© 2024 SURF
Na traumatische ervaringen kunnen mensen lang last hebben van herbeleving, overmatige gespannenheid of andere posttraumatische stressklachten. Bij de behandeling blijken mensen erbij gebaat wanneer niet alleen verwerking centraal staat maar ook herkenning van eigen, vaak lichamelijke, reacties. Deze ervaringsgerichte benadering wordt geboden door psychomotorische therapeuten. De module “Beweging in Trauma” biedt een beschrijving en onderbouwing van deze aanpak en is met positief resultaat onderzocht op werkzaamheid in de praktijk.
Bij evaluatie van de module door de therapeuten die ook vluchtelingen met traumaklachten behandelden bleek echter dat de module voor deze groep aanpassingen behoefde. In een nieuw project zijn deze aanpassingen doorgevoerd. Dit betrof enerzijds de start van de behandeling, waarin nu een groter accent ligt op het vergroten van gevoelens van veiligheid en controle in de eigen omgeving. Daarnaast is de informatie over klachten en behandeling vereenvoudigd en is er een korte tekenfilm ontwikkeld met een toelichting voor mensen die het Nederlands of Engels minder beheersen. Het accent ligt daarbij op het ‘tolerantievenster’: de mate waarin prikkels en andere zaken verdragen kunnen worden. Doel van de module is dat mensen dit herkennen en zo spanning beter leren reguleren. Een derde aanpassing betreft de vragenlijsten die gebruikt worden om na te gaan of de behandeling werkt. Er is nu een nieuwe set vragenlijsten die korter is, met eenduidige antwoordcategorieën en ook geschikt voor trauma dat zich lang geleden heeft voorgedaan.
De werkzaamheid van de aangepaste module moet nog verder worden onderzocht maar er is wel zicht op de mate waarin vluchtelingen baat hebben bij de originele module en dit is beschreven in een artikel voor het Tijdschrift voor Psychotherapie. De aangepaste vragenlijsten worden op dit moment ingezet bij de evaluatie van sport en spelprojecten met vluchtelingen.
Ongeveer de helft van de traumapatiënten kan effectief worden geholpen. De behandeling van complex trauma, dat wil zeggen meervoudig en langdurig trauma, is daarbij het minst succesvol. In het binnen RAAK-publiek gefinancierde project ‘Beweging in trauma’, is op vraag van praktijkinstellingen een psychomotorische behandelmodule ontwikkeld en geëvalueerd en daarbij ook aangeboden aan de doelgroep vluchtelingen en asielzoekers. Deze groep mensen bleek goed te profiteren van de interventie. Bij afronding van het project is met betrokken therapeuten echter geconcludeerd dat bij verdere implementatie twee aanpassingen van belang zijn om er zorg voor te dragen dat deze specifieke doelgroep optimaal profiteert van het aanbod.
Top-up subsidie is nodig voor:
1. Het ontwikkelen en evalueren van een stabilisatiemodule ‘Beweging in Trauma’ voor vluchtelingen en asielzoekers.
Hierbij wordt voortgebouwd op de in het RAAK project ontwikkelde behandelmodule. De psycho-educatie wordt aangepast zodat deze beter geschikt is voor de doelgroep vluchtelingen en asielzoekers. Een belangrijk aspect waarmee rekening moet worden gehouden is de taalbarrière. Uit het RAAK project bleek dat het thema spel en bewegingsplezier succesvol is. Dit thema wordt in de te ontwikkelen interventie uitgebreider doorgevoerd. Dit kan de veerkracht en de positieve ervaringen van de vluchtelingen en asielzoekers verder vergroten. Daarnaast wordt bij de ontwikkeling aandacht besteed aan hoe er nog beter op de psychofysiologische regulatie geïntervenieerd kan worden. Dit is belangrijk omdat de traumascores bij deze doelgroep nog bovengemiddeld hoog zijn. Deze uitwerking vindt plaats in nauwe samenwerking met de beroepspraktijk en op basis van eerdere evaluaties, ingevuld door vluchtelingen en asielzoekers die de oorspronkelijke module gevolgd hebben.
Beoogd resultaat is een psychomotorische module die inzetbaar is bij alle (GGZ-)instellingen waar psychomotorisch therapeuten werken met getraumatiseerde vluchtelingen en asielzoekers.
2. Het ontwikkelen van een toolbox behandelevaluatie voor vluchtelingen en asielzoekers.
Het is voor psychomotorisch therapeuten van belang om hun behandeling te evalueren. Het invullen van vragenlijsten is voor zowel vluchtelingen als begeleiders een tijdrovende en intensieve aangelegenheid, mede door het feit dat vaak tolken ingezet moeten worden. In dit project wordt een voor de doelgroep geschikt meetinstrument ontwikkeld en beproefd.
Beoogd resultaat is een toolbox voor de behandelevaluatie die inzetbaar bij alle (GGZ-)instellingen waar psychomotorisch therapeuten werken met getraumatiseerde vluchtelingen en asielzoekers.
Het is van belang bovenstaande producten te evalueren op toepasbaarheid. Een derde punt in dit project is dan ook het uitvoeren van een evaluatie van beide aanpassingen met behulp van enkele n=1 studies.