Met grote blijdschap presenteert het bijzonder lectoraat Geschiedenis van het sociaal werk dit boek. Hiermee onderbouwen we het programma voor praktijkgericht historisch onderzoek en onderwijs. Het onderzoek van het lectoraat omvat de geschiedenis van het brede werkveld van het sociaal werk en wordt mede gevoed door actuele vraagstellingen. Het gaat om historisch onderzoek naar duurzame waarden en praktijken in het sociaal werk. De onderwijspraktijk van het lectoraat komt voort uit en is primair gericht op de bacheloropleidingen Social Work en op de nascholing. Daarbij gaat het om kennis van de geschiedenis als onderdeel van de beroepsvorming. Het bijzonder lectoraat Geschiedenis van het sociaal werk is aangehaakt bij het lectoraat Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening. Het is ingebed in het Kenniscentrum Sociale Innovatie van Hogeschool Utrecht.
Dit is alweer de vijfde editie van het congres Met het oog op behandeling. De afgelopen jaren hebben we gezien dat de maatschappelijke belangstelling voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) sterk toeneemt. Dit jaar is er zelfs een Interdepartementaal Beleidsonderzoek gedaan door diverse ministeries over de positie van mensen met een LVB in de Nederlandse samenleving. In het onderzoeksrapport wordt gepleit voor het verbeteren van de communicatie tussen algemene voorzieningen en deze burgers. Voor alle professionals in het brede sociaal domein wordt aanbevolen dat zij meer kennis en vaardigheden moeten hebben voor hun hulp- en dienstverlening aan mensen met een LVB. Dat geldt voor alle professionals in het sociaal domein en in het bijzonder voor professionals die werken voor cliënten met een LVB waarbij sprake is van ernstige gedragsproblematiek en psychische problemen. In dat geval moet je kunnen omgaan met ‘onbegrepen gedrag’ en agressie en wil je beschikken over de beste, actuele kennis op dat gebied.
In dit hoofdstuk bespreken wij praktijkonderzoek dat voortborduurt op Anneke Menger’s jarenlange onvermoeibare inzet voor de professionalisering van sociaal werk. Immers, met haar immense ervaring heeft zij een bijdrage geleverd aan de manier waarop forensisch sociale professionals hun specifieke rol opvatten en uitvoeren (o.a. Menger, Krechtig, & Bosker, 2016). En, daarmee kreeg indirect ook het bevorderen van respect voor mensenrechten meer aandacht. Immers, het gaat Anneke in haar onderzoek vaak om rechtvaardigheid en de ‘mens’ achter zowel de sociale professional als de justitiabele. Daarnaast heeft haar lectoraat de morele opdracht van de professional in gedwongen kader in kaart gebracht (Krechtig, & Donker, 2012). Voor soortgelijk onderzoek naar mensenrechten en sociaal werk in de huidige participatiesamenleving is haar lectoraatsonderzoek daarom een bron van inspiratie.