© 2024 SURF
In het onderzoeksproject Fitroute Montfoort is onderzocht hoe een beweegroute in een
kleinstedelijke gemeente kan worden gerealiseerd (doel 1). Daarnaast is onderzocht hoe gebruik
van een bestaande route kan worden geoptimaliseerd (doel 2). In dit traject is gebruik gemaakt van
een casus in de wijk Hofland in de gemeente Montfoort waarin QR-Fit paaltjes zijn geplaatst. Acht
paaltjes vormen samen een route van 3.1 kilometer door de gemeente Montfoort en op elk van de
paaltjes kunnen gebruikers gezondheidsbevorderende oefeningen scannen met een smartphone
die ter plekke kunnen worden uitgevoerd.
Om de huidige werkwijze van (kleinstedelijke) gemeentes bij de realisatie van beweegroutes beter
te begrijpen, zijn er interviews uitgevoerd met beleidsmedewerkers van drie andere kleinstedelijke
gemeentes die verantwoordelijk zijn voor beweegroutes in hun gemeente. Het betrof een
soortgelijke QR-Fitroute (Westvoorne), een QR-Fitroute met beweegondersteuning door lokale
sportaanbieder (Lienden) en beweegroute zonder interactieve ondersteuning (Bunnik). Aanvullend
werden in de casus Montfoort zes extra interviews gehouden met betrokken (beweeg)professionals
en ambtenaren en werden 34 walk-along interviews gehouden met gebruikers van de openbare
ruimte waarin de QR-Fit paaltjes zijn geplaatst. Tot slot werden in juni en juli 2022 en in april 2023
observaties in Montfoort uitgevoerd naar het gebruik van de beweegroute.
Om kleinstedelijke gemeentes te helpen in het ontwerpen en realiseren van beweegroutes in de
openbare ruimte waarmee een breed bereik van lokale doelgroepen kan worden gefaciliteerd, is
een instructievideo ontwikkeld ‘Beweegroute, hoe doe je dat?’ waarin gemeentes stapsgewijs
worden begeleid in dit proces (www.beweegvriendelijkebuurt.nl/stappenplan). Centraal in deze
productie staat het zogenaamde ‘overwegingskader’. Dit kader beoogt ontwikkelaars aan te zetten
tot een brede analyse van potentiële gebruikers, het integreren van behoeftes en het legitimeren
van keuzes voor bepaalde doelgroepen. Het overwegingskader leidt tot een iteratief
ontwikkelingsproces en vormt tevens de basis voor monitoring en evaluatie van de gerealiseerde
beweegroute om bijstelling mogelijk te maken.
In Montfoort, een kleine kern in het Groene Hart, is in het najaar van 2021 een fitroute aangelegd. Tijdens de aanleg van de fitroute zijn vragen naar voren gekomen over het duurzaam gebruik van de route; deels was dat het gevolg van het feit dat Montfoort een regiegemeente is en samenwerkt met diverse partners. Hoe kan een fitroute het beste juridisch en beleidsmatig ingebed worden? Wie is eigenaar en verantwoordelijk voor beheer en onderhoud? En hoe kan naar de toekomst toe het gebruik van de route geoptimaliseerd worden? Daarmee richt dit project zich op orgware- en softwarematige vragen, waar specifiek in een niet-stedelijke context weinig over bekend is.
In dit project worden deze vragen onderzocht en gedocumenteerd in een praktisch stappenplan en een video. Daarvoor wordt in drie fasen onderzoek gedaan. In Fase 1 wordt in gesprek gegaan met gemeenten waar fitroutes liggen. In een Realist-Evaluation Framework wordt ingegaan op de manier waarop zij juridisch en beleidsmatig de fitroute hebben ingebed en de manier waarop zij gebruik van de fitroute stimuleren. In Fase 2 wordt middels walk-along interviews met bewoners de route gelopen om te achterhalen wat motivatoren en barrières zijn voor het gebruik van de fitroute. Daarnaast wordt een groepsgesprek gehouden met professionals uit Montfoort om de mogelijkheden en onmogelijkheden voor verbetering van de route te verkennen. In Fase 3 wordt vervolgens één mogelijkheid voor optimalisatie van gebruik van de fitroute geïmplementeerd en getest.
De uitkomsten van dit project worden gedeeld met gemeenten uit de regio die zijn aangesloten bij het netwerk van FC Utrecht. Daarbij worden professionals uit verschillende disciplines uitgenodigd, zodat de beweegvriendelijke omgeving in de regio van Utrecht breder dan sport op de kaart wordt gezet. Het stappenplan en een training of video worden beschikbaar gesteld via de website Beweegvriendelijke Buurt.