'Sinds drie maanden heb ik mijn tas uitgepakt', zegt ervaringsdeskundige Eduard Bosman tijdens de strategiebijeenkomst 'Van beschermd wonen naar beschermd thuis: 8 jaar na de commissie Dannenberg' op 27 oktober jl. Het is muisstil in de zaal als Eduard zijn verhaal verteld. Hoe hij als jongen van 17 op straat kwam te staan en een tas kreeg van een hulpverlener. Die tas ging mee naar de talloze adressen waar hij tijdelijk terecht kon. En altijd bleef de tas ingepakt onder zijn bed staan. 'Want ik wist dat er altijd een moment zou komen dat ik weer weg moest.'Maar nu is de tas dus uitgepakt. Want Eduard heeft een eigen thuis.
Beschermd thuis staat voor een beweging die ernaar streeft wonen en passende onder-steuning voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid te realiseren. Met beschermd thuis wordt niet alleen verwezen naar een veilige woonplek met passende ondersteuning, maar ook naar je thuis voelen in de samenleving, en daarin sociaal en maatschappelijk tot tevredenheid kunnen functioneren. Het staat voor een omslag van alleen het bieden van individuele bescherming en begeleiding naar ondersteuning bij en het realiseren van mogelijkheden voor participatie. Het omvat ook het werken aan sociale inclusie; om mens onder de mensen te kunnen zijn, in contact met anderen in een gastvrije samenleving (Simplican, 2015). Hoewel beschermd thuis de beleidstitel is waarmee deze ontwikkeling wordt aangeduid, dekt dit feitelijk niet de lading. Het draait erom dat mensen met een psychische kwetsbaarheid zich thuis voelen in de samenleving. Daarom kozen we dit als titel voor deze publicatie. We lenen deze titel van een publicatie van Hella van de Beek en Jan Willem Zuthem uit 2002. Veel van wat in dit boek werd beschreven, toen onder de noemers vermaatschappelijking en maatschappelijke steunsystemen, is nu meer dan ooit aan de orde. Uit onze onderzoeken blijkt dat het realiseren van deze omslag nog niet zo eenvoudig is. Tegelijkertijd zijn er mooie voorbeelden van initiatieven die behulpzaam zijn bij je thuis voelen in de samenleving. Doel van deze publicatie is om gemeenten, maatschappelijke partners en cliëntorganisa-ties inzicht te geven in wat de uitdagingen zijn om tot een beschermd thuis te komen en wat mogelijke handvatten of inspirerende voorbeelden kunnen zijn als antwoord daarop. Daarbij maken we gebruik van de opbrengsten van het leernetwerk Beschermd Thuis en de leernetwerken in regio Utrecht en Flevoland waar we als onderzoekers eerder bij betrokken waren1. Maar eerst gaan we in op de context en inhoud van de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis.
De quickscan ‘Bouwen aan een thuis’ die in opdracht van de U161 is uitgevoerd door het Kenniscentrum Sociale Innovatie (KSI) van Hogeschool Utrecht (HU) in samenwerking met Movisie. Doel van deze quickscan was om bij een aantal projecten geleerde lessen op te halen ter ondersteuning van de ontwikkeling waarbij mensen uit beschermd wonen en maatschappelijke opvangvoorzieningen doorstromen naar een eigen huis in de wijk.
Het ‘Platform Inzet van Technologie voor Gezondheid en Welzijn (PIT)’ beoogt bij te dragen aan de duurzame implementatie en integratie van technologische innovaties in (gezondheids)zorg en welzijn (digitale zorg en ondersteuning) en de opschaling en evaluatie ervan. Digitale zorg en ondersteuning maken het mogelijk om de juiste zorg op de juiste plek te bieden, bijvoorbeeld met behulp van zelfmetingen en thuismonitoring. De ontwikkelingen op het gebied van digitale zorg gaan heel snel. Technologie is voor een groot deel ontwikkeld en voorhanden, maar uit onderzoek blijkt dat de implementatie, integratie, evaluatie, structurele financiering en opschaling een groot aantal struikelblokken kent. Onderzoek, onderwijs en werkveld moeten doelgericht samenwerken om een nieuwe praktijk vorm te geven waarin technologie wordt toegepast. PIT richt zich daarom nadrukkelijk niet alleen op praktijkgericht onderzoek in en met het werkveld, maar ook op samenwerking in onderwijs en nascholing op het gebied van digitale zorg zoals tot uiting komt in de volgende drie inhoudelijke hoofdthema’s: • Praktijkgericht onderzoek naar implementatie en integratie van technologische innovaties in de (zorg)praktijk voor zorgprofessionals en burgers, patiënten en cliënten. • Praktijkgericht onderzoek naar evaluatie en opschaling van technologische innovaties voor gezondheid en welzijn. • Onderwijs en nascholing op het gebied van technologische innovaties voor gezondheid en welzijn. Elk thema heeft een werkgroep voor het uitvoeren van de onderzoeksagenda, het verbinden met het werkveld en het kennisdelen. PIT heeft een open karakter: nieuwe stakeholders zijn van harte uitgenodigd deel te nemen aan de werkgroepen. Dit kunnen deelnemers zijn vanuit onderzoek, zorg, welzijn, ondernemerschap, onderwijs (mbo, hbo), etc. Vanuit PIT wordt er samengewerkt met de platformen Personalised Health, Zelfmanagement, en Praktijkgericht ICT-onderzoek. Daarnaast zijn drie lectoren uit het PIT-bestuur betrokken in gehonoreerde SPRONG-programma’s: - FAITH: een Noord-Nederlands samenwerkingsverband met Hanzehogeschool, NHLStenden, kennisinstellingen en 25 zorgorganisaties. - Mensen in Beweging: SPRONG-programma van Hogeschool van Amsterdam met meer dan 30 partners.