Zoekresultaten

'Wat betekent kwetsbaarheid voor u?’ Een kwalitatief onderzoek naar de perspectieven van thuiswonende ouderen rondom het concept kwetsbaarheid

Finnema1,2,3,8 Achtergrond: Met de vergrijzing van de bevolking neemt ook het aandeel kwetsbare ouderen toe. Als ouderen kwetsbaar worden, is er vaak ondersteuning nodig bij het zelfstandig blijven wonen. Essentieel bij het bieden van de juiste ondersteuning is om de perspectieven, behoeften en voorkeuren van ouderen te kennen. Het doel van deze studie was het inzichtelijk maken van perspectieven van thuiswonende ouderen op kwetsbaarheid, ervaringen met kwetsbaarheid en preventie van kwetsbaarheid.Methode: Deze fenomenologische kwalitatieve studie is uitgevoerd onder thuis-wonende ouderen (≥65 jaar), waarbij face-to-face semigestructureerde interviews zijn afgenomen. Na afloop van de interviews werd de Tilburg Frailty Indicator afge-nomen, om de mate van kwetsbaarheid van de deelnemers vast te stellen.Resultaten: Zesendertig ouderen (77.8±7.1 jaar) namen deel aan de studie, waaronder 15 kwetsbare ouderen. In drie studies zijn de bevindingen van deze kwalitatieve studie beschreven. De volgende hoofdthema’s zijn geïdentificeerd: conceptuali-sering van kwetsbaarheid, kwetsbaarheidservaringen en coping en preventie van kwetsbaarheid en voorbereiden op later.Conclusie: Ouderen beschrijven kwetsbaarheid als een multidimensionaal concept, waarin zij naast de gebruikelijke fysieke, sociale en psychische kwetsbaarheid ook financiële, digitale en cognitieve kwetsbaarheid onderscheiden. Ook worden concepten als autonomie en veerkracht benadrukt. Verder relateren ouderen kwetsbaarheidservaringen aan persoonlijke ervaringen, gebeurtenissen of interne factoren. Daarnaast geven ouderen aan dat kwetsbaarheid te voorkomen is door preventief te handelen en voor te bereiden op veranderingen in het latere leven. Daarbij uiten ze de wens om eigen regie te behouden en onafhankelijk te blijven.

Kwetsbaarheid en de onderliggende mechanismen

Tijdens de coronapandemie kwam de term 'kwetsbaarheid' of 'kwetsbare ouderen' regelmatig in het nieuws. Deze groep liep meer risico om het virus te krijgen en bovendien was het ziektebeloop bij deze groep vaak ernstiger. Maar wat is ‘kwetsbaarheid bij ouderen’, ook wel aangeduid met de Engelse term 'Frailty', nu precies en welke mechanismen liggen eraan ten grondslag? En waarom is het van belang dat u als fysiotherapeut kennis hebt van kwetsbaarheid. Deze cursus gaat daarop in. Oorspronkelijk is kwetsbaarheid een biomedisch concept. De definitie van Fried et al. is een voorbeeld van een dergelijke definitie. Zij definiëren kwetsbaarheid als: een biologisch syndroom waarbij sprake is van een verminderde reserve en weerstand tegen stressoren, dat het resultaat is van dalingen van diverse fysiologische systemen, en het risico verhoogt op negatieve gezondheidsuitkomsten. In meer recente definities wordt kwetsbaarheid integraal benaderd en als multidimensionaal gezien. Naast het fysieke domein is er ook oog voor psychische en sociale problemen die ouderen kunnen hebben. Deze holistische benadering (waarbij systeemdenken van belang is) is essentieel voor een efficiënte en effectieve fysiotherapeutische behandeling. Bovendien hebben fysiotherapeuten de preventieve taak om kwetsbaarheid vroegtijdig te signaleren om d.m.v. gerichte interventies kwetsbaarheid te verminderen of erger te voorkomen.

