Binnenkort is de kans één op tien dat er alarmbellen gaan rinkelen als u de Verenigde Staten probeert binnen te komen. Reden: u lijkt volgens de computer niet genoeg op uw gezichtsscan. Biometrie - digitaal opgeslagen lichaamskenmerken - moet terroristen buiten de deur houden, maar belooft vooral veel vals alarm.
Het belang van sport en bewegen voor een gezond en vitaal Nederland is overduidelijk voor de ‘believers’ in de kracht van sport. De sport heeft echter moeite om deze kracht daadwerkelijk aan te tonen in het politieke en publieke debat. Daarnaast zijn er nog veel (groepen van) burgers die niet of te weinig bewegen en een inactief leven leiden.
Gezond beweeggedrag bevordert de kwaliteit van leven en helpt bij het verminderen of voorkomen van gezondheidsklachten en heeft een positieve invloed op sociaal welbevinden, participatie en welzijn. Gezond leven is primair de verantwoordelijkheid van mensen zelf, maar niet iedereen is in staat om gezond gedrag zelfstandig te initiëren en vol te houden. Voor deze mensen is in de eerstelijnszorg veel aandacht. Frustrerend is dat ondanks alle inspanningen de zorgprofessionals, zoals de fysiotherapeut, praktijkondersteuner en beweegconsulent, zelf inschat-ten dat 50-90% van de cliënten binnen een jaar terugvalt in ongezond beweeggedrag. Hoewel aansluiten bij de mate van zelfmanagement van de cliënt hierbij kansrijk lijkt, blijkt de huidige aanpak onvoldoende. Bewijskracht voor het belang van het stimuleren van gezond gedrag in de context, een combinatie van achtergrondkenmerken en sociaal, psychisch en fysiek functioneren in de leefomgeving, neemt toe. Maar hoe betrek je als professional deze context in een persoonsgericht ondersteuningstraject? Hogeschool Leiden, De Haagse Hogeschool en Hogeschool Rotterdam gaan samen een methodiek ontwikkelen die antwoord geeft op deze vraag. Het BiBoZ project identificeert functioneringsprofielen vanuit cliëntenperspectief en identificeert profielspecifieke bouwstenen voor duurzaam gezond beweeggedrag. De functioneringsprofielen zijn gebaseerd op individuele kenmerken en gedrag beïnvloedende componenten zoals het fysieke, sociale en psychische functioneren in de dagelijkse leefomgeving van de cliënt. Bouwstenen zijn bestaande interventies en diensten zoals: beweeginterventie, een app of verwijzing naar een beweegaanbod of burgerinitiatief. Voor het definiëren van de functioneringsprofielen en bouwstenen starten we bij de cliënt, werken we gedurende het hele traject in co-creatie met de praktijk, gebruiken we het Behavioural Change Wheel als theoretisch raamwerk en gebruiken we naast kwalitatieve technieken ontwerpgerichte onderzoekstechnieken. Vanuit deze nieuwe open en brede blik werken we toe naar een prototype van een methodiek te gebruiken door zorgprofessionals voor op maat ondersteunen van hun cliënten in het bereiken van duurzaam gezond beweeggedrag.
De praktijkvraag die centraal staat in het PD-traject luidt: Hoe kan de leefomgeving verbeterd worden zodat deze positief bijdraagt aan de leefstijl en gezondheid van de bewoners van Appingedam? Het doel van dit PD-traject is om met bewoners, professionals en beleidsmakers een substantiële bijdrage te leveren aan een leefomgeving die beter aansluit bij de wensen en behoeften van bewoners, zodat de leefomgeving aanzet tot leefstijlverbetering en uiteindelijk tot gezondheidsverbetering ofwel meer gezonde levensjaren voor de inwoners van Appingedam. De basis van gezondheid staat volgens de brede definitie van positieve gezondheid in Appingedam onder druk. Inwoners beoordelen hun leefomgeving (fysiek en sociaal) minder positief dan gemiddeld in Nederland. De problematiek kent meerdere oorzaken. Zo kampt de regio onder andere met aardbevingen wat heeft geleid tot gezondheidsklachten waaronder meer stress en overige psychische en fysieke klachten. Binnen de complexe context is het voor individuen lastig om met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en eigen regie te voeren volgens de uitgangspunten van positieve gezondheid. Sinds 2019 zijn eerste stappen gezet om kleinschalig met een groep bewoners in een wijk te verkennen waar wensen- en behoeften ten aanzien van de leefomgeving liggen. Ervaring heeft ons geleerd dat inwoners dikwijls een andere invulling geven aan het begrip gezondheid dan professionals. Ook vanuit de professionals en beleidsmakers is er een noodzaak dat inwoners zelf een actievere rol pakken mede omdat de middelen beperkt zijn. De ervaringen uit het verleden pleiten al langere tijd voor een andere aanpak. Methoden die gedurende het PD-traject worden ingezet en bijdragen aan deze praktijkverandering zijn: citizen science, kortcyclisch werken, lerend evalueren en praktijk- en mensgericht ontwerpen.
Onderzoek toont aan dat financiële problemen en gezondheidsklachten sterk met elkaar samenhangen. Samenwerking tussen zorg- en financiële professionals is daarom belangrijk. In dit project werden best practices in kaart gebracht en interventies voor huisartsen en praktijkondersteuners ontwikkeld, zodat patiënten met schulden in een vroeg stadium geholpen kunnen worden. Doel Het interventiepakket draagt eraan bij dat zowel patiënten als artsen geldzorgen in de huisartsenpraktijk kunnen bespreken. De patiënten worden door de poster en animatie gestimuleerd om het te bespreken en de artsen leren door de e-learning hoe ze deze problematiek goed kunnen adresseren en patiënten kunnen doorverwijzen naar schuldhulpverlening. Resultaten Het project heeft de volgende resultaten opgeleverd: Een interventiepakket met materialen die ingezet kunnen worden door de huisartsenpraktijk Een e-learning voor huisartsen De publicatie Samenwerken bij Schulden met inspirerende voorbeelden van samenwerking Het eindrapport Financiën in de spreekkamer Looptijd 01 juni 2018 - 30 november 2020 Aanpak Bij huisartsen en praktijkondersteuners is nagegaan waar behoeften liggen in het bespreekbaar maken van en verwijzen bij schulden. Daarop is een interventiepakket ontwikkeld en getest. De ervaringen in deze testfase zijn gebruikt om de interventie door te ontwikkelen.
