Publicatie ter gelegenheid van het afscheid/pensioen van Henk van Leeuwen, docent Informatica en lector Ambient Intelligence bij het Saxion Kenniscentrum Design en Technologie. In deze uitgave kijkt Henk van Leeuwen, na een loopbaan van 40 jaar in het onderwijs, niet alleen terug op interessante zaken uit het verleden, maar onderkent hij ook welke drijvende krachten invloed hadden. Hierbij heeft Van Leeuwen niet gestreefd naar volledigheid. Het is een persoonlijke kijk, die berust op eigen ervaringen en die tot discussie kan prikkelen. Naast de vakinhoudelijke observaties neemt Van Leeuwen ook het hbo-informaticaonderwijs en het ICT-onderzoek onder de loep. Het begrip ‘sensing’ in de titel ’Sense and nonsense of sensing’ van deze uitgave heeft dan ook niet primair een technische betekenis. Sensing is in dit verband een manier van observeren, van snuffelen. In het ‘Informaticavak’ gebruiken we daar tal van sensoren voor. Over sensoren gaat het zeker, maar nog meer over zijn persoonlijk observeren, interpreteren van wat hij heeft opgemerkt en zijn reflectie daarop. Dat leidt tot uitspraken over zin en onzin, sense en nonsense, van wat Van Leeuwen waarneemt, nu en in het verleden. Van Leeuwen neemt de lezer mee in de ontwikkelingen van informatica zoals hij die heeft gezien en breng daarvan verslag uit. Daarbij stelt hij de vraag of we uit de lijnen die we zien in het verleden, ontwikkelingen voor de toekomst kunnen afleiden.
MULTIFILE
De dominante, zichtbare aanwezigheid van computers is op zijn retour. De technologie die ons eens de computer bracht, raakt verweven in de alledaagse dingen en wordt onopvallend. De gewone dingen worden verrijkt met rekenkracht, krijgen sensoren waardoor ze gevoelig worden voor wat in hun omgeving gebeurt, en ze hebben een radio aan boord om onderling te communiceren. Het resultaat is dat mensen voortdurend omringd worden met apparaatjes die zich samen bewust zijn wat er in de omgeving gebeurt: wie is er aanwezig, wat doet die persoon, wat heeft die persoon nodig, welke hulpbronnen kunnen die persoon ten dienste staan? Door karakteristieken van de aanwezige personen en hun behoeften te kennen kan de veiligheid, het comfort en de kwaliteit van leven worden verhoogd. De omgeving past zich op een intuïtieve manier en al lerend aan de mens aan. Door op te merken hoe iemand reageert op aanpassingen in de omgeving, wat bijdraagt aan zijn veiligheid, gezondheid, wensen en behoeften, kan de omgeving zelf anticiperen en zelf initiatieven ontplooien. Zoals de mens al eeuwen de fysieke omgeving aanpast aan zijn behoefte, brengt de mens nu intelligentie in zijn omgeving om de aanpassing te verfijnen. Bij dit perspectief gaat het niet uitsluitend om technologie, maar komen allerlei vragen op ten aanzien van de maatschappelijke wenselijkheid en ethische en juridische aspecten. Dit artikel is een bijdrage van Henk van Leeuwen, lector Ambient Intelligence bij Saxion, aan de conferentie NIOC 2011 en opgenomen in de Proceedings NIOC 2011.
MULTIFILE
Om potentiële kopers in een vroeg stadium in stelling te brengen voor het maken van duurzame keuzes bij het aanschaffen of laten bouwen van een nieuwe woning, is het belangrijk om te weten welke factoren hierbij een rol spelen. In een samenwerkingsverband tussen de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool Groningen zijn deze factoren door middel van een literatuuronderzoek en een vooronderzoek in de praktijk onderzocht. Kennis is een belangrijke factor die in beide onderzoeken naar voren komt. Dit houdt in dat mensen eerder overgaan tot duurzame keuzes als ze weten wat die duurzame keuzes zijn en hoe ze die kunnen maken. In de praktijk blijkt dat potentiële kopers aangeven meer kennis te willen hebben. Hiernaast dienen mensen ook gemotiveerd zijn om duurzame keuzes te maken. Beide onderzoeken laten zien dat de waarden die men heeft van belang zijn. Belangrijke waarden blijken comfort, milieuvriendelijkheid en geld te zijn. Deze laatstgenoemde, geld, blijkt zowel motiverend als demotiverend te kunnen zijn: Men ziet de hoge investering als een groot nadeel, maar de lagere maandlasten en waardestijging als grote voordelen. Doordat er weinig onderzoek is gedaan naar het aanschaffen van duurzame woningen en de steekproef van het praktijkgerichte onderzoek van beperkte omvang was, is het van belang dat er in de toekomst verder onderzoek uitgevoerd wordt. Vervolgonderzoek zou meer licht kunnen schijnen op de vraag welke waarden van doorslaggevend belang zijn en hoe deze waarden effectief aangesproken kunnen worden. Met deze informatie kunnen aspirant kopers gestimuleerd worden bewuste, weloverwogen keuzes te maken voor een woning die wat betreft duurzame maatregelen optimaal aansluit bij hun specifieke situatie en behoeften.
