Lectorale Rede van Harmieke van Os, woensdag 17-09-2025: In mijn rede heb ik uiteengezet dat het lectoraat Innovatie in de oncologische (netwerk)zorg zich richt op persoonsgerichte essentiële zorg door verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Die zorg start in de zorgrelatie. Verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten staan voor complexe opgaven: de zorgvraag neemt toe, terwijl er minder verpleegkundigen zijn, de impact van kanker op patiënten en hun naasten is groot en gezondheidsverschillen spelen een rol. Om persoonsgerichte zorg te bieden werken zij nauw samen in netwerken, zetten ze in op preventie en een gezonde leefstijl en maken ze gebruik van (digitale) innovaties. Het lectoraat wil via praktijkgericht onderzoek bijdragen aan de kwaliteit van leven en sterven van patiënten met kanker, en aan de professionalisering van verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Ik heb een schets gegeven van drie met elkaar samenhangende onderzoeksthema’s: • Interprofessionele samenwerking in (netwerk)zorg; • Preventie door leefstijlverpleegkunde; • Innoveren in de oncologische zorg. Samenwerking is hierin essentieel. Ik heb het belang toegelicht van samenwerking met patiënten, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, professionals uit zorg- en aanpalende domeinen, docenten en studenten. Samen werken we aan persoonsgerichte zorg!
DOCUMENT
Het lectoraat wil de rol en de bijdrage van technologie aan zorg in onze ouder wordende samenleving onderzoeken vanuit een persoonsgerichte visie. Met de titel Technologie, onze zorg geef ik uitdrukking aan mijn relationele mensbeeld binnen de zorgpraktijk. Hierin wordt houdbare zorg gecreëerd door een combinatie van zelfzorg, mantelzorg, zorg door vrijwilligers én professionele zorg. Persoonsgerichtheid is essentieel om recht te doen aan eenieder die hierin is betrokken. Technologie biedt kansen om in deze ‘samenzorg’ een bemiddelende rol te spelen. Voorbeelden zijn surveillance-, zelfredzaamheidsondersteunende-, belevingsgerichte-, informatie- en communicatietechnologie. De implementatie van deze vormen van technologie vraagt om een aanpak op verschillende niveaus: Micro-niveau: het betekent voor het primaire proces, daar waar zorgvraag en zorgaanbod elkaar ontmoeten, dat we denken en handelen vanuit wederzijds respect en gedeelde besluitvorming; Meso-niveau: via regionale samenwerking tussen zorg-, onderwijs- en onderzoeksorganisatie en bedrijfsleven kunnen we ván en mét elkaar leren; Macro-niveau: overheidsbeleid kan randvoorwaarden scheppen om een persoonsgerichte benadering van technologie in samenzorg te stimuleren.
MULTIFILE
In dit rapport ziet en leest u wat er in vierenhalf jaar in vier leernetwerken van verschillende zorgorganisaties in Noord-Nederland in het project ‘LeerSaam Noord, samen werken, samen leren’ is gedaan om persoonsgerichte zorg te bevorderen en te versterken. In deze rapportage kunt u zich in hoofdstuk 1 oriënteren op het project via een algemene beschrijving en overzicht van het project. Vervolgens komen in de hoofdstukken 2 en 3 de onderzoeksbevindingen aan bod vanuit een review en de 4 verrichtte deelstudies. In hoofdstuk 4 zijn de verschillende evaluatieve onderdelen van het projectproces beschreven, in hoofdstuk 5 vindt u de beschrijving van de toolbox en tot slot geeft hoofdstuk 6 de conclusie en praktische aanbevelingen en geleerde lessen. In elk hoofdstuk vindt u onder het kopje ‘meer weten en lezen’ links naar relevante documenten, onderzoeksverslagen en publicaties aan. Daar waar publicaties onder review zijn, staat dit eveneens aangegeven. Deze worden bij daadwerkelijke publicatie alsnog toegevoegd. In de tekst staan, daar waar relevant, ook directe links naar websites of verwijzingen naar informatie in de rapportage.
