Spanningen in collectieve duurzame business model innovatie

Om maatschappelijke verandering zoals duurzaamheid en circulariteit te realiseren is vaak samenwerking en innovatie tussen ketenpartijen nodig. Om dat te bewerkstelligen wordt Collaborative Sustainable Business modelling (CSBMing) ingezet. De deelnemers aan deze participatieve processen, “grenswerkers”, vertegenwoordigen in het proces de belangen en waarden van hun moederorganisatie (of specifieke business unit), en in hun moederorganisaties staan zij model voor het keteninitiatief. Het succes van het initiatief hangt van hen af. Maar deze rol brengt ook spanningen met zich mee die te maken hebben met tegenstrijdige belangen, macht, snelheden en prioriteiten. We weten nog erg weinig van de spanningen die rond collaboratieve business modellen voorkomen en hoe je daar adequaat mee om kunt gaan. Sommige spanningen worden veroorzaakt door moeilijke keuzes (bijvoorbeeld het opzetten van een joint venture) en andere door paradoxen (bijvoorbeeld belang van de deelnemende organisaties versus belang van de samenwerking). Bij paradoxen werkt kiezen juist averechts. Een changemaker die verschillende complexe ketensamenwerkingen in de high-tech sector ondersteunt in het realiseren van transitie naar meer duurzaamheid, is ImpactX. ImpactX ziet dat gebrek aan ondersteuning in het herkennen, erkennen en omgaan met spanningen het realiseren van de benodigde ketenverandering bedreigt.
In dit project richten we ons op de diagnose van het praktijkprobleem: het in kaart brengen van spanningen in de context van Collaborative Sustainable Business Modelling. Dit doen we door expertconsultatie en semi-gestructureerde interviews met verschillende grenswerkers en andere belanghebbenden rond drie concrete ketenprojecten. Vervolgonderzoek is gericht op het ontwikkelen van methodieken die actoren helpen om de spanningen te herkennen en er effectief mee om te gaan.