Hoofdstuk 2 in Supportgericht werken in de Wmo In dit hoofdstuk bespreken we hoe maatschappelijke ondersteuning er in de praktijk uit kan zien. We beschrijven hoe de supportbenadering aansluit bij de ideeën van de Kanteling. Vervolgens gaan we in op het methodisch handen en voeten geven aan de supportbenadering. Dit is de methodiek van Supportgericht Werken.
Steeds meer leerlingen groeien op met een andere taal dan het Nederlands. Zij krijgen onderwijs in een taal die niet hun eerste taal is. Op het gebied van toetsing brengt deze situatie uitdagingen met zich mee. Meertalige leerlingen kunnen, bijvoorbeeld in het rekenonderwijs, niet hun volledige potentieel aantonen wanneer zij beoordeeld worden in een taal die zij nog aan het verwerven zijn. Functioneel Meertalig Assessment (FMA; De Backer et al., 2017) biedt een mogelijke oplossing voor dit validiteitsprobleem, omdat FMA kennis en vaardigheden van leerlingen via een pallet aan evaluatievormen (bijv. toetsen, observaties, gesprekken) en via hun meertalige repertoires zichtbaar maakt. De daadwerkelijke toepassing van FMA staat echter nog in de kinderschoenen (De Backer, 2020). In de huidige studie verkenden we daarom hoe onderwijsprofessionals vormgeven aan en leren over deze nieuwe benadering van toetsing en in hoeverre een Lesson-Study-aanpak daarbij ondersteunend is. Professionals (N=15) van vijf basisscholen die onderwijs verzorgen aan jonge nieuwkomers voerden samen met een procesbegeleider (N=4) een zogenaamde Assessment Study uit. Een analyse van de FMA-praktijken die deze Assessment-Study-teams ontwikkelen en inzichten uit reflecties van deelnemers op het Assessment-Study-proces laten zien dat een Lesson-Study-methodiek onderwijsprofessionals een effectief kader biedt bij het ontwikkelen van en leren over FMA.
Om veranderingen succesvoller en duurzamer te maken, om het werklezier en de draagkracht van teams te bewaken en om alle lerenden optimale ontwikkelkansen te bieden, is het belangrijk dat er veranderkeuzes gemaakt worden die gestoeld zijn op evidentie, ingebed in een helder beleid. Minder veranderen, maar doordacht en onderbouwd. Daar zijn praktisch bruikbare veranderkennis, opleiding en professionalisering voor nodig. Daar zetten we met het lectoraat Organiseren van Verandering in Onderwijs (OVO) op in. Het doel is om inzichten, instrumentarium en modellen te ontwikkelen die helpen complexe veranderingen in onderwijs meer evidenceinformed te organiseren, te monitoren en evalueren en hiervoor capaciteit te ontwikkelen bij de organisatie en het team van onderwijsprofessionals.
Drie prangende maatschappelijke vraagstukken worden in dit project geadresseerd: de toename van nieuwkomerskinderen, een groeiend tekort van docenten en handelingsverlegenheid bij zittende leraren. Er wordt geëxperimenteerd met onderwijspraktijken waarin volwassen nieuwkomers met een onderwijsbevoegdheid uit het land van herkomst in de rol van meertalige onderwijsassistent ondersteuning bieden aan nieuwkomerskinderen met gebruikmaking van de taal/talen die zij delen. Het gebruik van een gedeelde (thuis)taal, maakt de rol van broker (bruggenbouwer) mogelijk. Doel Met het project wordt ingezet op onbenut potentieel – van zowel volwassen nieuwkomers als nieuwkomerskinderen. Het doel van dit kleinschalige project is het versterken van de instroom en structurele inbedding van onderwijsprofessionals in het voortgezet onderwijs (eerste opvang) in Overvecht, Utrecht. Met als doel beter onderwijs te realiseren voor de nieuwkomersleerlingen van nieuwkomersschool Ithaka ISK en de huidige docenten te ontlasten, en daarmee te behouden voor het onderwijs. Resultaten Realiseren van duurzame meertalige onderwijspraktijken bij Ithaka ISK waarbij het potentieel van leerlingen met een vluchtelingenachtergrond (beter) zichtbaar gemaakt wordt; deze leerlingen meer inclusie zullen ervaren; en een verbetering van nieuwkomersonderwijs tot stand komt; Inzichten in hoe meertalige onderwijspraktijken vorm kunnen krijgen, en wat daarbij de kansen en uitdagingen zijn die de meertalige onderwijsassistenten, opleiders en docenten ervaren; Meertalige statushouders kunnen zelfstandig functioneren als onderwijsassistenten binnen Ithaka ISK, hebben zich breed georiënteerd op het onderwijsassistentschap, en zijn na afloop van het project inzetbaar zijn als onderwijsassistent (of docent) op Ithaka ISK of op een reguliere school; Een breder plan ontwikkelen dat in heel Utrecht kan worden uitgevoerd, waarbij meerdere scholen (primair onderwijs, voortgezet onderwijs) en het mbo betrokken kunnen worden. Looptijd 01 september 2023 - 31 augustus 2025 Aanpak Het project bestaat uit drie verschillende lijnen die deels overlappen: 1) Werving, scholing en begeleiding van meertalige onderwijsassistenten en de professionalisering van betrokken docenten 2) Ontwikkelen en evalueren van meertalige onderwijspraktijken in co-design met meertalige onderwijsassistenten 3) Opzetten van een klankbordgroep waarin wordt afgestemd met een bredere kring van experts en betrokkenen en waarin wordt toegewerkt naar een vervolgproject. Impact voor het onderwijs Door middel van dit project wordt ingezet op nu nog onbenut potentieel van zowel volwassen nieuwkomers als nieuwkomerskinderen in het onderwijs. Het project draagt bij aan inzicht in hoe meertalige onderwijspraktijken ontworpen en uitgevoerd kunnen worden op zo’n manier dat het bijdraagt aan beter onderwijs voor de nieuwkomers leerlingen. Daarnaast draagt het project direct bij aan het verminderen van het lerarentekort in Utrecht.