DOCUMENT
Persbericht: Dit boek focust op de integratie van kennis om het optimaal functioneren van mensen met dementie te bevorderen, geheel in de geest van het Deltaplan Dementie. In de eerste vier hoofdstukken: de diagnostiek, de symptomen en de medicamenteuze behandeling van de aandoening en de non-medicamenteuze behandeling. Vervolgens beschrijven vier hoofdstukken heel concreet welke zorg er mogelijk is vanuit functioneel perspectief: - basiszorg, - omgevingsstrategieën in de verschillende stadia van dementie, - activeringsstrategieën, - reactivering met en zonder technologische hulpmiddelen. Tenslotte komen in tien hoofdstukken alle mogelijke vormen van begeleiding aan de orde om te helpen leren omgaan met de gevolgen van dementie: - wat zijn nog zinvolle en haalbare bezigheden? - hoe help je hem/haar een positief zelfbeeld te behouden? - wat kan helpen om in contact te blijven met familie en vrienden? - wat zijn wensen voor toekomstige behandeling bij voortschrijding van de ziekte? Kernpunt is steeds: om de kwaliteit van het leven te optimaliseren zijn erkenning van de individuele behoeften, wensen en mogelijkheden een voorwaarde naast een maximum aan respect voor de persoon met dementie.
MULTIFILE
Voor een effectieve persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten is samenwerking tussen gemeenten, veiligheids- en zorgorganisaties noodzakelijk. In dit product vind je tips, tops, en wat er nodig is om deze persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten te verbeteren. In 2019 en 2020 hebben 17 gemeenten in regio Midden-Nederland elkaar samen met hun netwerkpartners geholpen met complexe cases. De intervisie over de gemeentegrenzen leverde herkenning en inspiratie op en faciliteerde het leren van elkaar. Uit sessies met gemeenten kwam het belang van kennis over de doelgroep, vroegsignalering en tijdig opschalen naar voren. Professionals zoeken actief naar maatwerkoplossingen. Lange wachtlijsten, personeelswisselingen en werken vanuit een vrijwillig kader zorgen voor uitdagingen. Samen met Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Midden-Nederland begeleidde het lectoraat Kennisanalyse Sociale Veiligheid deze intervisiesessies en analyseerde de rode draden die naar voren kwamen. Lees al de tips, tops & wat er nodig is via de verhalen van herkenbare personages. Deze kunnen pga-experts en netwerkpartners steunen bij hun werk met vergelijkbare ingewikkelde cases en helpt het vakmanschap verder te ontwikkelen. Ook vertellen deelnemers van de gemeente Woerden en Nieuwegein en de programmamanager Verbinding Veiligheid & Zorg van Bureau Regionale Veiligheidsstrategie in vlogs over hun intervisie-ervaringen.
MULTIFILE
Mensen die op een zeker moment afhankelijk zijn van de zorg van verpleegkundigen, willen het liefst dat die zorg aansluit bij wat voor hen actueel en urgent is. Zorg die recht doet aan hun persoonlijke situatie, die aansluit bij voor hen belangrijke waarden en die is afgestemd op hun ritme en tempo. Veel verpleegkundigen zetten zich in om die zorg daadwerkelijk te bieden.Toch blijkt de praktijk weerbarstig. Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ, verpleegkunde in praktijk en wetenschap, 2018, nr. 2
MULTIFILE
In de versterking van het voorkomen en aanpakken van (gewelddadig) extremisme en terrorisme is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd. Zowel internationale als nationale strategieën richten zich op preventie, bescherming, vervolging en reactie. Centraal in veel beleid staat samenwerking en informatie-uitwisseling op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Nederland geeft hieraan vorm door middel van de zogenoemde ‘brede benadering’. Die bestaat uit een combinatie van preventieve en repressieve maatregelen. De lokale persoonsgerichte aanpak gericht op (religieus) extremisme, vormt een onderdeel van de brede benadering. Ook zet men interventies in die gericht zijn op het risico dat individuen of groepen zouden vormen. De gemeente voert de regie en de aanpak wordt uitgevoerd door lokale professionals uit de gemeente, politie, Geestelijke GezondheidsZorg (GGZ) en andere (zorg)partners binnen een multidisciplinair overleg. Vaak is er overleg met het Openbaar Ministerie en de nationale overheid. Over het effect van de lokale persoonsgerichte aanpak is weinig bekend. Het doel van dit verkennende onderzoek is meer zicht te krijgen op de lokale geïntegreerde benadering.
