© 2024 SURF
Dit onderzoeksproject richtte zich op het identificeren van ‘green best practices’ onder eerstelijns verloskundigen in Nederland. Er zijn twaalf interviews afgenomen. De geïdentificeerde ‘green best practices’ zijn vervolgens door wetenschappelijk onderzoekers gevalideerd om te waarborgen dat ze een wetenschappelijke basis hebben en ook daadwerkelijk effectief kunnen zijn. De ‘green best practices’ zijn ingedeeld in vier categorieën: (1) als persoon, (2) als zorgverlener, (3) op praktijkniveau en (4) op maatschappelijk niveau. De bevindingen zijn uitgebreid beschreven in een rapport dat is overhandigd aan de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV).
1. Als persoon
Verloskundigen kunnen het goede voorbeeld geven volgens het principe “Practice what you preach”. Door zelf groene keuzes te maken, inspireren zij anderen om hetzelfde te doen en vergroten ze hun geloofwaardigheid.
2. Als zorgverlener
Verloskundigen kunnen toekomstige en huidige zwangeren adviseren over een gezonde leefstijl en duurzame mogelijkheden bespreken (bijvoorbeeld minder medisch niet-noodzakelijke echo’s, thuisbevalling, duurzame baby- en postpartum producten). Verder kunnen verloskundigen materialen hergebruiken, steriliseren en het gebruik van (steriele) handschoenen beperken. Postpartum kunnen zij borstvoeding stimuleren.
3. Op praktijkniveau
Verloskundigen kunnen hun huidige CO2 uitstoot berekenen en stappen ondernemen om deze te verminderen. Voor verloskundigen met een eigen prakijkpand zijn er mogelijkheden om te investeren in zonnepanelen, isolatie, een warmtepomp en groene daken, vaak ondersteund door subsidies. Bij de aanschaf van producten wordt aangeraden de ladder van circulariteit te gebruiken als leidraad om te bepalen of een aankoop nodig is, en zo ja, hoe deze duurzaam kan worden gedaan (bijvoorbeeld tweedehands). Daarnaast wordt duurzaam vervoer aangemoedigd, kunnen reisbewegingen worden verminderd door het gebruik van e-health, en wordt geadviseerd om afval te scheiden.
4. Op maatschappelijk niveau
Verloskundigen kunnen duurzaamheid bespreekbaar maken en op de agenda zetten, bijvoorbeeld binnen het Verloskundig Samenwerkings Verband. Ook kunnen zij zich aansluiten bij groene initiatieven om hun impact verder te vergroten.
De Greendeal 2022 beschrijft de noodzaak tot verduurzaming van de zorg. De noodzaak hiervoor is dat de gezondheidssector tot de meest vervuilende sectoren behoort. De gezondheidssector draagt 7% bij aan de totale CO2-emissie en is verantwoordelijk voor 13% van het grondstoffengebruik in Nederland.
Binnen de geboortezorg bestaat geen structureel implementatieplan tot verduurzaming van de zorg op praktijkniveau, terwijl dit thema wel leeft onder verloskundigen. Veel verloskundigen zijn zelfstandig ondernemer en hebben eigen beleidsplannen. Het doel van dit project is om verloskundige praktijken beter toe te rusten om duurzame zorg te verlenen.
Hiertoe worden binnen dit project twee hoofdactiviteiten verricht: 1) Explorerend onderzoek naar de green best practices binnen verloskundige praktijken gebaseerd op de vijf pijlers van de Greendeal Duurzame Zorg 2022. Een exploratie naar factoren voor een zo laag mogelijke carbon footprint tijdens een bevalling is hier een deelonderzoek van. 2) Ontwikkelen van een voorbeeld implementatieplan voor verduurzaming van de zorg op het niveau van (zelfstandige ondernemers) verloskundige praktijken, samen met stakeholders. De kennis wordt samen met studenten verloskunde en praktiserend verloskundigen ontwikkeld.
Als uitkomst van dit project wordt een voorbeeld implementatieplan met onderbouwing opgeleverd aan de beroepsvereniging de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). Ook wordt een wetenschappelijk artikel geschreven. Tot slot wordt het implementatieplan met onderbouwing geïmplementeerd in het onderwijs van de bacheloropleiding verloskunde.
Duurzame oftewel groene zorg geeft een lagere CO2-emissie en een lager grondstoffengebruik. Dit project draagt hieraan bij en heeft daarmee impact binnen de geboortezorg. De kwaliteit van zorg en het welzijn van zorgvrager en zorggever staan daarbij centraal. Door dit project kunnen we de gehele zelfstandige beroepsgroep in Nederland van dienst zijn en hen ontzorgen om duurzame beleidsplannen op te stellen. De aanpak en opbrengsten van dit project kunnen nationaal en internationaal als inspiratie dienen voor andere zorgverleners hoe duurzame zorg te implementeren.