Op 6 november 2015 hield Ruth Benschop haar lectorale rede. Ze richt daarin haar blik op de praktijk van artistiek In haar gedachte-experiment voert ze ons langs een bonte stoet: een achttiende-eeuwse eland, de schrijvende antropoloog, zwijgende werknemers in een lift, en slurpende tafelgenoten. Wat gebeurt er als we eikenhouten clichés over kunst en wetenschap, autonomie en openbaarheid, subjectiviteit en objectiviteit even terzijde leggen?
DOCUMENT
Voor een beter begrip positioneren we in deze tekst artistiek onderzoek ten aanzien van drie andere onderzoekparadigma’s, ontwerpgericht onderzoek, praktijkgericht onderzoek en academisch onderzoek. We doen dit om de maatschappelijke relevantie van artistiek onderzoek inzichtelijk maken vanuit de concrete ambitie om een ruimte voor artistiek onderzoek te creëren, waarin ouderen, verzorgers, mantelzorgers en onderzoekers samen tot nieuwe inzichten kunnen komen.
LINK
Dit artikel laat zien hoe artistiek onderzoek gegrond kan worden in wat we “de artistieke attitude” noemen en begrepen kan worden vanuit het performatieve paradigma. De kern is dat artistiek onderzoek niet zozeer op zoek is naar ‘objectieve’ kennis, maar naar een meer ecologisch gevoelige benadering, waarin onverwachte verwevingen ontstaan en ontmoetingen mogen plaatsvinden.
LINK
Article in Dutch arguing that artistic research, although important, should not be the exclusive or even main research tradition in higher arts education.
DOCUMENT
In november 2017 stelde het lectoraat Image in Context van Academie Minerva te Groningen in zijn jaarlijkse tentoonstelling en symposium onder de noemer Artistic Research in the North de wijze van publiekelijk maken van onderzoek centraal. Als tentoonstellen een geëigende vorm is voor het presenteren van kunst, is het dan ook een geschikt format voor het presenteren van artistiek onderzoek? Beide zijn tenslotte deels discursieve en deels beeldende en ruimtelijke praktijken. Drie onderzoekers (twee kunstlectoren en een hoogleraar) werden uitgenodigd hierover een reflectie te bieden. Sara Strandvad (RUG) ziet in de tentoonstelling vooral een mogelijkheid om het beeldende van het artistieke onderzoek naar de voorgrond te halen. Peter Sonderen (ArtEZ) brengt de noodzaak van het present zijn van het onderzoekproces als overdrachtsvorm onder de aandacht. Ruth Benschop (Hogeschool Zuyd) vraagt zich af hoe een tentoonstelling van artistiek onderzoek een andere toeschouwer kan produceren dan een tentoonstelling van kunst. De reflecties maken duidelijk dat de transformatie van kunst-tentoonstelling naar kunstonderzoek-tentoonstelling ingewikkeld is. Curator Anke Coumans licht in een inleiding het opzet toe.
LINK
Drie onderzoekers (twee kunstlectoren en een hoogleraar) werden uitgenodigd een reflectie te bieden op de tentoonstelling Dwell, act, transform van het lectoraat Image in Context van Academie Minerva. Peter Sonderen (ArtEZ) brengt de noodzaak van het present zijn van het onderzoekproces als overdrachtsvorm onder de aandacht. Sara Strandvad (RUG) ziet in de tentoonstelling vooral een mogelijkheid om het beeldende van het artistieke onderzoek naar de voorgrond te halen. Ruth Benschop (Hogeschool Zuyd) vraagt zich af hoe een tentoonstelling van artistiek onderzoek een andere toeschouwer kan produceren dan een tentoonstelling van kunst.De reflecties maken duidelijk dat de transformatie van kunsttentoonstelling naar kunstonderzoek-tentoonstelling ingewikkeld is. Deels omdat de tentoonstelling van de bezoeker onmiddellijk een reeds gecodeerde reactie oproept die in de praktijk van het kijken zelf gedeconstrueerd zal moeten worden. Deels omdat we nieuwe concepten nodig hebben om tot nieuwe tentoonstellingspraktijken te komen, waarbij een heroriënteren op de diversiteit van bestaande tentoonstellingspraktijken noodzakelijk zal zijn. En deels omdat we nog niet genoeg weten hoe we via beelden processen kunnen communiceren zonder aanvullende tekstuele uitleg.De belangrijkste vraag voor ons als curatoren van de tentoonstelling is daarbij de vraag naar de relatie tussen de onderzoeker en zijn publiek. Hoe kan een tentoonstelling zelf een middel worden waarmee de onderzoeker in gesprek komt met zijn omgeving? En welke complementaire performatieve overdrachtsvormen kunnen daarbij behulpzaam zijn?
