In de afgelopen twee jaar is veel veranderd op juridisch vlak als het gaat om de rechtspositie van de consument en diens aansluiting op het aardgassysteem. In deze bijdrage verkennen we de juridische mogelijkheden én onmogelijkheden van twee uitgangsposities: a. die van de burger die graag zelf actie wil ondernemen om van het gas af te gaan en b. die van de gasklever, oftewel de burger die wil vasthouden aan het gas omdat hij geen heil ziet in de energietransitie, de alternatieve voorziening geen verbetering of te duur is, diens huis niet geschikt is voor een warmtepomp of omdat hij de woning volledig op elektriciteit wil. In dit laatste geval wordt vervolgens uiteengezet in hoeverre de gastrouwe burger gedwongen kan worden onder huidig en toekomstig recht toch de overstap te maken naar een energievoorziening zonder aardgas. Voor de uiteenzetting van deze uitgangsposities wordt kort de achtergrond van de warmtetransitie geschetst en de manier waarop deze via de transitievisie warmte, met de gemeente aan kop, tot stand moet gaan komen. Het Wetsvoorstel gemeentelijke instrumenten warmtetransitie wordt hier tevens besproken.
LINK
Doel van dit onderzoek is het in beeld brengen van veranderingen als gevolg van de transitie van de AWBZ-functie extramurale begeleiding naar de Wmo. Het gaat hier om veranderingen in de ondersteuning van mensen die voor de transitie waren geïndiceerd voor extramurale begeleiding. Hoe wordt deze functie na de transitie door gemeenten opgepakt en hoe vertaalt zich dit in de concrete ondersteuning, participatie en zelfredzaamheid van deze zorggebruikers?
DOCUMENT
Wat gaat er gebeuren met de duizenden monumenten die binnenkort op de markt komen? Een groot deel van het Rijkserfgoed wordt overgedragen aan gemeenten. Zij hebben echter steeds minder te besteden voor monumentenzorg. Ook grootschalige gebiedsontwikkelingen met hergebruik van cultureel erfgoed staan onder druk. Dat versterkt de behoefte aan economische onderbouwing voor investeringen in cultureel erfgoed. ‘De waarde van erfgoed zal steeds vaker in harde cijfers moeten worden uitgedrukt. Dat heeft grote consequenties voor het erfgoedbeleid van gemeenten’, dat blijkt uit de vandaag verschenen publicatie Cultureel erfgoed op waarde geschat. De publicatie is het resultaat van twee onderzoekstrajecten van Platform31, uitgevoerd met diverse steden, de Vrije Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Twente. De Vrije Universiteit toont aan dat cultureel erfgoed een grote economische toegevoegde waarde heeft. Dat is belangrijk nieuws voor bestuurders en beleidsmakers in monumentengemeenten. Dat de cultuurhistorische waarden niettemin van grote betekenis blijven bewijzen de voorbeelden uit Dordrecht, Heerlen en Zaanstad. Zij weten met succes hun erfgoed zo te herprofileren dat nieuwe bezoekers, bewoners en bedrijven zich tot deze steden voelen aangetrokken. De sleutel voor succes lijkt te liggen in de vorming van sterke coalities tussen overheid en bedrijfsleven. De publicatie beschrijft dit proces, geeft nieuwe impulsen voor de toekomst van het erfgoedbeleid en voor de rol van cultureel erfgoed in gebiedsontwikkelingen.
