© 2024 SURF
Voor mensen met neurologische en geriatrische aandoeningen is het van essentieel belang om bewegingen
die zij ‘kwijt’ zijn opnieuw te leren, zodat zij weer zelfstandig kunnen functioneren. Fysiotherapeuten
ondersteunen het aanleren en verbeteren van bewegingen, ook ‘motorisch leren’ genoemd. Dit is echter een
complex proces, dat op veel verschillende manieren plaats kan vinden en waarbij altijd rekening gehouden
moet worden met verschillende patiëntkenmerken, zoals de medische oorzaak en lichamelijke
mogelijkheden. Het doel van dit project was om fysiotherapeuten te helpen om de grote hoeveelheid
theoretische kennis en veelal standaardbenaderingen te vertalen naar een goed onderbouwde
gepersonaliseerde aanpak voor de praktijk.
De volgende onderzoeksvraag stond centraal: Welke kennis en tools hebben fysiotherapeuten in de eerstelijn nodig om motorische leerstrategieën gepersonaliseerd toe te passen om neurologische en geriatrische
patiënten te ondersteunen bij het leren en verbeteren van dagelijkse bewegingen?
Er zijn drie werkpakketten.
Binnen een dynamisch en iteratief actie-onderzoek hebben fysiotherapeuten, patiënten, docentonderzoekers, studenten en ontwerpers samengewerkt om direct toepasbare praktische tools en kennis te
creëren (werkpakket A). Dit heeft geresulteerd in een kaartenset met concrete voorbeelden en een website
(www.motorisch-leren.nl) met theoretische informatie en korte praktijkvideo’s.
In een procesevaluatie (werkpakket B), zijn de ontwikkelde tools in 500 behandelsessies in de eerste- en
derde-lijn geëvalueerd. De tools bleken waardevol voor de vertaling van theorie naar praktijk. Echter, extra
ondersteuning en aanvullende voorbeelden zijn nodig om de werkwijze van fysiotherapeuten duurzaam te
veranderen.
In werkpakket C is aandacht besteed aan maatschappelijke impact. De ontwikkelde tools zijn geïntegreerd in
het curriculum van de opleidingen fysiotherapie en ergotherapie van Zuyd Hogeschool. Ook andere
hogescholen hebben interesse om de tools te implementeren. Daarnaast is een interdisciplinaire en
responsieve post-HBO scholing ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd. De projectresultaten dragen bij aan
de innovatiekracht binnen de fysiotherapie doordat neurologische en geriatrische patiënten efficiënter en
effectiever (opnieuw) leren bewegen.
Fysiotherapeuten in de eerste-lijn ervaren problemen met het aanleren en verbeteren van bewegingen bij mensen met neurologische en geriatrische aandoeningen. Er is namelijk relatief weinig bekend over hoe dit proces op maat kan worden vormgegeven in de praktijk. Voor mensen met neurologische en geriatrische aandoeningen is het van essentieel belang om bewegingen die zij ‘kwijt’ zijn opnieuw te leren zodat zij weer zelfstandig kunnen functioneren. Het aanleren en verbeteren van bewegingen, ook motorisch leren genoemd, is echter een complex proces, dat op veel verschillende manieren plaats kan vinden, maar waarbij altijd rekening moet worden gehouden met verschillende patiëntkenmerken (bijv. medische oorzaak, voorkeuren en persoonlijkheid). De huidige kennis op gebied van motorisch leren is vooral gericht op de theorie. Het doel van dit project is om fysiotherapeuten te helpen om deze grote hoeveelheid theoretische kennis en daarnaast de veelal standaard benaderingen te vertalen naar een goed onderbouwde gepersonaliseerde aanpak.
Volgende onderzoeksvraag staat daarom centraal:
Welke kennis en tools hebben fysiotherapeuten in de eerste-lijn nodig om motorische leerstrategieën gepersonaliseerd toe te passen om neurologische en geriatrische patiënten te ondersteunen bij het leren en verbeteren van dagelijkse bewegingen?
Het project is onderverdeeld in drie werkpakketten. In werkpakket A zullen fysiotherapeuten, kennis toepassen en aanvullen en tools (door)ontwikkelen, evalueren en aanpassen (participatory user-centred design) in co-creatie met de patiënten, onderzoekers, docenten en studenten. Werkpakket B bestaat uit een procesevaluatie waarin het gebruik en de ervaringen met de nieuw opgedane kennis en ontwikkelde tools wordt geëvalueerd door fysiotherapeuten en patiënten. In werkpakket C wordt de potentiële maatschappelijke, economische en wetenschappelijke impact van de ontwikkelde kennis en tools bepaald (Business Model Canvas) en worden passende valorisatiestrategieën gekozen. De projectresultaten dragen bij aan de innovatiekracht binnen de fysiotherapie doordat zo veel mogelijk neurologische en geriatrische patiënten efficiënter en effectiever (opnieuw) leren bewegen.