In deze podcast (46:15) gaat Jeroen Bottema in gesprek met lector Jos Fransen en Huug de Deugd, interim-voorzitter College van Bestuur, over toekomstgericht onderwijs bij Inholland. We kijken terug op de afgelopen periode en blikken vooruit op het 1,5 meter-onderwijs vanaf september. Jos bepleit het nadenken over en herinrichten van onderwijs vanuit onderwijskundig perspectief. De vier pijlers van de Kwaliteitsafspraken - beroepsproducten, activerend onderwijs, leergemeenschappen en ondersteuning door technologie - bieden hier volgens hem geschikte handvatten voor. In de podcast maak je in ruim drie kwartier kennis met zijn ideeën hierover.
MULTIFILE
In deze publicatie reflecteert lector Jos Fransen op ontwikkelingen in het hoger beroepsonderwijs, en meer specifiek op de ontwikkeling van het onderwijs binnen Inholland. In het kader van de kwaliteitsgelden die beschikbaar zijn gesteld aan het hoger onderwijs, heeft ook Inholland haar beleid geformuleerd en vastgelegd in de Kwaliteitsafspraak (Inholland, 2019). Daarin is een nadere concretisering van de onderwijsvisie uitgewerkt, waarbij wordt ingezet op vier pijlers die in het onderwijs van Inholland een centrale rol gaan vervullen: beroepsproducten, activerend onderwijs, leergemeenschappen en ondersteuning door technologie. Het thema technologie moet aan de orde komen in deze publicatie gezien het onderzoek van het lectoraat, maar dat wordt in het perspectief van de drie andere pijlers besproken. De vier uitgangspunten verkend vanuit onderwijskundig perspectief met als doel om de belangrijke vragen op te sporen die bij het ontwerp van nieuwe curricula beantwoord moeten worden. De publicatie is daarmee vooral interessant voor onderwijskundigen, managers en beleidsmakers in de hogeschool, en uiteraard voor alle docenten die betrokken worden bij curriculumontwikkeling. Deze publicatie kan in de vorm van een redeboekje opgevraagd worden via tlt-team@inholland.nl. Graag aantal en adresgegevens vermelden.
DOCUMENT
Het keuzediagram (online) leerpraktijken is een instrument dat je kunt inzetten bij het ontwerpen en uitvoeren van (online) activerend onderwijs. Het instrument helpt bij het vinden van antwoorden op vragen zoals: − Welke leeractiviteiten kan ik bij studenten in gang zetten om een bepaald leerdoel te bereiken? − Is er een optimale volgorde van leeractiviteiten? − Hoe zorg ik ervoor dat studenten actief betrokken raken bij hun eigen leerproces?
DOCUMENT
In deze afscheidsrede worden verschillende onderwijsthema’s en onderzoeken besproken die in een lectoraatsperiode van 2004 tot 2018 de revue zijn gepasseerd. De kern van het onderzoeksprogramma was, met accentverschillen in de loop der jaren, opgebouwd rond een aantal thema’s, die in dit boek aan de orde komen: − Maatschappelijke, culturele en persoonlijke vorming (Bildung & burgerschap); − Pedagogisch klimaat en omgaan met verschillen; − Samen pedagogisch handelen (ouders, brede school, IKC); − Activerend, onderzoekend en ontwerpend leren. Daarnaast is er aandacht voor onderzoek in en samen met het werkveld, opleiden in de school en beroepsvorming.
DOCUMENT
In dit opiniestuk betoogt Jos Fransen dat docenten de mogelijkheden van online onderwijs moeten gebruiken om studenten zelfstandig te laten werken.
DOCUMENT
Allereerst worden argumenten voor leren leren in het perspectief van levenslang leren besproken. Nieuwere leerpsychologie geeft inzicht in belangrijke componenten van het leerproces. Bij elk wordt aangegeven wat de consequenties zijn voor activerend en procesgericht onderwijs. Die componenten zijn: zich doelen stellen, zich oriknteren, leeractiviteiten uitvoeren (inclusief directe ervaring opdoen en leren door sociale interactie, naast abstracte informatie verwerken en reflecteren), evalueren en tenslotte reguleren van het leerproces. De rol van de docent in procesgericht onderwijs wordt samengevat onder vier hoofdprincipes: 1) een geleidelijke verschuiving naar onderwijs dat het zelfstandig leren van de leerlingen centraal stelt, zodat leerlingen kunnen leren om zelfstandig te leren; 2) leerlingen laten kennismaken met de manier van denken en doen in het vakgebied; 3) aandacht voor de emotionele aspecten van leren en leerresultaten: zelfstandig leren wordt bevorderd door het opbouwen van een leer- en taakgerichte motivatie, een positieve toeschrijvingsstijl, zelfvertrouwen en onzekerheidstolerantie; 4) de docent behandelt (a) leren als een sociaal proces en (b) leerresultaten (kennis, vaardigheden, houdingen) als sociale constructies. De verschillen tussen overdrachtgericht, activerend en procesgericht lesgeven worden besproken aan de hand van concreet docentgedrag zoals uitleg geven en vragen stellen. Opdrachten voor zelfstandig individueel en samen werken en leren moeten aan bepaalde kenmerken voldoen. Ook de organisatie van de leeromgeving zal veranderen naarmate onderwijs meer procesgericht wordt.
