Heerlen is een van de snelst verouderende gemeenten in Nederland. Bovendien is Heerlen een gemeente met een onevenredig groot aandeel mensen in een uitkeringssituatie die op of onder de grens van de armoede leven. Het aantal arme ouderen in Heerlen die van een laag of ontoereikend pensioen moeten rondkomen, is naar verwachting dan ook hoog. De verwachting is dus dat er in Heerlen een aanzienlijke groep ouderen is die als kwetsbare ouderen kunnen worden beschouwd. De WMO omschrijft in prestatieveld 3 de gemeentelijke taak om cliënten te informeren, te adviseren en te ondersteunen. Deze algemene taak wordt in dit onderzoek vertaald naar het armoedevraagstuk van ouderen in de gemeente Heerlen. Hoe kan de gemeente ouderen, die hetzij reeds onder de armoedegrens leven, hetzij dreigen daarin te komen ondersteunen om hun plek in de Heerlense samenleving in te vullen? Welke projecten zijn er die zich richten op deze doelgroep en hoe kunnen dergelijke projecten worden uitgevoerd door Heerlense diensten en instellingen, die zich op het terrein van het armoedevraagstuk bewegen? Voor ouderen is een gang naar de arbeidsmarkt om uit hun armoedesituatie te komen geen optie. Sociale activering van ouderen dient dan ook een ander karakter te hebben dan sociale activering bij ontvangers van een uitkering. Dit onderzoek zoekt naar manieren waarop de gemeente Heerlen haar ouderen – en specifiek haar arme ouderen – kan uitnodigen en ondersteunen om actief aan de samenleving deel te nemen. Anders gezegd – wat kan actief burgerschap betekenen voor ouderen op of onder de armoedegrens in Heerlen? Het onderzoek richt zich op de verbetering van de uitvoeringspraktijk van de gemeente Heerlen ten aanzien van ouderen, die op het sociale minimum of daaronder zitten. Speciale aandacht zal er in dit verband uitgaan naar de sociale activering van die ouderen. Hiertoe zullen ‘practices’ van elders onderzocht worden en geanalyseerd op hun bruikbaarheid voor de gemeente Heerlen. In dit onderzoek worden dus twee begrippen gecombineerd, namelijk het begrip kwetsbare ouderen met de aan elkaar verwante begrippen sociale activering en actief burgerschap.
Geen samenvatting beschikbaar
We zijn tegenwoordig allemaal wel actief op sociale netwerksites zoals Facebook of Linkedin. Hoewel sociale netwerken op die manier zowel privé als zakelijk maximaal worden ingezet en positief worden gewaardeerd, lijkt de sociale sector dat vreemd genoeg beduidend minder te doen. Dat is niet altijd zo geweest, enkele decennia geleden was er wel degelijk de nodige theorievorming en ontwikkeling van sociale interventies. Het nieuwe sociaal beleid in Nederland, mede naar aanleiding van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), vraagt om meer zorgkracht uit sociale netwerken van burgers. Die zorgkracht is er niet automatisch, maar kan en moet door professionals 'ontgonnen' worden. In dit boek wordt daarom de oude vakkennis van onder het stof gehaald en geactualiseerd met nieuwe relevante ervaringen. Deze publicatie bevat resultaten van de Wmo-werkplaats Noord-Brabant.
