© 2024 SURF
Praktijksignalen geven aan dat heel wat leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo)
worstelen met school. We zien dalende leerresultaten, verminderd welbevinden
en afnemende leermotivatie. Scholen en leraren(teams) zoeken naar manieren om
onderwijs anders te organiseren, om leren meer af te stemmen op verschillende
leerbehoeften van een diverse groep leerlingen en hun intrinsieke motivatie aan te
wakkeren. Het principe van ‘Student Voice’ (SV) biedt waardevolle perspectieven: de
leerling krijgt meer een ‘stem’ en ze worden actief betrokken bij het ontwerpen van
onderwijs. Er is groeiend wetenschappelijk bewijs dat SV tot verhoogde motivatie
en welbevinden leidt (Mitra, 2008; Rudduck, 2007). Binnen SV zijn er verschillende
gradaties van betrokkenheid van leerlingen. Dit loopt van lage betrokkenheid (bv.
feedback van leerlingen op een les) tot hoge betrokkenheid (leerling als medeeigenaar en mede-ontwerper van onderwijs).
De praktijk beperkt zich vaak tot het eerste: leerlingen kunnen advies geven, maar
mogen niet mee beslissen over bijvoorbeeld leerdoelen. Dat heeft mogelijk te maken
met de taakopvatting of competenties van leraren. Wat is hun opvatting over goed
onderwijs, hoe vaardig voelen ze zich om gesprekken met leerlingen aan te gaan
en het onderwijsproces (samen) te herontwerpen? Onderzoeken hoe verschillende
aspecten van SV de leermotivatie van leerlingen verhoogt, vraagt zowel aandacht voor
het perspectief van leerlingen, als van leraren. Met deze projectaanvraag willen we
samen met vo-scholen en lerarenopleidingen onderzoeken hoe we onderwijs anders
kunnen organiseren door middel van SV zodat leerlingen meer gemotiveerd zijn om te
leren op school. De didactische aanpak SV wordt in co-creatie ontwikkeld met leraren
en leerlingen in een doorlopend professionaliseringstraject met flankerend onderzoek
gebaseerd op design based research