DOCUMENT
In zorg en welzijn is er verschuiving gaande van instrumentele zorg naar relationele zorg. De relatie tussen professional en cliënt vormt de bedding voor goede zorg. Hierbij wordt persoonsgerichte zorg ingebed in de betekenis van sociale netwerken. Daarnaast is het belangrijk dat de samenleving de mogelijkheden biedt om mee te tellen en mee te doen. Individuele dienstverlening richt zich ook op maatschappelijk functioneren en sociale inclusie. Dit handboek belicht al deze facetten. In de methodiek Steunend Relationeel Handelen worden deze uitgangspunten uitgewerkt. Deze methodiek is gebaseerd op inzichten uit: presentietheorie, positieve psychologie, krachtgericht werken, sociale inclusie en herstel- en ervaringskennis. Steunend Relationeel Handelen richt zich op mensen in kwetsbare posities. Centraal in het handelen van de professionals staan vier kernhandelingen: verbinden, verstaan, verzekeren en versterken. Het eerste deel van het boek bevat een theoretische uitwerking. Vervolgens gaat het over praktische toepassingen, zoals in de ggz, maatschappelijke opvang, verslavingszorg, jeugdzorg, forensische zorg en zorg voor ouderen en vluchtelingen. Ook is er aandacht voor mensen met autisme, niet aangeboren hersenletsel en een verstandelijke beperking. Daarnaast wordt ingegaan op kwartiermaken, arbeidsreïntegratie, zelfhulp, mantelzorg, complexe situaties en een gezonde leefstijl.
DOCUMENT
Jongeren en jongvolwassenen (16-27 jaar) met problemen op meerdere leefgebieden en politie- en justitiecontacten vormen voor gemeenten een complexe groep. Zij zijn verantwoordelijk voor een substantieel deel van de lokale criminaliteit en overlastmeldingen. Ook hebben zij relatief vaak geen startkwalificatie, diploma of werk en wel schulden. Zij maken doorgaans langdurig aanspraak op allerhande gemeentelijke voorzieningen. Op de arbeidsmarkt zijn weinig kansen voor deze jongvolwassenen, terwijl het krijgen en behouden van werk voor hen een belangrijke factor is om uit de problemen te komen én te blijven. Van voorjaar 2018 tot najaar 2020 deed het lectoraat Kennisanalyse Sociale Veiligheid van Hogeschool Utrecht samen met de gemeenten Hilversum, Veenendaal, Wijk bij Duurstede & Zeist onderzoek naar het samenwerken binnen een persoonsgerichte aanpak rond jongeren en jongvolwassenen met complexe problemen en justitiecontacten. Op basis van de bevindingen uit dit onderzoek zijn een aantal producten ontwikkeld. Dit document bevat al deze producten die door gemeenten kunnen worden ingezet bij het opzetten of versterken van de eigen lokale PGA, zoals: - Innovatiescenario's: Voor iedere deelnemende gemeente is een innovatiescenario ontwikkeld. Hierin wordt stapsgewijs beschreven hoe de geprioriteerde knelpunten aangepakt kunnen worden. - Handreiking PGA: Een lokale PGA kan op verschillende manieren worden vormgegeven. De handreiking biedt gemeenten handvatten voor het opzetten of doorontwikkelen van een eigen lokale PGA. - PGA-scan: Met de PGA-scan kunnen professionals achterhalen welke knelpunten zich voordoen in de eigen lokale PGA. De scan bevat ook handvatten voor effectieve gespreksvoering over de geïdentificeerde knelpunten met samenwerkingspartners. - Functiekenmerken: Integraal samenwerken met betrekking tot een complexe doelgroep vraagt om specifieke competenties. Dit product geeft een overzicht van welke taken betrokken professionals met diverse rollen kunnen uitvoeren en welke competenties daarvoor nodig zijn. Dit biedt professionals een houvast bij de vormgeving van hun rol.
MULTIFILE
Jongvolwassenen (16-27 jaar) met politie- en justitiecontacten en problemen op meerdere leefgebieden vormen een complexe groep voor Nederlandse gemeenten. Deze groep is verantwoordelijk voor een onevenredig groot aandeel van de criminaliteit en maakt langdurig gebruik van verschillende gemeentelijke voorzieningen. Voor professionals zijn deze jongvolwassenen moeilijk te bereiken en te motiveren voor zorg- en/of strafrechtelijke trajecten. Sinds een aantal jaren wordt, binnen de zogenoemde Lokale Persoonsgerichte Aanpak (Lokale PGA), in veel gemeenten domeinoverstijgend samengewerkt om de complexe problematiek zoals bij deze jongvolwassenen te adresseren en adequate interventies in te zetten. De Lokale PGA betreft een integrale aanpak, toegesneden op de persoon en zijn systeem, waarbij een combinatie van bestuurlijke, strafrechtelijke, zorg- en overige interventies wordt ingezet. Geprobeerd wordt om hardnekkige patronen van criminaliteit en overlast te doorbreken en herhaling te voorkomen.
DOCUMENT