DOCUMENT
Het onderwijs zoals we het nu kennen stamt uit het begin van de 19e eeuw. In de Nederlandse onderwijswet van 1806 werden leraren verplicht klassikaal les te gaan geven en de oude manier van lesgeven werd verboden (het zogenaamde hoofdelijk onderwijs). Onderwijzers moesten vanaf dat moment bevoegd zijn tot onderwijzen en de landelijke inspectie hield toezicht of de nieuwe schoolregels werden nageleefd. Gezien de veranderingen in de samenleving, ziet het er naar uit dat het ‘traditionele’ onderwijs aan het einde van zijn levenscyclus is gekomen. Technologische innovaties maken dat werk verandert en onderwijs dat jongeren voorbereidt op “volwaardige deelname aan de samenleving en een bij hun talenten passende (toekomstige) positie op de arbeidsmarkt” (Onderwijsbegroting OCW 2011, artikel 3) zal zich daarop moeten aanpassen. En zoals het geen zin heeft om krijtjes voor het schoolbord te verbeteren als een digibord wordt gebruikt, gaat het ook niet lukken om het onderwijs te verbeteren met verouderde gereedschappen. In dit essay zullen enkele kenmerken van de hedendaagse loopbaanbegeleiding worden geplaatst in de tijdgeest waaruit deze kenmerken zijn voortgekomen. De tekst komt deels uit de oratie ‘Architectuur van leren voor de loopbaan: richting en ruimte (Kuijpers, 2012).
DOCUMENT
Samenwerkend leren wordt als didactische werkvorm vaak ingezet in het hoger beroepsonderwijs, maar leidt in veel gevallen niet tot de gewenste leerresultaten. Samenwerkend leren is alleen van toegevoegde waarde in een leerproces als het bijdraagt aan een verdieping van het leerproces van elke student in een team en leidt tot een meer leeropbrengst voor elke student. Dat vraagt kennis over hoe samenwerkend leren effectief in te zetten in een leerproces en hoe technologie daarbij optimaal benut kan worden.
MULTIFILE
Peerreview is een leeractiviteit waarbij studenten elkaar feedback geven. In het hoger onderwijs wordt veel gebruik gemaakt van peerreview. En terecht, want op basis van een grote hoeveelheid onderzoek kan inmiddels worden aangenomen dat peerreview het leerproces kan ondersteunen en de kwaliteit van de leeropbrengsten kan verhogen. Maar dit gebeurt niet vanzelf. Om peerreview effectief in te zetten, is het nodig dat de leeractiviteit goed wordt georganiseerd en daarbij moet aan behoorlijk wat voorwaarden worden voldaan. Dit blijkt nog niet zo eenvoudig. Het organiseren van een effectief peerreviewproces is een complex en vraagt om een vooraf goed beredeneerde aanpak. Wanneer peerreview niet goed wordt voorbereid kan het zelfs averechtse effecten opleveren. Lectoraat Teaching, Learning & Technology onderzoekt daarom hoe peerreview effectief in leerprocessen kan worden ingezet. In deze animatie doorlopen we kort de stappen om tot een beredeneerd peerreview proces te komen.
MULTIFILE
Onderwijs is per definitie een morele activiteit. We doen dagelijks uitspraken over en richting onze leerlingen over wat we verstaan onder goed menszijn. We houden ons dagelijks ook bezig met de vraag wat het betekent om goed samen te leven. Dat kunnen we doen op diverse manieren, vanuit verschillende waarden en op basis van allemaal goedbedoelde ideeën over hoe onderwijs het samen leven, werken en leren en de democratie versterkt. Soms gebeurt dit bewust, vaker zonder dat we het doorhebben.
LINK