Kwetsbare Ouderen en Mantelzorgers

Vrijwillige ondersteuning aan Amersfoorters met een kwetsbaarheid

Een overzicht van vrijwillige initiatieven in Amersfoort gericht op mensen met een verstandelijke beperking, dementie, psychische kwetsbaarheid of niet-aangeboren hersenletsel

Eigen Regie en Herstel

Werkboek 7 uit de reeks "Eigen Regie en Herstel" is erop gericht om de balans te bewaken. Het Steun-Stress Kracht-Kwetsbaarheidsmodel laat zien welke factoren invloed hebben op het ontstaan van psychische klachten. Stress en kwetsbaarheid vergroten het risico op klachten. Een stoornis ontstaat doordat er meer belasting (stress) is dan u aankan door uw kwetsbaarheid. U komt op zo’n moment kracht en steun tekort. Doel is ervoor te zorgen dat uw kwetsbaarheid niet meer uitmondt in een opleving van psychische klachten. Een belangrijke strategie daarbij is alert te zijn op waarschuwingssignalen. Als u merkt dat uw klachten verergeren, is het belangrijk een poging doen de balans te herstellen door stress te vermijden. U stelt daartoe een signaleringsplan op. Ook denkt u na welke omstandigheden in het verleden hebben bijgedragen aan een opleving van klachten. Zo weet u beter wat u kunt vermijden. Deze publicatie is een bewerkte, geautoriseerde vertaling van “Illness management and recovery: Personalized skills and strategies for those with mental illness” van Gingerich, S., Mueser, K. T., & New Hampshire-Dartmouth Psychiatric Research Center (2011). ISBN: 978-1616491062 Uitgever: Hazelden Foundation, Center City, MN 55012, USA.Nederlandse vertalingLaura Stalenhoef (Saxion, student TP)Marijke Brugman (Saxion; Netwerk IMR)Rieke Kamman (Dimence Groep)Grietje Meinen (RIBW Groep Overijssel; Netwerk IMR)Redactie/EditorAd Bergsma (Saxion Hogeschool)Hanneke Teunissen (Saxion Hogeschool)BewerkingAd Bergsma (Saxion Hogeschool)Ingrid Stevelmans (GGzE)Marijke Brugman (Saxion Hogeschool)Trudy Sterk (Zorggroep Apeldoorn en omstreken)Titus Beentjes  (Dimence Groep)Jos Droës  (Stichting Rehabilitatie '92)Petra Schaftenaar  (Inforsa)Peter Pierik   (Saxion Hogeschool)Kim Mueser  (Department of Occupational Therapy, Boston University)Susan Gingerich  (Independent Consultant, Philadelphia, PA, United States)IllustratiesIris de Rooij 

Thuis in de samenleving

Beschermd thuis staat voor een beweging die ernaar streeft wonen en passende onder-steuning voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid te realiseren. Met beschermd thuis wordt niet alleen verwezen naar een veilige woonplek met passende ondersteuning, maar ook naar je thuis voelen in de samenleving, en daarin sociaal en maatschappelijk tot tevredenheid kunnen functioneren. Het staat voor een omslag van alleen het bieden van individuele bescherming en begeleiding naar ondersteuning bij en het realiseren van mogelijkheden voor participatie. Het omvat ook het werken aan sociale inclusie; om mens onder de mensen te kunnen zijn, in contact met anderen in een gastvrije samenleving (Simplican, 2015). Hoewel beschermd thuis de beleidstitel is waarmee deze ontwikkeling wordt aangeduid, dekt dit feitelijk niet de lading. Het draait erom dat mensen met een psychische kwetsbaarheid zich thuis voelen in de samenleving. Daarom kozen we dit als titel voor deze publicatie. We lenen deze titel van een publicatie van Hella van de Beek en Jan Willem Zuthem uit 2002. Veel van wat in dit boek werd beschreven, toen onder de noemers vermaatschappelijking en maatschappelijke steunsystemen, is nu meer dan ooit aan de orde. Uit onze onderzoeken blijkt dat het realiseren van deze omslag nog niet zo eenvoudig is. Tegelijkertijd zijn er mooie voorbeelden van initiatieven die behulpzaam zijn bij je thuis voelen in de samenleving. Doel van deze publicatie is om gemeenten, maatschappelijke partners en cliëntorganisa-ties inzicht te geven in wat de uitdagingen zijn om tot een beschermd thuis te komen en wat mogelijke handvatten of inspirerende voorbeelden kunnen zijn als antwoord daarop. Daarbij maken we gebruik van de opbrengsten van het leernetwerk Beschermd Thuis en de leernetwerken in regio Utrecht en Flevoland waar we als onderzoekers eerder bij betrokken waren1. Maar eerst gaan we in op de context en inhoud van de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis.