Het aantrekken van zijinstromers in het onderwijs wordt gezien als één van de belangrijkste maatregelen voor het terugdringen van het landelijke lerarentekort. Zijinstromers zijn hoogopgeleide professionals die een nieuwe carrière beginnen in het onderwijs. Na een geschiktheidsonderzoek staan zijinstromers direct betaald voor de klas en volgen zij daarnaast een opleidingstraject bij een lerarenopleiding. De belangstelling voor het traject groeit, maar de uitval is vaak hoog. Soms blijkt de helft van de zijinstromers het traject niet af te maken of het onderwijs vroegtijdig te verlaten. In dit onderzoek hebben we gekeken naar twee trajecten waar de uitval juist lager dan het landelijke gemiddelde is. We hebben onderzocht wat typisch is aan deze trajecten en wat succesfactoren en verbeterpunten zijn. We zoomden daarom middels een kleinschalig kwalitatief onderzoek in op hoe de werving en selectie enerzijds en maatwerk en begeleiding anderzijds eruit ziet en hoe zijinstromers dit ervaren.
"Lifestyle and Digital Sovereignty, a new-media arts approach to collective technological empowerment for holistic care" is een praktijkgericht artistiek onderzoekstraject dat een nieuwe mediakunstinterventie creëert in het domein van de gezondheidszorg. Dit project onderzoekt hoe artistieke interventies die technologische processen integreren kennis kunnen genereren die kan worden toegepast in een bredere context, namelijk het verhogen van gezonde levensstijlgewoonten bij de bevolking. Het onderzoekt hoe artistiek onderzoek de digitale geletterdheid kan vergroten en deelnemers in staat kan stellen hun levensstijlgewoonten te beheren met behulp van kunstmatige intelligentie, waardoor ze op een soevereine manier kunnen interageren met technologische sensoren en systemen. Het project omvat een mensgerichte benadering van AI, in overeenstemming met de ethische en morele vereisten ervan. Het zal veldonderzoek toepassen in de vorm van AT-LABS: een ruimte in kaart gebracht door middel van technologie en artistiek geïntervenieerd door middel van geluid, licht en choreografie, om een optimale bodem te creëren voor artistiek onderzoek naar gemeenschapsvorming, technologisch gemedieerde interactie, digitale geletterdheid en performatieve praktijk, die een interdisciplinaire aanpak mogelijk maakt. De AT-LAB's vinden iteratief plaats tijdens het vierjarige doctoraatstraject. De informatie die bij elke interventie wordt verzameld, zal leiden tot aanpassingen en verbeteringen in de volgende iteraties. De tweede onderzoekslijn zal de artistieke mogelijkheden van nieuwe mediakunst in deze context bekijken en onderzoeken. Het project wordt uitgevoerd binnen het Consortium Healthy Living as a Service (HLaS), een programma geleid door het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Verder zal worden samengewerkt met V2_ Lab for the Unstable Media, en ARC in het Noorden. Het wordt begeleid door Prof. Dr. Anke Coumans van de onderzoeksgroep Image in Context van de Hanze Hogeschool en Dr. Bianca Herlo, UDK Berlin, Design Research Group. Secundaire professionele begeleiders zijn Dr. Michel Dartel, V2_ Avans Hogeschool, en Prof. Dr. Claudine Lamoth, UMCG, en leider van het HLaS project.
