Het pedagogische handelen bij een sterfgeval in de klas

Als leerkracht wil je goed voorbereid zijn, als een van je
leerlingen iemand verliest. Je wilt alles zo goed mogelijk
doen, om een kind te ondersteunen in deze moeilijke
situatie. Maar je kunt deze situaties niet oefenen in de
praktijk, noch gaan kijken bij een ervaren collega. Iedere
situatie is uniek en er zijn onverwachte momenten.
Met een praktijkgemeenschap van leerkrachten uit het
basisonderwijs, pabodocenten en -studenten is een traject
ontwikkeld om studenten enigszins te ondersteunen. Er is
gekozen voor een narratieve benadering: op basis van
open interviews met kinderen, ouders, leerkrachten en
studenten zijn er verhalen geschreven die gebruikt kunnen
worden om te reflecteren op het pedagogisch handelen van leerkrachten die in hun klas met de dood werden
geconfronteerd.

Als leraren in hun klas met een sterfgeval worden geconfronteerd, is dat een ingrijpende ervaring. De laatste jaren is er door psychologen veel onderzoek gedaan naar hoe leraren het beste kunnen handelen bij een sterfgeval. Maar leraren worden geconfronteerd met onvoorziene situaties en moeten in een split second beslissingen nemen. Bij het nemen van deze beslissingen laten ze zich leiden door hun intuïtie, zonder dat ze zeker weten dat ze het juiste doen. Deze impliciete kennis duidt Schön aan als reflection in action. Als leraren achteraf nadenken over hun handelen worden ze zich bewust van wat ze precies hebben gedaan en expliciteren hun impliciete kennis die ze inbrachten. Maar door de hectiek van het onderwijs komen leraren daar vaak niet aan toe. Het doel van dit praktijkgericht onderzoek is een gespreksmodel ontwikkelen dat het voor leraren makkelijker maakt om deze impliciete kennis bij een sterfgeval en andere schokkende gebeurtenissen te expliciteren. Dit model wordt samen met leraren ontwikkeld en draagt daardoor direct bij aan het verbeteren van het handelen binnen de context waar de kennis is ontwikkeld. Leraren versterken daardoor hun pedagogische beoordelingsvermogen voor toekomstige situaties en zijn beter in staat om hun pedagogische handelen af te stemmen op deze kinderen, in deze klas, met deze achtergrond, in deze school.