Nederland heeft een uitstekende bereikbaarheid. Toch geldt dit niet voor iedereen in dezelfde mate. Een beperkt aanbod van transportmiddelen in combinatie met sociaaleconomische achterstand en/of gezondheidsbeperkingen en een grote afstand tot voorzieningen kunnen leiden tot een verhoogd risico op vervoersarmoede, leidend tot sociale uitsluiting en uiteindelijk een lager welzijn. Er ontbreekt echter nog inzicht in: 1. hoe en in welke mate kwalitatieve factoren (bijvoorbeeld onveiligheid, culturele factoren of gebrek aan vaardigheden) in combinatie met objectieve factoren voor specifieke groepen bijdragen aan vervoersarmoede; 2. in welke mate vervoersarmoede optreedt wat hiervan de sociale en welzijnseffecten zijn. Dit project (Mobimon) beoogt daarom een meer volledig inzicht te genereren in de determinanten en gevolgen van vervoersarmoede in Nederland, om zo een meer gedifferentieerde benadering in het oplossen van vervoersarmoede mogelijk te maken. De doelstelling van dit project is een kwantitatieve meetmethode voor vervoersarmoede te ontwikkelen die in staat is om kwalitatieve factoren te meten die de ervaren transportarmoede bepalen en de effecten op participatie, eenzaamheid en welzijn te meten. Deze meetmethode zal gebaseerd worden op een literatuurstudie en focus groepen met experts. Vervolgens zal de meetmethode gevalideerd worden door middel van een survey. Analyse van de verzamelde surveydata zal eerste inzichten geven in de mate van vervoersarmoede van verschillende groepen mensen.
Steeds meer (ex-)dakloze mensen wonen in de wijk met ambulante ondersteuning. Wijkbewoners ervaren hier vaak weerstand tegen. Onderzoek laat zien dat (ex-)dakloze mensen te maken krijgen met stigma en sociale uitsluiting. Een belemmering bij het herstel van dakloosheid. Met de ontwikkelwerkplaats ‘Zachte landing in de wijk’ gaan we op zoek naar wat er nodig is om prettig samen te leven in de wijk en hoe we stigma's kunnen tegengaan. Dit doen we samen met lokale partners uit ’s-Hertogenbosch.Doel Binnen de ontwikkelwerkplaats onderzoeken we hoe we prettig samenleven in de wijk kunnen bevorderen. De landelijke organisatie Samen Sterk Zonder Stigma heeft het concept 'bewustwordingsbijeenkomsten' ontwikkeld voor mensen met psychische kwetsbaarheid. Binnen onze ontwikkelwerkplaats bekijken we hoe we dit concept kunnen richten op mensen met een achtergrond van dakloosheid. Gezamenlijk kijken we hoe we deze bijeenkomsten kunnen organiseren in de wijk. We proberen deze uit in twee wijken, onderzoeken wat de succes- en faalfactoren zijn en passen de bijeenkomsten zo nodig aan. Resultaten Draaiboek met beschrijving van de inhoud van de bijeenkomsten dat bruikbaar is voor de borging en verspreiding; Informatieblad met beschrijving van de resultaten en werkzame elementen van de bijeenkomsten; Plan voor implementatie en borging van de bijeenkomsten binnen de regio. Looptijd 01 mei 2021 - 28 februari 2022 Aanpak Tijdens de ontwikkelwerkplaatsbijeenkomsten wordt de (ervarings)kennis van alle deelnemers benut en ontwikkeld. De leefwereld van (ex-) dakloze mensen en andere wijkbewoners vormt de leidraad voor het gesprek dat we met elkaar voeren. De uitgangspunten van de ontwikkelwerkplaats zijn: Ontmoeting; Uitwisseling van (ervarings)kennis; Leren van elkaar; Contact en duurzame verbinding tussen de deelnemers aan de ontwikkelwerkplaats.
Het Platform Stad en wijk: participatie en veerkracht stelt zich ten doel om samenwerking en uitwisseling van lectoraten op het gebied van stad en wijk te intensiveren om van hieruit stapsgewijs tot gezamenlijke meerjarige onderzoeksprogramma’s te komen. De lectoraten willen met praktijkgericht onderzoek in steden, in nauw overleg met diverse stakeholders en vertegenwoordigers van de topsector Creatieve Industrie, gezamenlijk bijdragen aan het begrijpen en aanpakken van maatschappelijke vraagstukken in de stad: ongelijkheid en sociale uitsluiting, gezondheid, arbeid en inkomen, duurzaamheid en milieu, wonen, wijk- en gebiedsontwikkeling, relatie tussen overheid en burger.