LINK
Gemeente Arnhem heeft als doel geformuleerd dat alle wijken klimaatneutraal moeten zijn voor 2050. Voor de wijk Elderveld-Noord is de uitdaging om een duurzame aardgasvrije energie-infrastructuur te ontwikkelen, bestaande woningen te verduurzamen én energielasten voor huurders gelijk te houden. Deze uitdaging is niet alleen technologisch, maar ook sociaal-maatschappelijk complex. Naast energetische verbetering en gebruik van circulaire materialen gaat het ook om een gezonde en leefbare omgeving voor een zich veranderende populatie met een eigen economische contextkenmerken. De wijk Elderveld-Noord is als proeftuin gestart om deze transitie vorm te geven vanuit technologisch perspectief. De vraag bleef: hoe kan de sociale kant van samenwerking, participatie en implementatie hierbij worden ingevuld in een dynamisch leerproces? Via een proces van vraagarticulatie met de stakeholders in deze proeftuin is de praktijkvraag ontstaan hoe een actieve ontwerpgerichte en lerende gemeenschap te realiseren, waarbij een cocreatieproces tot een integrale, succesvolle energietransitie leidt. Vanuit deze praktijkvraag is de volgende onderzoeksvraag ontstaan: Op welke wijze kan een transdisciplinaire lerende gemeenschap worden gevormd die zich richt op meervoudige waardecreatie voor het aardgasvrij maken van de Arnhemse wijk Elderveld-Noord en hoe kan dit proces leiden tot de ontwikkeling van een lerende aanpak zodat in andere wijken van Arnhem hier ook mee gewerkt kan worden? Het beoogde resultaat is transformatieve kennisontwikkeling met een lerende gemeenschap ter ondersteuning van de energietransitie in de pilotwijk Elderveld-Noord, leidend tot een participatieve lerende aanpak voor energietransitie in andere wijken: De Arnhemse Lerende Aanpak. Dat vergt een systeemgerichte, transdisciplinaire opzet. De vraag is hoe we die cocreatie vormgeven en welke lessen we daaruit leren in een transdisciplinaire aanpak van integrale wijkvernieuwing. De beoogde impact van dit onderzoek is dat lerende gemeenschappen van publiek-private samenwerkingen voor de wijkgerichte energietransitie in hoge mate zullen bijdragen aan gezonde en klimaatneutrale wijken in Arnhem en in Nederland.
Langs verschillende kanalen halen participatieprofessionals inbreng op bij bewoners, maar door tal van redenen blijkt deze vaak moeilijk te verbinden aan interne processen van plan- en besluitvorming. Dat leidt tot teleurstelling bij zowel professionals als bewoners. Dit onderzoek zal helpen het handelingsrepertoire van participatie- en backofficeprofessionals te versterken, met als doel om deze verbinding te verbeteren.

Hanze Entrance ontwikkelt in een consortium een onderwijs infrastructuur voor de toekomstige ‘Heat Heroes’. Het bedrijfsleven wil samen met het MBO en HBO onderwijsveld een opleidingsomgeving creeren die de warmtetransitie in de gebouwde omgeving middels warmtenetten kan versnellen. Dit doet zij door een bi-directionele warmteverbinding tussen Hanze Entrance en Warmtestad aan te leggen en de infrastructuur op Entrance vergaand onderling te integreren en digitaliseren. Entrance fungeert hier met meerdere bronnen (electrolizers, H2-WKK, warmtebuffers) als een ‘prosumer’ die warmte kan afnemen en terugleveren aan warmtestad. Het project wil met een interdisciplanaire aanpak alle aspecten van warmtetransistie op Entrance kunnen testen, emuleren en/of onderzoeken. Hiermee wordt deze infrastructuur een uniek ontwikkelplatform en het fundament waarmee het consortium onderzoek doen en onderwijs-ontwikkelingen worden gestoeld.Beoogd projectresultaat:Een functionerende ‘eerste opstelling’ van een prosumer heathub op entrance. Dit Warmte Ontvangst Station kent meerdere facetten van lokale hergebruik her distributie na opslag van warmte. Daarvoor wordt de ringleiding,WKO en andere facetten op Entrance volledig geïntegreerd. Deze integratie geeft Warmtestad de mogelijkheden om Entrance als een wijkstation te ontwikkelen. Het eindresultaat is een beslisboom en business case voor meerdere wijkstations op basis van de use-case Entrance.