Het project Waarde-Vol Ui is ontstaan uit de wens van de uien verwerkende bedrijven Mol Fresh Food B.V. en Monie Nieuwdorp B.V. om een economische meerwaarde te creëren uit de huidige reststroom van de productie.
De uienteelt en –verwerking is met een productie van 1.2 - 1.3 miljoen ton per jaar (statsline.CBS.nl) één van de belangrijkste pijlers van de Nederlandse landbouw. De teelt vindt hoofdzakelijk plaats in Flevoland en Zuidwest-Nederland. De grote, continue reststroom en sterke concentratie van bedrijfsactiviteiten geeft direct schaalvoordelen bij de verwerking van de reststromen.
De reststroom van de uienverwerking bestaat voornamelijk uit de bruine huid en de buitenste lagen van uien. Deze bevatten veel interessante componenten zoals kleurstoffen, antibacteriële stoffen, vocht absorberende vezels en antioxidanten en vinden hun toepassing in de top van de biobased piramide (Meeusen et al. 2008). Een voorbeeld is quercetine, een flavonoïde uit de buitenste droge pellen, welke als een okergele kleurstof al eeuwen gebruikt wordt voor het verven van wol.
Veel onderzoek is gedaan naar de toepassing van quercetine en andere flavonoïden uit uien in voedingsmiddelen vanwege de eventuele positieve gezondheidseffecten. Onderzoek naar non-food toepassingen is beperkt tot het verven van textiel. Hetzelfde geldt voor de vezels in de uienschillen. Applicatieonderzoek richt zich voornamelijk op food toepassingen zoals low calorie supplementen. Slechts weinig onderzoek is gedaan naar toevoeging van uienvezels in materialen als papier en karton.
Er zijn twee drijfveren voor het onderzoek naar toepassingen in materialen. Ten eerste zijn de producteigenschappen zoals zuiverheid en karakterisering voor non-food toepassingen minder streng dan voor toepassingen in levensmiddelen waardoor raffinage van de reststroom eenvoudiger is. Ten tweede is er een grote behoefte aan biobased additieven door de groeiende vraag naar biobased producten.
Het Waardevol-UI project wil bijdragen aan het ontwikkelen van kennis op de mogelijke non-food toepassingen. De eerste concrete doel is de evaluatie van de toepassingsmogelijkheden in papier en karton .