DOCUMENT
[ENG] "Processing Artistic and Design Research" gathers two PD candidates in a conversation about artistic and design research, the process of a research project in the context of a third cycle in education, and the links we can foster between research and practice. [NL] "Processing Artistic and Design Research" brengt twee PD-kandidaten samen in een gesprek over artistiek en ontwerpend onderzoek, het proces van een onderzoeksproject binnen de context van een derde cyclus in het onderwijs, en de verbanden die we kunnen leggen tussen onderzoek en praktijk.
LINK
In het project Ik zie ik zie wat jij niet ziet worden mensen met dementie getekend door kunststudenten. In dit artikel wordt beargumenteerd waarom dit traject zich laat articuleren als een antropologisch artistiek onderzoeksproces waarin de tekening een ontmoeting in de tijd zichtbaar maakt. Aan de toeschouwer tonen de tekeningen niet wat dementie is, maar wat het kan zijn.
LINK
Deze rapportage is het resultaat van een praktijkgericht onderzoek naar een bijzonder project De Kunst van Delen. In samenwerking met het Grijze Koppen Orkest, hebben diverse organisaties uit Utrecht door middel van het project De Kunst van Delen een bijdrage geleverd aan Utrecht als Age Friendly Cultural City (AFCC). Deze onderzoeksrapportage is als volgt opgebouwd: In het eerste hoofdstuk schetsen we de achtergrond en context van het project De Kunst van Delen en het onderzoeksdoel en de onderzoeksvraag worden gepresenteerd. In hoofdstuk 2 staan de eerste onderzoeksstap, de participerende observaties, en de tussenresultaten daarvan beschreven. Hoofdstuk 3 behandelt de tweede onderzoeksstap: de individuele interviews en de tussenresultaten ervan, in de vorm van de belangrijkste voorwaarden van het project De Kunst van Delen voor de ontwikkeling van stad Utrecht als Age Friendly Cultural City. In hoofdstuk 4 is te lezen hoe de validering van die voorwaarden heeft plaatsgevonden en wat deze validering heeft opgeleverd. Dat is de derde stap in het onderzoek. Als vierde en laatste stap in het onderzoeksproces, is op basis van die gevalideerde voorwaarden een verkennend literatuur-onderzoek uitgevoerd. Dit literatuuronderzoek is te lezen in hoofdstuk 5. In hoofdstuk 6 zijn tot slot de conclusie en aanbevelingen van dit verkennend praktijkgericht onderzoek te vinden.
DOCUMENT
Koos Zwaan heeft een bijdrage geleverd aan deze publicatie in de vorm van het opstellen van de Domeinbeschrijving Kunst en Economie, het coördineren van de bijdragen van de bij dit domein aangesloten lectoraten en het mede opstellen van de beschrijving van de hogeschool Inholland. Inhoudelijke samenvatting: “Onderzoek is een kernwoord in de huidige kunsten geworden. In beeldende kunst, in ontwerpen, in podiumkunsten, in kunsteducatie staat research centraal. De artistieke praktijk wordt steeds meer als onderzoekend begrepen. Er is daarom een urgente behoefte aan onderzoek als integraal, professioneel verzorgd onderdeel van het kunstvakonderwijs. Naast artistiek (ontwerp-)onderzoek is er ook behoefte aan nieuwe verbindingen met wetenschappelijke onderzoeksdisciplines en methodologieën: cultuurwetenschappelijk, maatschappelijk, economisch en technologisch. In deze ontwikkelingen vervullen de lectoraten in het kunstvakonderwijs de initiërende en centrale rol.” Dit statement is tot stand gekomen op basis van individuele bijdragen van lectoren, die tijdens de Lectorendag (6 juni 2014) gebundeld werden. De lectoren was gevraagd een antwoord te formuleren op de vraag wat de belangrijkste karakteristiek is van onderzoek in kunstvakonderwijs. Leeswijzer Deze gids is een resultaat van de Taskforce KUO Onderzoek, en tot stand gekomen op basis van de individuele bijdragen van lectoren: zij maakten beschrijvingen van hun lectoraat, en verzorgden per domein gezamenlijk een domeinbeschrijving. De indeling in de hier gepresenteerde domeinen is discutabel; andere indelingen zijn mogelijk. Er is op dit moment gekozen voor een deels traditionele indeling in disciplines, en deels een thematische indeling. Hierdoor zijn er enkele lectoraten die onder twee domeinen ingedeeld zouden kunnen worden, maar bij één domein worden vermeld. Mogelijk wordt in het volgende jaar van de Taskforce de huidige indeling heroverwogen.
DOCUMENT
