© 2025 SURF
Samenvatting KIEMproject ARTce
De kledingindustrie is een vervuilende sector. Jaarlijks gooit een gemiddelde Europeaan zo’n 11KG kleding weg, waarvan 87% eindigt als afval. The Swapshop heeft zich ten doel gesteld de toename aan kledingafval te verminderen, waarvoor inmiddels in Amsterdam en Rotterdam een tweedehandskledingwinkel bestaat. Net als bij collega tweedehands-kledingwinkels komt er meer kleding binnen, dan er wordt verkocht.
Het KIEM-gefinancierde project ARTce (Action Research Tweedehandskleding vraag-stukken Circulair Experimenteren) heeft een SwabLab (living Lab) gerealiseerd, waar de klant deelneemt aan enquêtes, interviews en experimenten. Onderzoekers (studenten en lectoraten) doen innovatief onderzoek in een ‘winkel-omgeving’. Het biedt de project-consortiumpartners (The Swapshop en Sympany) informatie, die vanuit deze unieke onderzoekaanpak volgt, zoals:
• Het experiment, waarbij consumenten kledingitems binnen de R-ladder indelen, geeft inzicht in kledingkenmerken, zoals een consument ze ziet. Dit experiment wordt tijdens de week van de circulariteit (maart 2025) herhaald voor meer uitkomsten;
• De tweedehands-kleding marketingboodschap dient positief geformuleerd te worden, ipv negatief zoals bij eerstehands-kleding. Omdat de onderzochte doelgroep al positief staat tegenover hergebruik, biedt dit marktsegment voor tweedehandskleding groei.
• Zuyd hogeschool wijst op de overwegingen, die al speelden (transparantie over product kwaliteit) en dat uitwisseling van productinformatie in de toekomst belangrijker wordt. Ander studentonderzoek toont, dat een persoonlijke boodschap over een kledingstuk van de ene aan de volgende eigenaar ook uitwisseling van productinformatie is, die tot aanschaf leidt.
• Retailers, die moeite hebben om hun tweedehandskleding-businessmodel winstgevend te krijgen, wordt aangeraden om het businessmodel te koppelen aan een sociaal initiatief in de wijk. Ook hiervoor heeft het ARTce-project nieuwe ideeën gevonden.
• Het beste resultaat is, dat ARTce heeft geleid tot uitbreiding van de HU-onderzoekscapaciteit en het voortbestaan van het SwapLab. Daarom nodigen de HU-onderzoekers en de onderzoekers van Zuyd Hogeschool andere Hbo’s en universiteiten uit om samen de vervuilende kledingindustrie vanuit tweedehandskleding-initiatieven duurzamer te maken.
Dit project: Action Research Tweedehandskleding Circulair Experimenteren (ARTce) richt zich op het verbeteren van de mogelijkheden voor tweedehandskledingverkoop. Bij ARTce staan praktijkvragen centraal, zoals: Welke stromen afgedankte kleding zijn geschikt voor tweedehandsgebruik en waarom? Hoe kunnen deze stromen aan tweedehandskleding opnieuw aantrekkelijk gemaakt worden? Of worden ge-upcycled?
Deze praktijkvragen spelen bij o.a. The Swapshop: een MKB-bedrijf met twee winkels (Amsterdam en Rotterdam). The Swapshop heeft een ‘ruil’-model waarbij de ontvangen kleding ‘swaps’ opleveren voor de klant. Deze swaps geven korting bij kledingaanschaf in de winkel. Dit model blijkt kwetsbaar, omdat er swap-waarde zit in de 40% aan kledingitems, die onverkoopbaar blijken te zijn. Door samenwerking met kledinginzamelaar Sympany, komt er iets van waarde retour.
De Swapshop heeft op basis van uitkomsten van het circulaire fashion onderzoek van de HU contact met de HU-onderzoekrs gezocht. Hieruit is de kans ontstaan om Action Research onderzoek in te zetten voor onderzoek naar hoe uitgerangeerde tweedehandskleding vanwege de vezelwaarde zo lang mogelijk waardevol blijft circuleren. Hiervoor wordt een living lab opgezet waaraan The Swapshop en Sympany gaan deelnemen. De Green Offices op Utrecht Science Park (USP) van de HU en de Universiteit nemen deel aan het onderzoek. Het HU Denver House (Self-sufficient Challenge House van 2017) is de beoogde locatie voor het ‘Swap-Lab’, waar langere tijd onderzoek mag gaan plaatsvinden (KIEM-project plus opvolgende projecten de komende vijf jaar).
Naast de inzichten levert ARTce een netwerk aan bedrijven, die diensten aanbieden om de kledingvezel-waarde te behouden (wassen, repareren, vermaken, hergebruiken voor andere items, wellicht zelfs als woningtextiel). Met inzicht in nieuwe mogelijkheden om kledingitems aantrekkelijk te maken en te houden voor hergebruik, wordt een vervolgonderzoek geformuleerd om de succesvolste gevonden oplossingen uit de Utrechtse praktijk landelijk te gaan opschalen. Met dat onderzoeksplan eindigt dit ARTce-project.