Quantified Self staat voor de zelfmetende mens. Het aantal mensen dat met zelf gegeneerde gezondheidsgegevens het zorgproces binnenwandelt gaat de komende jaren groeien. Verschillende soorten activity trackers en gezondheidsapplicaties voor de smartphone maken het relatief eenvoudig om persoonlijke gegevens te verzamelen over beweging, voeding, slaap, hartslag, menstruatiecyclus, etc. Steeds vaker zullen patiënten dit soort data meenemen naar de huisarts. Het is daarom raadzaam kennis te nemen van wat er zoal aan zelfmeettechnologie beschikbaar is en hoe het is gesteld met de kwaliteit, toepasbaarheid of zelfs generaliseerbaarheid van de data. In dit artikel lichten we de achtergrond van Quantified Self toe, zetten we dit in een breder perspectief van technologische ontwikkelingen en zullen we iets zeggen over de zin en onzin van zelfmetingen, waarbij de focus zal liggen op Quantified Self met betrekking tot gezondheid en levensstijl.
Quantified Self (QS) is een internationale beweging van makers en gebruikers van technologie voor zelfmeting van lichamelijke gegevens. Op het moment heeft iedereen de vrije keuze om gebruik te maken van - steeds meer betaalbare - sensortechnologie om zo informatie over het eigen lichaam te verkrijgen, bijvoorbeeld door middel van een armbandje, pleister of andere zogenaamde wearable technology.
Uitgangspunt is dat mensen met eenvoudige psychische klachten terecht kunnen in huisartsenpraktijken. Met het oog daarop heeft de POH-ggz inmiddels bijna binnen elke huisartsenpraktijk vaste voet aan de grond. De POH-ggz staat voor Praktijkondersteuner Huisarts(POH)-Geestelijke Gezondheidszorg(ggz). Patiënten met meer complexe psychische problematiek worden verwezen naar een ggz-instelling. Niet zel-den krijgen zij te maken met de groeiende wachtlijsten. Daarnaast ervaren professionals in ggz-instellingen belemmeringen bij afschaling van zorg naar huisartsenpraktijken in verband met afwezigheid van voldoende expertise op het gebied van ggz in huisartsenpraktijken. De verpleegkundig specialist-ggz (VS-ggz) in huisart-senpraktijken kan mogelijk een bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit en toegankelijkheid van ggz door meer complexe ggz in huisartsenpraktijken te diagnosticeren /behandelen zodat behandeling in ggz-instellingen minder vaak nodig is. VS’en-ggz zijn hbo-master-opgeleide professionals die acteren op het hoogste beheersingsniveau binnen de verpleegkunde (NLQF 7). Inmiddels werken er ongeveer 1000 VS’en-ggz, waarvan ongeveer 30 in huisartsenpraktijken. Gezien de nieuwe functie van VS-ggz in huisartsenpraktij-ken hebben VS-ggz behoefte aan meer inzicht in de (toegevoegde) waarde van hun functie in relatie tot de POH-ggz op kwaliteit en toegankelijkheid van zorg. Dit is een haalbaarheidsstudie naar de inzet van de VS-ggz in huisartsenpraktijken om te komen tot een projectaanvraag waarin verdieping wordt gezocht op de wijze waarop de VS-ggz maximaal kan bijdragen aan kwaliteit en toegankelijkheid van zorg in huisartsen-praktijken. Door middel van interviews met professionals (VS-ggz, huisarts en POH-ggz), aangevuld met net-werkbijeenkomsten wordt een breed beeld verkregen over de waarde van de VS-ggz in huisartsenpraktijken in relatie tot de POH-ggz. In dit project wordt samengewerkt met VS-ggz, POH-ggz en huisartsen in huisart-senpraktijken waar VS-ggz werkzaam zijn, diverse lectoraten, opleidingen, Kennisinstituut Ondersteuning Huisartsen en beroepsverenigingen. Partners hebben in verschillende consortia in de afgelopen jaren met de HAN samengewerkt.
Huisartsenpraktijken staan onder enorme druk. Een groot landelijk probleem betreft het snelle verloop en ziekteverzuim van doktersassistente, welke een essentiële functie betreedt binnen de praktijk. Door een hoge werkdruk verlaat zij vaak al na korte tijd de huisartsenpraktijk, zo ook bij Azalea Huisartsen Den Haag. Binnen de moderne huisartsenpraktijk is de patiënt mondiger geworden, wat zich soms uit in agressie jegens de doktersassistente. Ook zal de huisarts in de nabije toekomst een steeds groter beroep doen op de assistente. Door dit alles leeft het gevoel dat de doktersassistente momenteel onvoldoende geoutilleerd is om in deze moderne dokterspraktijk haar rol adequaat te kunnen invullen en uitvoeren. Ondanks bovenstaand probleem is de rol en ervaring van de doktersassistente onderbelicht en ondergewaardeerd binnen onderzoek in de gezondheidszorg. Het is daarom, niet alleen voor Azalea Huisartsengroep maar landelijk, essentieel te onderzoeken hoe de doktersassistente haar werkdruk beleeft. Met deze kennis kan vervolgens gekeken worden naar de ontwikkeling van concrete handvaten om deze werkdruk te verlagen. De rol van Hotelschool The Hague als partner en uitvoerder van dit onderzoek is tweeledig. Met de kennis en ervaring in gastvrijheidssektoren en het uitvoeren van belevingsonderzoek willen we de werkdruk van de doktersassistentes in de huisartsenpraktijk in kaart brengen. Hierbij zal het oogpunt van de doktersassistente centraal staan, in relatie met de patiënt (fase I) en de huisarts (fase II). Daarnaast wordt gekeken naar de competenties die volgens de doktersassistente nodig zijn om adequaat te kunnen optreden, ook in situaties met agressie. Behalve vakinhoudelijke (medische) competenties moeten doktersassistentes ook veel sociale competenties bezitten in communicatie met patiënt en arts. Hotelschoolstudenten staan bekend om deze sociale competenties in de vorm van ‘gastvrijheid’-skills waaronder empathische en communicatieve vaardigheden.
Onderzoek toont aan dat financiële problemen en gezondheidsklachten sterk met elkaar samenhangen. Samenwerking tussen zorg- en financiële professionals is daarom belangrijk. In dit project werden best practices in kaart gebracht en interventies voor huisartsen en praktijkondersteuners ontwikkeld, zodat patiënten met schulden in een vroeg stadium geholpen kunnen worden. Doel Het interventiepakket draagt eraan bij dat zowel patiënten als artsen geldzorgen in de huisartsenpraktijk kunnen bespreken. De patiënten worden door de poster en animatie gestimuleerd om het te bespreken en de artsen leren door de e-learning hoe ze deze problematiek goed kunnen adresseren en patiënten kunnen doorverwijzen naar schuldhulpverlening. Resultaten Het project heeft de volgende resultaten opgeleverd: Een interventiepakket met materialen die ingezet kunnen worden door de huisartsenpraktijk Een e-learning voor huisartsen De publicatie Samenwerken bij Schulden met inspirerende voorbeelden van samenwerking Het eindrapport Financiën in de spreekkamer Looptijd 01 juni 2018 - 30 november 2020 Aanpak Bij huisartsen en praktijkondersteuners is nagegaan waar behoeften liggen in het bespreekbaar maken van en verwijzen bij schulden. Daarop is een interventiepakket ontwikkeld en getest. De ervaringen in deze testfase zijn gebruikt om de interventie door te ontwikkelen.
