuim en hogere zorgkosten. Daarnaast zijn deze behandelingen vooral gericht op armen en benen, en niet op de borst. Speciale compressie bh’s of inleg-pads die in de markt verkrijgbaar zijn werken onvoldoende of zijn zo volumineus dat dagelijks gebruik eigenlijk onmogelijk is. De focus van dit KIEM project ligt op het ontwikkelen van een innovatieve bh die oedeem na borstkanker kan beperken en/of voorkomen. De specifieke samenwerking tussen Bratelle, ISKO, Vechtstreek Fysiotherapie, Witte Vlinder Fysiotherapie en de lectoraten Verpleegkunde en Sustainable & Functional Textiles biedt nieuwe mogelijkheden en inzichten. Dit project kan een doorbraak betekenen voor innovatieve textielmaterialen met medische toepassingen, specifiek oedeem. Door gebruik te maken van hightech apparatuur op Saxion, kunnen nieuwe concepten of materialen ontwikkeld worden, die ‘op-schaalbaar’ zijn. Ook kunnen ontwikkelingen van speciale materialen in combinatie met confectietechnieken, tot nieuwe inzichten leiden. Daarnaast zetten we een onderzoeksplan op gericht op het meten van de werking van de bh, waarbij de rol van verschillende zorgprofessionals essentieel is. Tevens is het streven om het consortium verder uit te breiden met praktijkprofessionals en leveranciers van textielmaterialen.