Na een uitgebreide voorbereidingsfase hebben zeven hogescholen begin 2023, als onderdeel van de landelijke pilot gestart door de Vereniging Hogescholen, besloten deel te nemen aan de professional doctorate in het domein Leisure, Tourism en Hospitality (PD-LTH). Het gezamenlijk ontwikkelde programme proposal door de Graduate Committee (GC) van de PD-LTH is inmiddels goedgekeurd door de landelijke Validatiecommissie PD (VaCo-PD) met een aantal verbetervoorstellen en de GC heeft de eerste voorstellen van kandidaten besproken. Uit gesprekken met het werkveld in LTH en uit de analyse van de eerste aanvragen door kandidaten blijkt dat er duidelijk behoefte is aan een praktijkgericht doctoraatstraject op EQF niveau 8, zoals de PD, voor het domein. Tegelijkertijd is duidelijk dat het ontwikkelen van een professional doctorate een meerjarig leertraject is. Voor het eerst zetten de 7 hogescholen en 18 lectoraten een dergelijke samenwerking op, samen met actoren in het werkveld. Het takenpakket van de GC is uitgebreid en het is voor de GC-deelnemers de eerste keer dat ze een dergelijke rol en verantwoordelijkheid op zich nemen. De inhoudelijke focus van het programma, de structuren van besluitvorming, het ontwikkelen en uitvoeren van een kwaliteitszorgsysteem en het opzetten van een effectieve governance, zijn allemaal nieuw. De deelnemende hogescholen nemen dit ontwikkeltraject serieus en zijn blij met de handreiking die SIA geeft middels deze Impuls Kwaliteitszorg Professional Doctorate. In deze aanvraag bieden de zeven hogescholen het gezamenlijk plan aan waarmee ze willen werken aan een iteratief proces van kwaliteitsverbetering gedurende de periode 2023- 2027. Hiermee kunnen de GC en het Graduate Network (GN) in het domein Leisure, Tourism en Hospitality zich ontwikkelen tot een lerende en sturende networkstructuur. Deze moet in staat zijn om de professionele organisatie van de derde cyclus in onze organisaties te leiden. Het projectplan bestaat uit vijf werkpakketten, die ieder door twee hogescholen worden uitgevoerd.
Practoraten dragen sinds 2012 toenemend bij aan een lerende innovatiecultuur in het mbo in Nederland. Inmiddels zijn er meer dan 100 practoraten, verbonden door netwerkorganisatie Stichting Practoraten.nl Een practoraatsteam bestaat doorgaans uit een practor, docentonderzoekers en soms studenten en werkveldpartners. Practoren vormen een relatief nieuwe en sterk groeiende beroepsgroep, tot nu toe, zonder collectief referentiekader voor het functioneren. Onder meer door een opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) om kwaliteitsmaatregelen uit te werken, en ook vanwege de ambities onder het groeiende aantal practoren, is de noodzaak om de beroepsgroep te professionaliseren en versterken toegenomen. Dit Professional Doctoraatstraject beoogt een kwaliteits- en professionaliseringsslag van practoren te bewerkstelligen en heeft als onderzoeksvraag, Hoe kunnen practoren zich professioneel ontwikkelen en de beroepsgroep versterken? De onderzoeks- en veranderaanpak is transformatief van aard: de professionele ontwikkeling van practoren, op basis van actie en reflectie, stimuleert fundamentele verandering en versterking van de beroepsgroep (vgl. Van der Auweraert, 2021; Snoek & Cijvat, 2023). Hiertoe kent de aanpak drie gelaagde arrangementen op de niveaus van individuele practoren, groepen van practoren en de beroepsgroep als geheel. De lagen versterken en beïnvloeden elkaar. Het uitvoeren van reflectieve storyline-interviews met individuele practoren, het opzetten van thematische Communities of Practice met groepen practoren en het inrichten van een landelijke werkgroep practoren, moeten gezamenlijk leiden tot het versterken van de beroepsgroep. Het PD-traject levert, in gesprek met de beroepsgroep, concrete producten voor practoren op. Te denken valt aan een collectief gedragen beroepsbeeld van en voor practoren te ontwerpen, een aangepaste template voor practoraatsplannen om startende practoren beter te ondersteunen, een handreiking om midterm (peer)reviewsystemen voor bestaande practoren te ontwikkelen, en een blauwdruk om het samen leren tussen startende en ervarende practoren te faciliteren.
