Klimaatverandering brengt risico's voor de stedelijke omgeving met zich mee zoals hittestress, wateroverlast, overstromingen en droogte. Voorkomen van wateroverlast wegens de toename van langdurige en hevige stortbuien was een belangrijk thema op het jaarlijks TVVL Nationaal Congres Sanitaire Technieken (5 juni 2023). Reinier van den berg (meteoroloog) liet zien hoe het weer verandert en Floris Boogaard (lector/onderzoeker) liet zien hoe Nederland zich met duizenden oplossingen aanpast aan wateroverlast, droogte en hitte, waar uitdagingen als verhoging van biodiversiteit en circulaire economie ook een grote rol innemen.
Met het veranderen van het klimaat worden de zomers droger en neemt de kans op piekbuien toe. Hoe zijn beekdalen tegen droogte dan wel wateroverlast te beschermen? Voor het stroomgebied van de Aa of Weerijs is een klimaatrobuuste en toekomstbestendige inrichting opgesteld, waarmee de impact van verdroging en waterschade is te verminderen. In deze visie is het natuurlijke bodem-watersysteem van 1850 als uitgangspunt genomen voor een klimaatrobuust landschap. Het streven is dat bodem, water, landbouw en natuur één functionerend geheel vormen. Dit heeft gevolgen voor de natuur en het landbouwkundig grondgebruik.
MULTIFILE
Klimaatbestendige ‘nature-based solutions’ hebben het doel om gezonde stedelijke omgevingen voor mensen, dieren en planten te creëren. De vraag is of er ook risico's aan klimaatadaptatiemaatregelen voor volksgezondheid kleven, zoals bijvoorbeeld mogelijke ziekterisico’s door muggen en teken.
LINK
Professionals van het Wetterskip, gemeenten, provincie en natuurorganisaties hebben de vraag gesteld hoe het watersysteem in Noordoost Fryslân duurzamer en toekomstbestendiger kan worden gemaakt. In dit RAAK Publiek project verricht hogeschool VHL samen met deze professionals en met kennispartners onderzoek naar dit vraagstuk. De ?houdbaarheidsdatum? van het traditionele waterbeheer lijkt bereikt. Traditioneel afwateren en ontwateren heeft geleid tot maaivelddaling in de veenweidegebieden, en daaraan gerelateerde CO2-uitstoot en uitspoeling van nutriënten in het grond- en oppervlaktewater. Gevolg is een verlies aan waterbergingscapaciteit en een achteruitgang van de waterkwaliteit. Bij zware regenval is het moeilijk om het water nog te bergen en af te voeren om wateroverlast te voorkomen. Bij droogte ontstaan veel sneller dan voorheen watertekorten. Ook staan daardoor veel unieke ecologische waarden in de veenweidegebieden onderzoek druk of zijn verdwenen. Klimaatveranderingen versterken deze problematiek. In het project wordt kennis ontwikkeld over een klimaatadaptief watersysteem in veengebieden en nieuwe vormen van waterbeheer, functies en functiecombinaties en de relatie met het meer toekomstbestendig maken van het watersysteem (flexibel waterpeil, berging in een natuurgebied, natte teelt, natuurvriendelijke oevers, etc.). Dit wordt gedaan door met elkaar en met andere actoren uit de regionale samenleving a) het watersysteem te onderzoeken en b) te experimenteren met innovatief waterbeheer in het gebied. De onderzoeksvraag is: In welke mate dragen nieuwe vormen van duurzaam, slim waterbeheer bij aan de toekomstbestendigheid van het watersysteem in Noordoost Fryslân? Het project levert voor de waterbeheerders, planologen, natuurbeheerders en andere betrokken professionals een digitaal handboek, bestaande uit een analyse van het watersysteem in het gebied, een klimaatstresstest, een gidsmodel voor het vasthouden en schoonhouden van water, beschreven innovatieve oplossingsrichtingen, een 3D animatie, een participatieve handreiking met ontwerprichtlijnen, beschreven ervaringen en enkele toekomstscenario?s voor het gebied. Dit alles wordt gekoppeld aan een veldwerkplaats en kennismanagementsysteem.
Triple helix samenwerking klimaatadaptie: Climatecafé Onderwijsvernieuwing zoekt naar nieuwe vormen om onderwijs dichter bij maatschappelijke problemen en probleemeigenaren te brengen. Er liggen grote opgaven voor Nederland om ons land klimaatadaptief te maken om de effecten van wateroverlast, droogte en hittestress aan te pakken. Gemeenten en waterschappen staan voor de taak binnen enkele jaren hun beheersgebied te voorzien van klimaat adaptieve maatregelen binnen beperkt budget, ruimte en tijd. Daarom is het van belang dat onderwijs hierin een grote rol krijgt. De Hanzehogeschool Groningen heeft in samenwerking met de hogeschool Rotterdam een activiteit ontwikkeld waar onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven samen komen: Climatecafé Waterprof is een MKB die jong professionals in de watersector opleidt tot procesmanagers van complexe maatschappelijke watervraagstukken. Hierbij zoekt Waterprof naar vernieuwende methoden om opdrachtgevers te ondersteunen. Waterprof houdt zich daarom ook bezig met promotie van onderwijsvernieuwing binnen het praktijkgerichte hogeschoolonderwijs. De samenwerking met Hanze en publieke partijen kan een boost geven aan de uitdaging voor onderwijsvernieuwing en helpen bij een bredere uitrol van het product Climatecafé bij andere hogescholen in Nederland en internationaal praktijkonderwijs. Binnen dit project worden Climatecafés georganiseerd met private en publieke partijen om deze doelstellingen te behalen.
Onderwijsvernieuwing zoekt naar nieuwe vormen om onderwijs dichter bij maatschappelijke problemen en probleemeigenaren te brengen. Er liggen grote opgaven voor Nederland om ons land klimaatadaptief te maken om de effecten van wateroverlast, droogte en hittestress aan te pakken. Gemeenten en waterschappen staan voor de taak binnen enkele jaren hun beheersgebied te voorzien van klimaat adaptieve maatregelen binnen beperkt budget, ruimte en tijd. Daarom is het van belang dat onderwijs hierin een grote rol krijgt.De Hanzehogeschool Groningen heeft in samenwerking met de hogeschool Rotterdam een activiteit ontwikkeld waar onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven samen komen: ClimatecaféWaterprof is een MKB die jong professionals in de watersector opleidt tot procesmanagers van complexe maatschappelijke watervraagstukken. Hierbij zoekt Waterprof naar vernieuwende methoden om opdrachtgevers te ondersteunen. Waterprof houdt zich daarom ook bezig met promotie van onderwijsvernieuwing binnen het praktijkgerichte hogeschoolonderwijs. De samenwerking met Hanze en publieke partijen kan een boost geven aan de uitdaging voor onderwijsvernieuwing en helpen bij een bredere uitrol van het product Climatecafé bij andere hogescholen in Nederland en internationaal praktijkonderwijs.