Kinderen bewegen minder dan hun ouders vroeger deden. Dit heeft nadelige gevolgen voor de fitheid en motoriek van kinderen: kinderen zijn minder sterk en flexibel, maar ook minder vaardig in bewegen. De afgelopen jaren is er meer aandacht van professionals uit verschillende domeinen voor de achterblijvende motorische ontwikkeling van kinderen. Echter, de ondersteuning van ouders voor beweegaanbod ontbreekt vaak. Ook heeft een uurtje fysiotherapie of extra gymles op school weinig effect als er binnen het gezin van kinderen geen aandacht is voor regelmatig en gevarieerd bewegen. In dit project ontwerpen we samen met kinderen, ouders en professionals twee toolboxen: één voor de professionals in het partnerschap met ouders en daaraan gekoppeld één voor voor de ouders en kinderen in de thuissituatie. De toolboxen bieden kennis, vaardigheden, handvatten en activiteiten om 1) pedagogisch partnerschap tussen ouders en professionals te verstevigen, waarbij op maat gesneden kennis en vaardigheden worden aangeboden; 2) te zorgen dat meer kinderen, waarbij een achterstand in de motoriek is gesignaleerd, starten met ondersteunend buitenschools beweegaanbod en blijven deelnemen; 3) kinderen thuis meer gestimuleerd worden om regelmatig en gevarieerd te bewegen. Bij dit project is een breed consortium betrokken: de doelgroep zelf en partners uit praktijk en beleid vanuit de verschillende domeinen (onderwijs, pedagogiek, sport en zorg), hogescholen, en universiteiten.
PUNC is een driejarig Erasmus+ project dat middelen en methoden wil maken die bruikbaar zijn voor zowel docenten als studenten om hun PUNC (professionele onzekerheidscompetentie) te ontwikkelen. Dit is belangrijk omdat professionals met onzekerheid worden geconfronteerd in de vluchtige, onzekere, complexe en ambigue professionele wereld waarin ze zich bevinden. Deze onzekerheid kan productief gemaakt worden door middel van PUNC.Doel Het doel van het PUNC-project is om docenten in het hoger onderwijs te voorzien van middelen en methoden om studenten in staat te stellen hun PUNC (professionele onzekerheidscompetentie) te ontwikkelen. Aanpak In toenemende mate moeten professionals opereren in situaties die complex en onzeker zijn. Dit kan bij hen leiden tot gevoelens van onzekerheid. Deze gevoelens kunnen stimuleren tot creativiteit en de behoefte er een schepje boven op te doen. Ze kunnen echter ook leiden tot stress en uitstelgedrag. Het is van groot belang in onderwijs studenten de vaardigheden mee te geven hier mee om te gaan. Het project PUNC heeft als doel om docenten in hoger onderwijs te helpen (aankomend) professionals te trainen productief om te gaan met hun eigen onzekerheid, en wel op Europese schaal. De 6 deelnemende partners zullen docenten en studenten betrekken bij het ontwikkelen van: een handleiding voor docenten voor het ontwerpen van een ‘VUCA’ (Volatility, Uncertainty, Complexity en Ambiguity) leeromgeving; een beschrijving van de PUNC-competentie en een bijbehorende methode om leeruitkomsten te definiëren voor het ontwikkelen van iemands PUNC; een PUNC-toolbox ter ondersteuning van het ontwikkelen van iemands PUNC; een E-portfolio die deze ontwikkeling volgt en in kaart brengt. Hiervoor werken we met internationale literatuur, enquêtes, discussiegroepen, en andere middelen. Deze middelen en andere informatie zijn hieronder te vinden wanneer ze beschikbaar komen. En ook via onze PUNC website en de PUNC pagina op LinkedIn houden we iedereen op de hoogte. Daarnaast hebben we zowel internationale projectbijeenkomsten als landelijke publieksbijeenkomsten georganiseerd waarbij de voortgang en tussenresultaten van het PUNC project zijn gepresenteerd. Voor Nederland was dat tijdens de EAPRIL conferentie in November 2022 in Nijmegen. Resultaten Het PUNC-project maakt: Een handleiding voor docenten voor het ontwerpen van een ‘VUCA’ leeromgeving; Een beschrijving van de PUNC-competentie en een bijbehorende methode om leeruitkomsten te definiëren voor het ontwikkelen van iemands PUNC; Een PUNC-toolbox ter ondersteuning van het ontwikkelen van iemands PUNC; Een E-portfolio die deze ontwikkeling volgt en in kaart brengt. Looptijd 01 september 2020 - 31 augustus 2023 Relevantie/impact Dit project is relevant voor alle onderwijsprofessionals en studenten die hun onzekerheid in leren en werken willen verkennen en productief willen maken. De uitkomsten zullen publiekelijk en gratis ter beschikking worden gesteld. Downloads en links
