© 2024 SURF
In Nederland hebben 159.000 kinderen tot 15 jaar een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Zij hebben moeite met het spreken en begrijpen van taal. Deze kinderen zijn aangewezen op logopedische zorg om hun communicatieve redzaamheid thuis en op school te bevorderen. Om kinderen gemotiveerd te houden voor taaltherapie kiest de logopedist werkvormen die aansluiten bij de belevingswereld van het kind.
Met de komst van de tabletgames zijn nieuwe mogelijkheden ontstaan om therapie voor kinderen met taalontwikkelingsstoornissen (TOS) vorm te geven.
Logopedisten zien dat peuters en kleuters enthousiaste gamers zijn en sommige logopedisten passen games met succes toe in taaltherapie. Veel logopedisten geven echter aan dat ze kennis en vaardigheden missen om games toe te passen in de logopedische behandeling. Zij ervaren dat de interactie tijdens gamen niet optimaal verloopt en zij hebben vragen over de keuze en toepasbaarheid van tabletgames in taaltherapie bij jonge kinderen.
Het onderzoeksproject DigiTaal is uitgevoerd om een antwoord te geven op de verschillende vragen uit de praktijk:
1. Wat zijn geschikte tabletgames voor het verbeteren van de taalvaardigheid van peuters en kleuters met een taalontwikkelingsstoornis? Hoe kunnen logopedisten deze games op een gemakkelijke manier vinden?
2. Hoe kunnen communicatie en interactie met peuters en kleuters met een taalontwikkelingsstoornis worden gestimuleerd tijdens een behandeling met gebruik van tabletgames?
3. Wat is het effect van de inzet van een tabletgame op de passieve woordenschat van jonge kinderen met een taalontwikkelingsstoornis, vergeleken met het spelen met traditioneel materiaal?
Uit de effectstudie blijkt dat de kinderen evenveel woorden leren bij therapie met een tabletgame als bij therapie met traditioneel spelmateriaal.
Het project DigiTaal heeft de volgende eindproducten opgeleverd:
Een betrouwbare beoordelingslijst voor tabletgames voor taaltherapie.
De zoekwebsite LogoGames.nl, waarop logopedisten geschikte tabletgames kunnen vinden en (nieuwe) tabletgames kunnen beoordelen.
De Handreiking Samen Gamen voor het toepassen van tabletgames in taaltherapie.
De eindproducten geven de logopedist handvatten voor het gebruik van tabletgames in de behandeling van jonge kinderen met een taalstoornis. De producten zijn te vinden op de website www.digitaal.hu.nl en op Taalexpert.
Voor het onderzoek is nadrukkelijk gebruik gemaakt van de kennis en ervaring van logopedisten uit ons consortium die werken met kinderen met TOS. Er zijn ongeveer 70 logopedisten van de vier instellingen - Auris, Kentalis, Pento en NSDSK - betrokken geweest, onder meer bij het opstellen en invullen van de beoordelingslijst, bij de ontwikkeling van het begrippenkader over communicatie en interactie en het opstellen van best practices van strategieën die de logopedist toe kan passen om de communicatie en interactie met een jong kind te stimuleren. Ook waren zij betrokken bij de uitvoering van de effectstudie.
Sinds de introductie van tabletcomputers merken ouders en professionals dat games aantrekkelijk en toegankelijk speelgoed zijn voor jonge kinderen. De meningen verschillen over de geschiktheid van tabletgames voor leren en ontwikkelen door peuters en kleuters. Voorstanders benadrukken dat tabletgames de aandacht, motivatie en concentratie bevorderen en daarmee bijdragen aan leren en ontwikkelen. Maar het selecteren van een game uit het enorme en diverse aanbod die tot een optimale leeropbrengst leidt is bepaald niet eenvoudig. Ook logopedisten erkennen de mogelijkheden van het digitale aanbod en zien dat kinderen enthousiaste gamers zijn. Dit enthousiasme is cruciaal om kinderen gemotiveerd te houden voor therapie. Daarnaast is therapie effectiever als de logopedist werkvormen kiest die aansluiten bij de belevingswereld van het kind. De doelgroep is groot: in iedere Nederlandse schoolklas zitten gemiddeld twee kinderen met een taalontwikkelingsstoornis. Dit zijn kinderen die veel moeite hebben met het spreken en begrijpen van taal en hiervoor in behandeling zijn bij een logopedist.
Een aantal logopedisten past games al met succes toe in taaltherapie. Anderen ervaren dat de communicatieve interactie tijdens gamen niet altijd optimaal verloopt. Veel logopedisten hebben vragen over de toepasbaarheid van tabletgames in taaltherapie bij jonge kinderen. Welke games zijn geschikt voor gebruik in taaltherapie? Hoe kunnen games ingezet worden? Wordt met gebruik van games ook taal geleerd, zoals het geval is bij gebruik van traditionele materialen? Dit project geeft een antwoord op deze vragen.
Het consortium DigiTaal, bestaande uit twee hogescholen, vier grote instellingen voor kinderen met een communicatieve beperking en de beroepsvereniging voor logopedisten, ontwikkelt in dit project kennis en producten voor de selectie, toepassing en opbrengst van gebruik van games in taaltherapie. Het doel is inzicht te krijgen in de werkelijke kansen en mogelijkheden van gamegebruik op de ontwikkeling van jonge kinderen.