EXOSKELET Laevo Een onderzoek naar de (ervaren) meerwaarde van het gebruik van een exoskelet door zorgprofessionals in de ouderenzorg

Lage rugklachten komen bij zorgprofessionals veel voor. Ook Sevagram en Zuyderland ervaren dit bij hun verzorgend personeel door de hoge belasting bij het verrichten van zorgtaken. Zij wilden de potentiële meerwaarde van de inzet van een Laevo exoskelet dat in andere sectoren al effectief is gebleken systematisch verkennen in de ouderenzorg.
Doel: Achterhalen onder welke omstandigheden bij welke taken het gebruik van een Laevo voor zorgprofessionals met chronische lage rugklachten van meerwaarde kan zijn en welk waargenomen effect het gebruik heeft.
Methode:
1. Verkenning van toepassingsmogelijkheden van het exoskelet in de ouderenzorg met zorgprofessionals met gevarieerde taken en functies (interviews en consensusbijeenkomst).
2. Iteratieve praktijktests tijdens de piekbelasting gedurende de ochtend- en avondzorg (observaties zorgprofessionals en semigestructureerde interviews over hun ervaringen en mening).
3. Bijeenkomsten van de projectgroep (input doorontwikkeling en aanpassingen procedures).
4. Een scoping review om meer inzicht in de stand van zaken op het gebied van exoskeletten ter ondersteuning van de onderrug te verkrijgen.

Resultaten
De voornaamste toepassingsmogelijkheid was het verzorgen van cliënten op bed. Alle tien geïnterviewde deelnemers rapporteerden een duidelijk effect. Vijf deelnemers hebben door de inzet van het exoskelet minder rugklachten ervaren, waarvan twee zelfs aangaven dat hun rugklachten helemaal verdwenen zijn. Een respondent was ambivalent, vier hebben het gebruik van het exoskelet als negatief ervaren. Het laatste geldt waarschijnlijk ook voor diegenen die niet bereid waren na de testperiode deel te nemen aan een interview.

Conclusie
Laevo heeft het exoskelet aangepast op basis van o.m. behoeften en wensen van zorgprofessionals. Dit project geeft een voorzichtige indicatie dat een exoskelet voor sommige zorgprofessionals in de ouderenzorg meerwaarde heeft; het uiterlijk van het exoskelet heeft impact op de bereidheid tot het dragen ervan. Verdere inbedding van de inzet van het exoskelet in het gehele ARBO-proces, met aandacht voor technologieacceptatie, is nodig en wordt vervolgd.

Lage rugklachten komen bij ouderenzorgprofessionals veelvuldig voor. In andere sectoren zoals de automobielindustrie is het gebruik van een passief exoskelet (Laevo) zeer effectief gebleken om bepaalde werkzaamheden te verlichten en lage rugklachten te verminderen.
Zuyd werkt in de Academische Werkplaats Ouderenzorg (AWO-ZL) met Sevagram, Zuyderland en vijf andere ouderenzorgorganisaties samen aan innovaties. De AWO-Kerngroep-Zorgtechnologie faciliteert het gebruik van nieuwe zorgtechnologie als oplossingsrichting voor uitdagingen in de zorgpraktijk. Naast het geven van feedback, wordt veelbelovende technologie ook in de zorgprak-tijk getest.
Eerste ervaringen tijdens een demonstratie van het Laevo-exoskelet waren veelbelovend, maar omdat in andere sectoren bleek dat ook nadelen (bijvoorbeeld compensatoire houdingen en een gewenningsperiode van minimaal zes weken) aan gebruik verbonden zijn, willen ouderenzorgorga-nisaties de meerwaarde van het exoskelet eerst systematisch in een pilot verkennen.
Met Sevagram, Zuyderland en bedrijf Laevo is de volgende praktijkvraag tot stand gekomen: “Wat is de meerwaarde van het exoskelet bij zorgprofessionals met chronische lage rugklachten in de ouderenzorg die taken op het domein van persoonlijke verzorging uitvoeren?
Gekozen is voor zorgprofessionals die al klachten ervaren, omdat zij het beste het verschil tussen werken met en zonder een exoskelet kunnen duiden. M.b.v. semigestructureerde interviews en consensusbijeenkomsten wordt achterhaald voor welke toepassingsmogelijkheden het exoskelet het meest geschikt is. Real-life-testen in de zorgpraktijk verschaft inzicht in hoe ouderzorgprofessi-onals het gebruik ervaren en wat het effect is van het exoskelet op beweegpatronen en pijnbele-ving in de onderrug. Het project resulteert in een overzicht van toepassingsmogelijkheden in de ouderenzorg, incl. (contra-) indicaties en duidelijke instructies voor gebruik. Daarnaast levert het onderwijsmateriaal over de inzet van het exoskelet voor opleidingen van gezondheidszorg en tech-niek op. Laevo krijgt inzicht in hoe een goede fit te realiseren tussen haar product en taken, voor-keuren en behoeften van gebruikers in de ouderenzorg.